Win-Türkçe
ASCII

2 yılın sonunda sıkıntılar ortaya çıktı
* Organize suçlara yönelik kanunların uygulamaları konusunda yanlış giden birşey mi var?

- Uygulayıcıların bir takım sıkıntıları vardır. Bu sıkıntıların ne olduğunu biz de tahmin ediyoruz. Birinci derecede bir takım yasa hükümleri var. Bu yasa hükümlerinin ne şekilde uygulanacağına dair birtakım tereddütlerin olduğunu biliyoruz. Bir taraftan suç işlemek için çete oluşturmak suçu olarak bilinen Türk Ceza Kanunu'nun 313. maddesi var. Bu eskiden beri ceza kanunumuzda bulunan bir kanun... Öbür taraftan 1999 yılında çıkarılan 4422 Sayılı Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Kanunu var. Bu iki hüküm arasında bir uyumsuzluk olduğu kanaatindeyiz. Ceza Hukuku'nda esas norm önemlidir. Normun açık, seçik ve net olması lazım. Normun belirlilik esasına uygun olması lazım. Tereddüt olmaması lazım. Çeşitli merciler farklı görüşlerde olduğu takdirde demek ki o normlarda birtakım sıkıntılar var.

* Uygulamada ne tür sıkıntılar var?

- Mesela Yargıtay 5. Ceza Dairesi bir karar verdi. Dolandırıcılık, emniyeti suistimal gibi suçların sadece irtibat sebebi ile DGM'ye intikal etmemesi gerektiği yönünde bir görüş bildirdi; 'Bu suçların irtibat ve bağlantı sebebi ile DGM'de görülmesi doğru değildir' dedi. Şimdi bu uygulamada bulunan bir tereddütü ortaya koyan bir karardır. Bununla da yetinilmedi. Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk'ün bir açıklaması oldu; 'Biz bu kanunu değiştireceğiz'. DGM'nin görev alanını belirleyen kanunda değişiklik yapacağız. DGM'lerin amacı devletin güvenliğini sağlamaktır. Onunla ilgili suçlara bakacak. Bütün suçlara bakmasını önleyeceğiz' dedi. Ve yasayı 2-3 aya kadar çıkartacaklarını söyledi.

'DGM iyi sopa atar' mantığında hata var
Suçlulukla mücadele yapılırken, 'Şöyle bir mahkeme olduğu takdirde bu suçlulukla daha iyi mücadele eder öbür mahkemeler suçlulukla daha iyi mücadele etmez' mantığı hatalıdır. Bütün dünyada, özellikle Batı Avrupa'da organize suçluluk ile ilgili kanunlar çıkartılmıştır. Yeni hükümler konuluyor, birtakım tedbirler alınıyor. Peki bu yapılırken o ülkelerde DGM türünde mahkemeler mi var? Yani onlar mücadeleyi ciddiye almıyorlar mı? Bizim söylediğimiz bu! DGM'ler Türkiye'ye özgü mahkemelerdir ve bu mahkemelerin bir amacı vardır. O amaç dışında DGM'lere her suçun intikal ettirilmesi onların görevlerinde bloke olmaları sonucunu doğurur. Ağır Ceza Mahkemeleri daha mı hafif ceza verir, yani biz ona güven duymadığımız için mi herşeyi alıp DGM'ye sevkediyoruz? Bütün mesele budur. Bağlantı vardır diye tüm suçları DGM'ye intikal ettirdiğiniz zaman bu mahkemeler kendi asli görevlerini yerine getiremeyeceklerdir. DGM'ler, bu konuda daha iyi ceza verir, daha iyi sopa atar; diğer mahkemeler daha iyi ceza vermez gibi mantık olmaz. DGM'ler ihtisas, uzmanlık mahkemeleridir. Ve bu mahkemelere onların uzmanlık alanları ile ilgili suçların intikal etmesi gerekir.

* Türkiye organize suçlar ve bunların yargılanması konusunda AB standartlarını yakalamak için ne yapılmalı?

