  
Niyet olmayınca
Türkiye'de konuşmayan Kemal Derviş, Washington'da açık konuştu:
"Devletin kendine çekidüzen vermesi gerekiyor. Devletin en asgari imkânla başarılı olacağını halka göstermemiz gerekiyor. Ayrıca bu benim kişisel isteğim değil, hükümetin görüşüdür. Bu konu son Yüksek Planlama Kurulu'nda da tartışıldı. Devletin küçülmesi gerekiyor. Devletin şu anki yapılanması işçinin, esnafın, çalışanın üzerine yük. Bazı bakanlıkların kaldırılması ve bazı teşkilatların birleştirilerek kaldırılması şart. Devletin reel ekonomideki yükü azaltılmalı."
Hükümetin görüşü mü?
Ekonomiden sorumlu bakanın da kendisini bir parça "dışarda" tutarak böyle bir konuşma yapmasının ilginçliği bir yana, bu görüşün; gerçek bir küçülmenin, hükümetin görüşü olup olmadığı asıl sorudur.
Derviş'in bu konuşmayı yaptığı gün kamunun harcamalarıyla ilgili bütçe rakamları da yayınlandı. Bu yılın ilk 8 ayında kamunun harcamaları, krize rağmen, halka verilen bütün "sözlere" ve tasarruf genelgelerine rağmen bol miktarlarda artmıştır.
2000 yılının ilk sekiz ayına göre harcamalardaki artış oranları şöyle olmuş:
Küçük kurnazlıklar
Personel giderleri yüzde 42.3 (oysa memurlar böyle bir zam almadılar, demek ki kadro şişirmeleri devam ediyor), kırtasiye yüzde 35.3 (demek ki çok çalışılıyor), akaryakıt yüzde 6.1 (benzin zamları göz önüne alındığında burada belli bir tasarruf yapıldığı anlaşılıyor), enerji yüzde 56.1 (acaba harcama kalemlerinde bir oynama mı yapıldı sorusu akla geliyor), taşıt alımları yüzde 63.9 (üçer beşer otomobil satıyorlar, ama diğer yandan bol bol alıyorlar), temsil-ağırlama yüzde 23.1 (herhalde birbirlerini ağırlıyorlar), büro malzemeleri yüzde 29.1 (kırtasiye böylece ikiye bölünerek toplam harcama tek büyük miktar yerine iki daha küçük miktar olarak gösterilebiliyor). Tek azalan kalem taşıma harcamalarıdır.
Ankara kriz dinlemiyor
En çok tartışma konusu olan kamu araçları meselesinde bile küçük, göstermelik hareketler dışında gerçek bir tasarruf yapmaya kimsenin niyeti olmadığı bu rakamlardan çok açık şekilde ortaya çıkıyor.
Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Washington'da devletin küçülmesi, harcamalarının azaltılması ile ilgili fikirlerini söylüyor. Buna karşılık Ankara, kriz falan dinlemeden aynı hantal yapıyla harcamaya, daha fazla harcamaya devam ediyor. Hükümetin gerçek görüşü küçülme ve tasarruf değildir. Eğer hükümet en yetkili icra organı olarak küçülme ve tasarruf yapmak istiyor, ama ona rağmen tam tersi oluyorsa durum daha da vahimdir. Böyle bir ortamda, sorumluluğu altındaki hiçbir birime söz geçiremiyor demektir.
Güvensizliğin gerçek nedeni
Son krizlerde, Ankara'dakilerin "tavır"ları bütün ülkenin Ankara'ya bakışını değiştirdi. Çünkü Ankara krizi yönetemediği gibi, krizin sonuçlarına karşı duyarlı ve sorumlu da davranamadı. Kamu harcamalarının her şeye rağmen artması, otomobil alımlarının devam etmesi, bu duyarsızlığın sembolik ama anlamlı göstergesidir.
Türkiye'de uzun süredir "güven" konuşuluyor. Ankara, güvenin yokolmasının nedenlerini kendi dışında aramaya eğilimlidir. Kamu harcamalarıyla ilgili basit rakamlar bile güvensizliğin gerçek nedenlerini gösteriyor.
|
Magazin
