Geçinmeye, yaþamaya en iyi akýl erdirenler ise, elbette edebiyatçýlar, þairler, ozanlar, düþünürler.

Bu yüzden þu sýralarda atasözlerine, beyitlere, gazellere güvenmek biraz daha güvenli:

Biçare Emrah söylenir ezel

Dilber para ister, dinlemez gazel.

"Þimdi dilber düþünülecek zaman mý?" diyeceklere, Aþýk Refiki'nin, zemin etüdü çok saðlam, zamana ve siyasal aktüaliteye çok uygun düþen bir öðüdü var:

Bu alemde bak ki, ar olmaz kârdan

it sürü de para kazan demiþler.

Yeryüzünde üzerinde "Güvenimiz Allah'adýr!" yazýsý bulunan tek para, herhalde 'kutsallýðý'ndan ötürü de, rengi yeþil olan Amerikan Dolarý'dýr.

Bu nedenle "ar'sýz kâr" tavsiyesinin dinamiðini açýklama yükümlülüðü, deprem bölgesinden deðil de dolar diyarýndan birine ait olmalýdýr:

Siyaset bilimci Thomas Fuller, herhalde küresel bir IMF gerçeðini þöyle ifade ediyor:

Para insan avlamak için en iyi yemdir.

Ýngiltere'den bir baþka düþünür ise (George Bernard Shaw) daha dolaylý bir gerçeði, benzer netlikte açýklýyor:

Para idaresini bilmeyen bir adamý (ülkeyi) mahvetmenin en güvenli yolu, ona bir miktar borç vermektir. Mr. Fuller'ýn ve Mr. Shaw'un "para"ya bakýþýný biraz acýmasýz bulanlara, bizden birisinin sözlerini anýmsamakta yarar olabilir: Ünlü edebiyatçýmýz Refik Halit Karay diyor ki:

Parasýz kalmanýn dehþetini duymamýþ adamlar, harp ateþini tatmamýþ askerlere benzerler.

Cenap Þahabettin'in ise para ile muhabbet (ve iktidar) arasýnda kurduðu bað, kýþýn kar tanelerinin mýrýltýlarý gibi ürpertici.

-Para ile muhabbet olmaz, parasýz da muhabbet sürmez.

Ve hiç romantik olma gereði duymadan ekliyor:

Parasýz kalmamak istiyorsan ikrazdan (borçlanmadan) çekin.

Francis Bacon'ýn þu sözünü IMF'in hiçbir direktörü böylesine netlikte telaffuz edememiþtir:

Para gübre gibidir. Etrafa yayýlmazsa hiçbir iþe yaramaz!

Bizim edebiyat tarihimizde de bu konuda geçer akçe çok söz söylenmiþ.

Mektupçu Agah Efendi'nin þu sözünü bugün herhalde, deðme kambiyo uzmaný edemez:

Para bozmak, para bozdurmaktan çok çok iyidir.