|
 |
|
ABDURRAHMAN YILDIRIM
Ekonomi yeniden tüketim ile enflasyon kıskacında
Dün açıklanan veriler enflasyonda makas değişiminin yaşanmakta olduğuna işaret ediyor. Toptan eşya enflasyonu öncülüğü tüketici fiyatlarına bırakıyor. Toptan fiyatlarda yüzde 0.6'lık bir azalma meydana gelirken tüketici fiyatları mayıs ayında yüzde 1.6 arttı. Petrol fiyatlarının iyice düştüğü, kurların çöktüğü, hemen hemen hiçbir kamu ürününe zam yapılmadığı, tarım fiyatlarının artmadığı bir ayda, tüketici fiyatlarının enflasyonda öncülüğü alması, tüketim artışının ilk işareti olabilir. Nitekim Merkez Bankası'nın düzenlediği İkdisadi Yönelim Anketi ve İstanbul Sanayi Odası'nın Aylık Durum Anketi, böyle bir tüketim artışına işaret ediyordu. Anketlere göre aynı eğilimin haziranda da sürmesi bekleniyor.
Aylık enflasyon rakamlarındaki bu durum yıllık enflasyon verilerine de yansıdı. Toptan fiyatlar yıllık bazda yüzde 35.1'den 33.7'ye inerken, tüketici fiyatları yüzde 29.5'ten yüzde 30.7'ye çıktı. Yani mayıs ayında enflasyonda net bir başarılı yok, karışık bir durum var.
* Faiz tartışmasıyla ilgisi - Mayıs ayı enflasyon verileri bir kez daha gösteriyor ki, tüketim artışı ile özellikle tüketici enflasyonu paralel bir seyir izliyor. Tüketim ne kadar artarsa enflasyonla mücadele de o kadar zorlaşabiliyor.
Bu eğiminin devamı gelecekse, yani tüketim artacaksa enflasyonda da beklenen ve hedeflenen oranlara varılması güçleşecek. Yani Türkiye bir kez daha, canlanacak ekonominin yaratacağı enflasyonla fiyat artışlarının kontrolü için tüketimin baskı altına alınması arasına sıkışacak.
İşte mayıs ayı tüketici enflasyonundaki gelişmenin son günlerdeki faiz tartışmasıyla ilgisi de burada. Vatandaş zaten dövizden kaçıyor. Dövizini bozduruyor, bonoya gidiyor veya harcamaya yöneliyor.
Bunun yanına faiz düşüşü eklenirse tüketim daha da kamçılanır. Bundan da bugünkü ekonomik yapı içinde enflasyonla mücadele zarar görür.
* Sonuç- "Alışkanlıklar çukuruna düşersek çıkması zor olur" William James
Para yaz aylarında da bonodan kazanılacak
Yılın beş ayına ait yatırım araçlarının enflasyondan arındırılmış getirileri, yukarıdaki grafikte yer alıyor. En yüksek kazanç vatandaşın büyük rağbet gösterdiği bonodan. Mevduat faizleri yanında yatırım fonları da makul reel getiriler sağlamış.
Beş ayın net mağlubu ise dolar. Tam olarak yüzde 15 kaybettirmiş. Euro, altın ve hisse senetleri de kayıplı tarafta.
Ancak hisse senetleri arasında ayrışma var. Sanayi hisselerini temsil eden Sanayi Endeksi yüzde 6.7'lik reel bir değer kazanırken ağırlıklı olarak bankaların yer aldığı mali hisseler yüzde 7.5 kaybettirmiş. Yani sanayi hisseleri borsada öncülüğe soyunuyor.
Bundan sonra ne olacağı ise yaz aylarınının da kaderini belirleyecek gündem maddelerine bağlı.
Ancak beklenen enflasyon yüzde 23 düzeyindeyken Hazine faizleri hala yüzde 50'ye çok yakın. Bu da yılsonu için beklenen enflasyon kadar bir reel faize işaret ediyor. Yani gerçek faizler hala çok yüksek ve çok cazip. Bu durumda para faizden kazanılmaya devam edilir. Yatırım fonları da ilk beş aydaki performanslarını sürdürebilir.
Doların düşüşü ise hız kesebilir. Yani yaz aylarında bu yatırım aracında kayıplar azalabilir. Ancak iyi bir kazanç için havanın dönmesini beklemek gerekecek. Bu da belli bir süre alabilir.
Mesajlarınız için:
ayildirim@sabah.com.tr
Haberleri gazete sayfası görüntüsünde okumak için
SABAH e-Medya"ya
tıklayın
|
|
|
|