- Avrupa Konseyi'nin organize suçlarla ilgili verdiği bir tanım vardır. Bu tanımda, en az 4 yıllık bir hürriyeti bağlayıcı cezadan ve önlemle yaptırım altına alınan bir suçu işlemek için anlaşan kişilerden bahsedilmiştir. Yani AB diyor ki, örgüt kuranlara 4 yıllık bir hürriyeti bağlayıcı ceza işlemek lazım. AB'nin organize suç ile ilgili vermiş olduğu tanım ile bizim yasalarda bulunan suç örgütü tanımı arasında farklılık var. Nereden bakarsanız bakın, 313. madde ile 4422 sayılı maddeki suç örgütü tanımları iki başlıdır. Bunu böyle belirlemek de son derece sakıncalıdır. Bunları tek bir tanım haline getirmek lazımdır. Ve AB tanımlarına uygun bir tanım öngörmek lazımdır.

Hukukumuzda hedef AB standartları olmalı
* AB ile bütünleşme çabası veren hükümete ışık tutma amacında mısınız?

- Evet temel anlamda amacımız odur. Mesela AB çerçevesi içerisinde ölüm cezası yok... AB içerisinde 6 numaralı protokol bunu öngörüyor. İlk kez ben söyledim, dedim ki; AB içerisinde 6 numaralı protokol vardır. Bu protokol ölüm cezasını yasaklar, doğru! Fakat, bunun istisnaları da vardır. Savaş halinde, yakın savaş tehditi olduğu takdirde ölüm cezasını uygulama bakımından devletlere çekince koyma hakkını veriyor. Bu hakkını kullanan devletler de var. İsviçre ve Hollanda gibi... Biz de kullanmak istesek kullanırız, dedik. Ve yasa aynen bu şekilde çıktı. Tesadüfen böyle oldu. Şimdi burada bir ışık tutuyoruz. Biz bu panelle görüşlerimizi sunacağımız, bunların sadece kitapta kalmasını istemiyoruz. Kamuoyu bunları bilsin, ilgili makamlar bunu görsün istiyoruz. İtalya'da, Almanya'da bu konuda yaptığımız çok yoğun çalışmalar var. İtalyan Hukuku'nu, Alman Hukuku'nu, Avusturya Hukuku'nu kendi hukukçularından iyi biliyoruz. Şimdi bu kazanımlarımızı niçin kamuoyuna aktarmayalım? Ve niçin hükümetimize bu konudaki teknisyenlerin, yargı örgütlerinin bunu bilmesini engelleyelim? O yüzden böyle bir çalışma yapıldı.

Panelde tartışılacak konular neler?
Ana başlık organize suçlarla mücadelenin Avrupa Birliği'ne uyum süreci çerçevesinde değerlendirilmesi. Tam 4 arkadaşımız var. Doç. Dr. Fatih Selami Mahmutoğlu Bankacılık Suçları Bağlamında Çıkar Amaçlı Suç Örgütleri konusunu, Prof. Dr. Füsun Sokullu Akıncı Organize Suçların Kriminolojik Yapısı ve Türkiye'deki Boyutları, Doç. Dr. Adem Sözüer Çıkar Amaçlı Suç Örgütü Kavramı ve Özel Yargılama Önlemlerinin Türkiye'deki Boyutları ve Yard. Doç. Dr. Serap Keskin ise DGM'lerin Organize Suçlardaki Yetkilerinin İrdelenmesi ve Değerlendirilmesi konularını işleyecek.

Panel sonunda ne değişecek?
Bu panelde gerekirse karşılıklı tartışarak bu tür sıkıntıları aşacak ortak bir görüş ortaya koyacağız. Şimdi ben bu konuda yazılmış bir doçentlik tezini hakimlere, savcılara verirsem o iş yoğunluğu arasında nasıl inceleyecekler? Ama böyle bir panel yaptığınız zaman orada birtakım satır başlarını ortaya koyarız, birtakım mesajlar veririz. Ve 'İtalya'da, Almanya'da, Avusturya'da Hollanda'da kısacası AB'de böyle' deriz. Bunun ne faydası olur? Bir depar, bir hareket imkanı olur, bir ufuk gözükür.

Panele kimler davet edildi?
Devlet Güvenlik Mahkemesi başta olmak üzere diğer mahkemelerden de başsavcı, savcı ve hakimleri çağırdık. Emniyet Genel Müdürlüğü'nden katılım olacak, öğretim görevlileri katılacak. Aslında organize suçlulukla bire bir temasta olan hemen her kurumdan katılımcılar gelecek. Adalet Bakanlığı'ndan davet ettiğimiz isimler var. Sekizinci Ceza Dairesi'nden ve Yargıtay'dan katılımlar olacak.