Kader günü

Vatandaşı yakından ilgilendiren zirvede, doğalgaz fiyatında en az yüzde 20'lik bir indirim planlanıyor. Buna göre BOTAŞ ve belediyeler belirli oranda kâr marjlarından vazgeçecek
Doğalgazda fatura isyanı bugün Ankara'da yapılacak zirve toplantısında ele alınacak. Enerji Bakanı Zeki Çakan, BOTAŞ Genel Müdürü Gökhan Bildacı, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek, İzmit Büyükşehir Belediye Başkanı Sefa Sirmen, Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen ve Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Erdoğan Bilenser'le indirimi tartışacak.

KİM İKNA OLACAK?
Enerji Bakanı Zeki Çakan, doğalgaz zirvesi öncesinde, belediye başkanlarından isteyeceği fadakârlıkları SABAH'a açıkladı. Çakan, BOTAŞ'ın dağıtımını kendi yaptığı Bursa ve Eskişehir'de personel, işletme, bakım ve yatırım için doğalgaz fiyatının üzerine koyduğu vergiler hariç yüzde 38'lik kâr payını yüzde 28'e indirdiğini belirtti. Çakan, belediyelerden de bu hizmetler için koydukları kâr payını yüzde 28 indirmelerini isteyeceğini kaydederek şunları söyledi:

"BOTAŞ'ın dağıtımını yaptığı Bursa ve Eskişehir'de iki kez yüzde 5 olmak üzere toplam yüzde 10 indirim yaptım. BOTAŞ 1 Ocak 2002'den itibaren bu yeni fiyatı uygulayacak. Son anda İzmit Belediyesi de fiyatı yüzde 5 düşürdü. Görünen resmi rakamlarla BOTAŞ'ın fiyatının üzerine Ankara Büyükşehir Belediyesi yüzde 50 kâr koyarak satıyor. Tüm taraflardan gayret rica ediyorum. Dağ fare doğurmamalı. Belediyeler üzerine düşeni yerine getirmeli. Bakanlık olarak biz, Eskişehir ve Bursa'da üzerimize düşeni yaptık ve fiyatları yüzde 10 geri çektik. Toplantı olumlu bir şekilde sona ermeli" diye konuştu.

Çantada neler var?
Zirve öncesinde fiyatı ucuzlatmak için formül arayışı başladı. Bakan ve Belediye başkanlarının kafalarında değişik formüller bulunuyor. Doğalgaz fiyatında en az yüzde 20 indirim yapılması planlanırken vergi indirimi yerine hem BOTAŞ'ın hem de belediyelerin kâr marjlarının düşürülmesi planlanıyor. Buna göre Enerji Bakanlığı belediyelerin kâr marjını belirleme yetkisini kullanacak. Bu durumda, Bursa ve Eskişehir'de doğrudan abonelere doğalgaz dağıtımı yapan BOTAŞ'ın belirlediği yüzde 28 kâr oranının, İstanbul, Ankara ve İzmit'te de yürürlüğe sokulması sözkonusu.

Bu durumda, belediyelerin yüzde 45-50 arasında değişen zam oranları otomatik olarak yüzde 28'e düşürülmüş olacak. Belediyelerin kârını düşürmelerini teşvik etmek için BOTAŞ'a olan borçlarının üç ay süreyle ertelenmesi üzerinde de duruluyor. Belediyelerin yüzde 5'e varan sabit ücret uygulaması sona erdirilmesi ise bir başka seçenek.

BELEDİYELER NE İSTİYOR?

Alınan paya göre indirim yapılsın
İGDAŞ Genel Müdürü Süreyya Polat ise, 'Herkes aldığı paya göre indirim yapsın' dedi. Avrupa'da toptancı kuruluşların dağıtıcıya 1 metreküp gazı 8.6 cent ile 10.4 centten verdiğini belirten Polat, şunları söyledi: "Biz gazı 16.8 centten alıyoruz. Dünyada doğalgazın satışından elde edilen gelirin yüzde 34'ü maleden kuruluşa, yüzde 19'u taşıyana, yüzde 43-47'si de dağıtana gidiyor. Bizde gazı maleden ve taşıyan BOTAŞ. İki hizmetin toplam payı dünyada yüzde 53 iken BOTAŞ yüzde 72 pay alıyor. Bizim aldığımız pay ise yüzde 28. Bu durumda yapabileceğim indirim yüzde 5. Ama herkes üzerine düşen indirimi yaparsa oranı yüzde 9-10'a çıkarmaya çalışırım. BOTAŞ gazı 2001 Ocak'ta İGDAŞ'a 104 bin liraya satıyordu. Şimdi 243 bin liraya satıyor. Fark yüzde 133. Ocak 2001'de dolar 670 bin 994 liraydı. Şu anda 1 milyon 435 bin. Buradaki fark yüzde 114. BOTAŞ kuru 19 puan yüksek hesapladı. Bu da fiyata yüzde 10 yansır."

