Süryaniler'den Bush'a davet

Mityat'ta yıllardır Müslümanlarla hiç sorunsuz yaşayan Süryaniler, dinler arası diyalog arayışındaki ABD Başkanı Bush'a bu kenti örnek almayı önerdi
Üç dinin Müslüman, Hıristiyan ve Yezidi'nin yaşadığı ve dört dilin Türkçe, Kürtçe, Arapça ve Aramice'nin konuşulduğu Midyat'ta gün başlarken kimi camiye, kimi kiliseye gidiyor, kimi de ibadet için güneşin yeryüzüne ilk ışıklarını saçtığı ufuk çizgisine yöneliyor. 11 Eylül'den sonra gündeme gelen dinler arası diyalog ve hoşgörünün geçmişi bu coğrafyada yıllar öncesine dayanıyor. İşte bu gelenekten dolayı da Süryaniler, ABD Başkanı Bush'u Mityat'a davet ederek bu kenti model almasını öneriyor.

Süryaniler, Mardin, Hasankeyf, Cizre ve Nusaybin'i içine alan bölgeye Turabdin adını veriyor. Bu bölgenin başkenti ise Midyat. M.Ö. 3000 yıllarından kalma bu kentte Süryaniler altın ve gümüş (telkari) işleriyle öne çıkmışlar. Midyat'ın siluetinde ilk göze çarpan ise beş zarif çan kulesi ile iki minare oluyor. Bu yörede 26 Süryani köyü ve 6 manastır bulunuyor. 40 aktif kilisenin din hizmetlerini 15 papaz yerine getiriyor.

BİZ HEP BÖYLEYDİK
Süryanilerin en önemli din adamı Turabdin Metropoliti Timotheos Samuel Aktaş Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ile Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Nuri Yılmaz'ın resimleriyle süslenmiş odasında söze, "Dinler arası diyalog ve hoşgörü daha önce vardı" diye başlıyor. Ancak Aktaş'a göre bu kavram 11 Eylül olayından sonra yoğunlaştı. Amerika'daki bu terör olayını tüm İslam'a mal etmenin mantığı olmadığını söyleyen Aktaş, dinler için de "Dinde cihat olmamalı" diyor. Süryani Katolik Vakfı Başkanı Edip Özaltın'in ise, dinler arası diyalog ve hoşgörü konusunda bir önerisi var: "ABD 11 Eylül olaylarından sonra dinler arası diyalog ve hoşgörüyü geliştirmeye başladı. Oysa biz burada bunu yıllardan beri yaşıyoruz. Başkan Bush burayı dinler arası diyaloga ve hoşgörüye bir model, bir örnek olarak almalı."

SÜNNET OLAN TEK HIRİSTİYAN TOPLULUK
* Süryanİler, Suriyeli Aramilerdir. Bunlar havarilerden Şemun Petrus ve arkadaşı Thomas'ın telkinleriyle Hıristiyanlığı kabul ederek Aramiler'den ayrıldılar ve Süryani adı altında yeni bir mezhep kurdular. (M.S. 38)

* Süryanİler Türkiye'de Midyat, Gaziantep, Mardin, Diyarbakır, Suriye'de de Şam'da yaşıyorlar. Sami ırkından geliyorlar.

* Süryanİ yazısı plmyra dili aracılığıyla aram yazısından türedi. Moğollar halen Süryani alfabesinden türemiş bir alfabe kullanıyor.

* Süryanİler, sünnet olan tek Hıristiyan topluluk.

* Büyük yeminleri : "Emin ol"

* Tek eşleri olan Süryanilerde boşanma kesinlikle yok. Aileler 2-3 çocuktan oluşuyor.

* Domuz eti Müslümanlarda olduğu gibi Süryaniler'de de haram.

Veli ÖZDEMİR