Doğalkazık'ta sıra KDV'ye geldi

BOTAŞ'ın belediyelere satış fiyatı, belediyelerin kâr payı düşürüldü. ATV de Mayıs'a kadar ertelendi. KDV 8'e düşerse Ankara'da doğalgaz 319 bin liraya, KDV sıfırlanırsa 295 bin liraya inecek
Doğalgaz faturaları üzerinden vatandaşın cebinden yapılan soygun bir ölçüde önlenirken, gözler şimdi de KDV indirimine çevrildi. Enerji Bakanı Zeki Çakan ile 5 büyük ilin belediye başkanı arasında önceki gün yapılan toplantıda, indirim yolunda 3 önemli adım atıldı ancak, dördüncü adım, yani KDV ayağı eksik kaldı.

Doğalgaz fiyatında gelinen son nokta şöyle:
1- BOTAŞ, belediyelere doğalgazın metreküp satış fiyatını 243 bin liradan 227 bin liraya indirdi.

2- Belediyelerin, doğalgazdaki kar payı marjı yüzde 45'ten yüzde 30'a çekildi.

3- Doğalgazdan alınması düşünülen metreküp başına 5 bin liralık Akaryakıt Tüketim Vergisi payı, Mayıs ayına kadar ertelendi.

4- Şimdi sıra KDV'ye geldi. Doğalgaza uygulanana KDV oranı yüzde 18'den 8'e düşerse Ankara'da doğalgazın metrekübü 348 bin lira yerine 319 bin liraya, KDV sıfırlanırsa 295 bin liraya satılacak. Böylece daha önce fiyatı 420 bin lira olan doğalgazda, metreküp başına 125 bin liraya varan indirim sağlanacak.

KONUTLARDAKİ İNDİRİM OKULA VE HASTANEYE YOK
Doğalgazda konut, ticarethane ve sanayide uygulanacak indirim dün Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğle belediyelerin konut, ticarethane ve sanayi için uyguladığı tarifede kar marjı limiti yüzde 45'den 30'a indirilirken, okul ve hastaneler dahil kamu kurum ve kuruluşları kapsam dışında tutuldu. Tebliğ, okulların doğalgaz faturası sorununu yeniden gündeme getirdi. Milli Eğitim bakanı Metin Bostancıoğlu, özellikle ilköğretimde doğalgaz, elektrik ve suyun ücretsiz olmasının önemini vurgulayarak, "Anayasa, ilköğretimin parasız olduğunu söylüyor. Parasız eğitim için gerekli bu hizmetler de parasız olmalı" dedi.

GÖKÇEK: YATIRIMLARI MECBUREN DURDURDUK
Tebliğin yayımının ardından dün öğleden sonra İstanbul'da İGDAŞ, Ankara'da da EGO indirimli satışlara başladı. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek, doğalgaz indirimi nedeniyle doğalgaz yatırımlarını tamamen durdurmak zorunda kaldıklarını söyledi, KDV'den indirim yapılmamasını eleştirdi.

Kâr değil kur hesabı
Büyük kamuoyu baskısı nedeniyle gündeme gelen doğalgaz fiyatlarındaki indirimde, fedakarlık yapmayan tarafın devlet olduğu ortaya çıktı. Enerji Bakanı Zeki Çakan'ın isteğiyle toplanan ve yüzde 12.7 ile yüzde 21 arasında fiyat indirimiyle sonuçlanan zirvede, 5 kent belediyesine ait dağıtım şirketleri karlarından az da olsa fedakarlık yaptılar. Ancak BOTAŞ, karından fedakarlık etmeyerek sadece dolar kurundaki değişimi fiyatlara yansıttı. Maliye de henüz yüzde 18'lik KDV'yi geri çekme konusunda olumlu sinyaller vermiyor. Eğer fiyatlar bu noktada kalırsa, doğalgazda fedakarlık yapmayan tek taraf devlet olacak.