Gökçek: Rekabet Kurulu'na gideriz
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek toplantıda BOTAŞ'ın zam oranını yüzde 67 düşürmesini isteyecek. Gökçek bu durumda, belediyelerin doğalgazı 213 bin 476 liradan satabileceğini belirtti. Gökçek şöyle devam etti: "Geçen sene de yüzde 45 zam uyguluyorduk bu yıl da. Bu yıl ortalığın karışmasının sebebi, dolar kurundaki düşüşe rağmen BOTAŞ'ın yüzde 208'e varan zam yapmasıdır. BOTAŞ doğalgazı 7.3 Cente alıyor, 16.7 Cente satıyor. Dolar kurunda da yüzde 42 düşüş var. Biz fiyatı yüzde 5 indirdik." Gökçek, fiyatlarda anlaşmaya varılamazsa, Rekabet Kurulu'na başvurarak, BOTAŞ'ın fiyatlarına müdahale edilmesini isteyeceklerini söyledi.

Gürtüna: En az %
İstanbul Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna ise "İGDAŞ gerekli fedakarlığı yapacak. En az yüzde 5 indirim olacak. Diğer katkılarla indirim yüzde 30'a kadar çıkar" dedi.

FATURALAR HERKESİN CANINI YAKTI

Okullara doğalgaz bedava verilsin
İstanbul İl Milli Eğitim Müdürü Ömer Balıbey doğalgazın okullara bedava verilmesini önererek, "Faturalar yüksek gelince okul müdürlerini, kaloriferleri düşük derecede yakmaları konusunda uyardık. Sadece Milli Eğitim Bakanlığı'ndan değil okul aile birliklerinden de para alıyoruz. İGDAŞ, nasıl camilerden para almıyorsa, okullarda da bunu uygulayabilir" dedi.

İGDAŞ'ın ibadethanelere bedava doğalgaz verdiğini hatırlatan Balıbey, "Bizden ise, normal aboneden aldığı ücreti alıyor. Biz kâr eden bir kurum değiliz. Okullarımızda Türkiye'nin çocukları okuyor. Buraların fiziki ortamlarının düzeltilmesi, sadece devletin değil kamu kurumlarının da görevleri arasında. İstanbul'da doğalgazla ısınan okullar İGDAŞ'a aylık ortalama 1.5 milyar lira ödüyor. Bu rakam da İGDAŞ'a fazla bir yük getirmez" dedi.

İGDAŞ ve BOTAŞ'ı dava edeceğiz
Tüketİcİ Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar, doğalgaz fiyatı ile ilgili bugün yapılacak toplantıdan bir sonuç çıkmaması halinde ilgililer hakkında dava açacaklarını söyledi. Çakar, şöyle konuştu:

"Doğalgaz satışında Enerji Bakanlığı, BOTAŞ, belediyeler ve Maliye, kamu yararını terk etti. Herkes, 'Tüketiciden ne kopartabilirsek kârdır' mantığında. Bu kuruluşlar, anayasal ve yasal suç işliyor. Bu durum tam bir skandala dönüştü. Bu bir vurgundur, soygundur. Kamu kuruluşları bu soygunun içinde olamaz.''

Alman Mettke'nın çilesi
Türkiye'de bir firmada çalışan Christoph Mettke isimli bir Alman vatandaşı doğalgaz almak için çektiği sıkıntıları şöyle anlattı: "Maltepe'de sistemde arıza olduğu gerekçesiyle doğalgaz alamayınca Kızılay'a geldim. Burada da 2.5 saat doğalgaz kuyruğunda bekledim. Organizasyonda bir hata olduğunu gördüm. Bu vatandaşın durumuna, onun çekeceği zorluğa aldırmama anlayışının bir sonucu. Tüm olaylarda bu böyle''