  
Etik kurallar
Geçen yüzyılın başında, modern gazetecilik oluşmaya başladığı dönemden itibaren gazetecilik "etiği", meslek "ahlâk" kuralları da tartışılmaya başlanmıştır.
Basının, "Dördüncü Kuvvet" olarak insanların ve toplumların hayatlarını etkileme ve değiştirme gücüne ulaştığı iyice ortaya çıkınca, öncelikle mesleğin içindeki insanlar "etik kurallar" oluşturmaya çalıştılar. Bunun amacı basının "kendi içinden" denetimini sağlamak, basının gücünden rahatsız olan güç odaklarının gazeteler ve gazeteciler üzerinde, kötü örnekleri bahane ederek baskı kurmalarını engellemekti.
Bütün dünyada örnek olması için, 1954 yılında FIJ (Dünya Gazeteciler Federasyonu) tarafından bir "etik kurallar" metni hazırlandı. FIJ; gazeteci örgütlerinin, birlik ve sendikalarının oluşturduğu bir çalışanlar birliği olarak, temel ilkelerin çalışanlar tarafından belirlenmesi ve iç denetimin böylece sağlanması için çalıştı.
"Basın Ahlâk Yasası"
Batı ülkelerinde, çeşitli gazeteci örgütleri ve daha sonra oluşan "basın konseyleri" de ulusal metinler belirlediler; temel kurallara, kendi ülkelerine göre ayrıntılar eklediler.
Türkiye'de 1960'da bir "Basın Ahlâk Yasası" ortaya çıkarıldı ve gazeteler uzun yılar boyunca görünür bir köşelerine "Bu gazete Basın Ahlâk Yasası'na uymayı taahhüt eder" diye yazdılar. 1980'lerin sonunda Türk Basın Konseyi kurulurken de bir "Meslek ilkeleri" bildirisi yayınlandı. Geçen yıl da Doğan Medya Grubu, bağlı yayın organlarında izlenmesi gereken temel gazetecilik kurallarını sıralayan bir metin yayınladı.
FIJ tarafından 1954'te kabul edilen, 1986'da bir kez daha bütün dünyada temel metin olarak kabul edilmesi önerilen "anayasa", dokuz madde içinde "herşeyi" anlatır:
Dokuz maddelik anayasa
"1. Gerçeğe ve halkın gerçeği bilme hakkına saygı, gazetecinin öncelikli görevidir.
2. Gazeteci, bu görevine uygun olarak, araştırma özgürlüğü ve haberi olduğu gibi dürüstçe yayınlama, tarafsız yorum ve adil eleştiri haklarını her zaman savunacaktır.
3. Gazeteci, sadece kaynağını bildiği haberleri aktaracak, önemli bilgileri gizlemeyecek, belgeleri tahrif etmeyecektir.
4. Gazeteci, haber, fotoğraf ve belge elde etmek için adil olmayan yollara başvurmayacaktır.
5. Gazeteci, doğru olmadığı için zarar veren her yayınlanmış haberi düzeltmek için çalışacaktır.
6. Gazeteci, haberlerinin kaynaklarına ilişkin bilgileri meslek sırrı olarak saklayacaktır.
7. Gazeteci, her türlü ayrımcılık tehlikesine karşı dikkatli olacak; özellikle ırk, cins, cinsel hayat, dil, din, siyasi görüş ve milli ya da toplumsal ayrımcılığın yayılmasından sakınacaktır.
8. Gazeteci şu eylemleri ağır meslek suçu sayar: Fikir hırsızlığı, kötü niyetli çarpıtma, iftira, kötüleme, kanıtsız suçlama, gerçek bir haberin yayımını engelleme.
9. Bu adı hak eden her gazeteci, yukardaki ilkeleri en sıkı biçimde izlemekle görevlidir. Ülkelerdeki yasalar değişik olabilir, ama gazeteci için kabul edilebilir olan, hükümetlerin müdahalesi değil kendi meslektaşlarının yargısıdır."
İsveç'te gazete tirajları
| Attonbladet | 410.000 |
| Dagens Nyheter | 350.000 |
| Expressen | 340.000 |
| Göteborgs Posten | 265.000 |
| Svenska Dagbladet | 125.000 |
| Dagens Industri | 105.000 |
(İsveç'te 1000 kişiye 430 gazete satılıyor.)
|
Magazin