Önceki günkü zirvenin ardından açıklanan fiyatlara göre BOTAŞ'ın, yani devletin fiyat indirimi konusunda yaptığı kurnazlık şöyle:

Bakan Çakan fiyatların 1 Aralık 2001 tarihi itibariyle aşağı çekildiğini açıkladı. BOTAŞ, 1 Aralık'ta doğalgazın metreküpünü İstanbul Belediyesi'ne bağlı İGDAŞ'a 16.2 cent karşılığı Türk Lirası'ndan satıyordu. BOTAŞ'ın 1 Aralık için uyguladığı kur 1 milyon 503 bin liraydı. Böylece 1 metreküp doğalgazın İGDAŞ'a maliyeti 243 bin 500 liraya geliyordu.

Çakan, zirvenin ardından kar paylarını yüzde 9'den yüzde 2'ye çektiklerini, yani yüzde 7 oranında "fedakarlık" yaptıklarını açıkladı. Böylece, BOTAŞ'ın 243 bin 500 liralık satış fiyatı yüzde 7 düşüşle 226 bin 500 liraya çekildi.

Gelin, bu "indirimi" bir de bugünkü kurlarla hesaplayalım. Merkez Bankası doların bugün için geçerli olan kurunu 1 milyon 393 bin lira olarak açıkladı. Bu kura göre metreküpü 16.2 cent'ten satılan doğalgazın TL karşılığı 225 bin 600 liraya denk geliyor. Yani Bakan Çakan'ın açıkladığı 226 bin 500 liralık seviyenin bin lira üzerine. Bu hesap, BOTAŞ'ın doğalgazın belediyelere satış fiyatı olan 16.2 cent'ten herhangi bir indirim yapmadığını, yapılanın sadece dolar kurundaki düşüşü fiyatlara yansıtmak olduğunu ortaya koyuyor. Zaten akaryakıt fiyatlarında uygulanan "otomatik fiyat sistemi" mantığına göre de, devletin yapması gereken kur düşüşünü aynen fiyatlara yansıtmak.

Kardan fedakarlık yerine kur düşüşünü fiyata yansıtan BOTAŞ ile hantal devletin bütçe açığını yamamak için KDV'yi indirmeyen Maliye'nin ortak tavrı, devletin doğalgazda fedakarlığa niyeti olmadığını ortaya koyuyor.

MUHALEFET SORUNU MECLİS'E TAŞIDI

DYP "Sıfır KDV" yasa teklifi verdi
DYP, doğalgaz ile sıvılaştırılmış petrol gazından 3 ay süreyle KDV ve Akaryakıt Tüketim Vergisi (ATV) alınmamasını öngören yasa teklifi verdi. Teklif, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay süreyle sıvılaştırılmış petrol gazı çeşitleri (LPG, bütan, propan) ile doğalgazın teslimi ve satışından alınmakta olan KDV ve ATV'nin sıfır olarak uygulanmasını öngörüyor.

AKP, genel görüşme istedi
AK Parti Grup Başkanvekili Salih Kapusuz ve arkadaşları da, doğalgaz konusunda genel görüşme açılması istemiyle TBMM Başkanlığı'na başvurdu. Doğalgaz çevresinde bir "rant kavgası" döndüğü kanaatinin yaygınlaştığı savunulan gerekçede, doğalgaz ve tüpgazdaki aşırı fiyat artışlarının gerçek nedenlerinin belirlenmesi ve bu konuda gerekli önlemlerin alınması istemiyle TBMM'de genel görüşme açılması istendi.

Çiller: Yapılan indirim şaka gibi
DYP Genel Başkanı Tansu Çiller, doğalgazda KDV'nin indirilmediğini, belediyeler ve BOTAŞ'ın da karlarından vazgeçmediklerini belirterek, yapılan indirim konusunda "Dağ fare doğurmuştur. Bugünkü şartlar altında tüketici için bir şaka mahiyetinde olmuştur" dedi. Çiller, Türkmenbaşı'nın doğalgazı 30-45 dolar arasında sınırda teslim etmeyi önerdiğini hatırlatarak, bu konuda araştırma yapılması için Meclis'e başvurduklarını açıkladı.

Okan MÜDERRİSOĞLU