Medyanın dört devi
Batı dünyasında büyük gruplar arasındaki birleşmeler, el değiştirmeler, iletişim alanında dev grupların oluşmasına neden oldu. Bu dev gruplar hem yazılı hem görsel medyada büyürken sinema, müzik ve kitap yayıncılığını da ana kolları arasında tutuyor.
Toplam iş hacimlerine bakıldığı zaman en tepedeki dört dev şöyle sıralanıyor: (Rakamlar geçen yılın cirolarını ve çalışan sayılarını gösteriyor.)
1- AOL Time Warner 38 milyar dolar, 80 bin kişi.
2- Vivendi Universal 27 milyar dolar, 75 bin kişi.
3- News Corp 25,5 milyar dolar, 36 bin kişi.
4- Bertelsmann 17 milyar dolar, 82 bin kişi.
Geçen yıl, dünyanın en büyük internet şirketi olan AOL (America Online), Time Warner ile birleşti ve dünyanın en büyük iletişim grubu ortaya çıktı. Grubun 4 büyük film şirketi var: Warner Bros, New Line Cinema, Castle Rock ve RKO. Müzikte, 68 ülkede faaliyet gösteren Warner Music Group çok sayıda "klasik" sanatçının haklarını elinde tutuyor.
Uydudan okul kitabına kadar...
AOL Time Warner, başta adını şirkete veren Time dergisi olmak üzere Amerika'da 64 yüksek tirajlı dergi yayınlıyor. Yine grup içinde bulunan IPC Media ise ülkede daha az tirajlı 100 yerel yayının sahibi.
Grup, Ted Turner'ın şirketlerini aldıktan sonra üç yolla (uydu, kablo, dijital) yayın yapan en büyük televizyon yayıncısı oldu: TBS (Turner Broadcasting System), CNN ve ona bağlı bütün yan haber kanalları, TBS, TNT, WB, Cartoon Network, kablolu sinema kanalları, Time Warner tematik kablo yayınları, HBO (Sex and the City ve Soprano gibi dizilerin yayıncısı).
İkinci sıradaki dev Vivendi Universal, Fransız Vivendi'nin Amerikan Seagram ile bir yıl önce birleşmesi sonucu ortaya çıktı. Sinema ve müzikte AOL Time Warner'ın en büyük rakibi olarak sürekli büyüyen ve yayılan bu grup, Fransa'da iki büyük telefon şirketinin (Cegetel ve SFR) de sahibi.
Vivendi Universal'in ana şirketleri şunlar: Sinemada Studios Universal, Studio Canal ve USA Networks. Müzikte Universal Music Group. Televizyonda Canal Plus (Fransa, İtalya, İspanya, Polonya), Canal Sattelite (Fransa, İtalya, Polonya), NC digital ve çok sayıda tematik kanal.
Fransa'da L'Express, L'Expansion ve L'etudiant gibi dergilerinin yanı sıra Larousse, Nathan, Bordas ve Plon gibi prestijli ve büyük yayınevleri de bu gruba ait. Vivendi Universal son olarak Amerika'da okul kitapları yayıncılığının en büyük isimlerinden olan Houghton Mifflin'i de satın aldı.
'Büyüme'ye devam...
1952'de Avustralya'da babası, Adelaide News adlı küçük gazeteyi kendisine verdiğinde Rupert Murdoch 21 yaşındaydı. Önce gazetelerini büyüttü, çoğalttı, sonra dergiciliğe, daha sonra da televizyona ve sinemaya geçti.
Murdoch'un News Corp grubunun yedi ülkede 175 gazetesi ve yüze yakın dergisi bulunuyor. Bunların en büyükleri İngiltere'de Times ve Sun, Amerika'da New York Post, Avustralya'da Daily Telegraph. News Corp'un televizyonları da birçok kıtaya yayılmış durumda: İngiltere'de BskyB, Amerika'da Fox, Avustralya'da Foxtel, Asya- Pasifik bölgesinde elli ülkede hem kablodan hem dijital yayın yapan Star grubu, National Geographic kanalı.
20th Century Fox ile film sanayiinde büyük ağırlığa sahip olan Murdoch, HarperCollins gibi yayınevlerinin de sahibi.
Dördüncü dev olan Alman Bertelsmann, diğerlerinin tersine, kitapçılıkla başladı, dergiciliğe; oradan da gazeteciliğe ve son olarak televizyonculuğa geçti.
Almanya ve Fransa'da Geo, Brigitte, Capital, Stern, Prima, Femme Actuelle, Schöner Wohnen, Berliner Zeitung başta olmak üzere çok sayıda dergi ve gazetesi bulunan Bertelsmann Amerika'da Random House yayınevinin sahibi ve cep kitabı pazarının bir numarası.
Bertelsmann'ın geçen yıl kontrolüne aldığı RTL televizyonunun Almanya, Hollanda, Belçika ve Polonya'da kendi adıyla 7 uydu kanalı bulunuyor. Fransız M6 ve İngiliz Channel5 kanalları da bu gruba ait. Bertelsmann'ın iki müzik şirketi de RCA ve Arista.
İletişimin dört devinin Batı Avrupa ve Amerika'daki rekabetleri Orta Avrupa'ya da yayılmış durumda. Sürekli genişleme eğilimi içindeki bu gruplar sık sık Amerika ve Avrupa'nın anti-tekel yasalarıyla karşı karşıya kalıyorlar ve bazen bir ülkede bir yatırımdan vazgeçmek ya da bir şirketlerini elden çıkartmak zorunda kalıyorlar. Ancak büyümeye devam ediyorlar.
|
|