Gazete fiyatları
Türkiye'de okuma azlığından, gazete, dergi ve kitap satışlarının düşüklüğünden şikâyet edildiği zaman hep tartışılan konulardan birisi de "fiyat"tır.
Şu anda Türkiye'de büyük gazetelerin satış fiyatı 250 bin liradır, bu da Amerikan Doları'nın bugünkü değeriyle yaklaşık 20 sent demektir. Batı'da "tabloid" tanımına giren bazı gazeteler dışında bu fiyata satılan gazete yoktur.
Dünyanın en çok gazete satılan ve okunan ülkelerinden biri olan Hollanda'da ortalama gazete fiyatı 90 sent dolayındadır. Almanya ve Fransa'da da gazete fiyatları birbirlerine çok yakındır ve bu iki ülkede de ortalama fiyat 85 sentin üzerinde hesaplanmaktadır. Bu ortalama fiyat İtalya'da 75, İspanya'da da 65 sent dolayındadır.
Tabloid gazete satışlarının çok yüksek olduğu İngiltere'de de aynı hesaplama sonucu ortalama gazete fiyatının 60 sent olduğu ortaya çıkmaktadır.
'Gazetecilik'in payı % 35
Bütün bu ülkelerde özel pazar baskıları olan gazetelerin satış fiyatları 1-1.5 dolardır. Bazı gazeteler ise 2 dolara kadar satılmaktadır. Türkiye'de de, Batı'da gazete maliyetlerinin yaklaşık yüzde 70'ini hammadde ve teknik maliyet; yani kağıt, mürekkep, baskı, dağıtım oluşturmaktadır. Bütün Batı'da kağıt, mürekkep, baskı ve dağıtımın maliyeti ne kadarsa Türkiye'de de o kadardır.
Batı'da bazı gazetelerde toplam maliyetin içinde "gazetecilik" payı, yani gazetecilerin ücretleri ve haberin sağlanmasının maliyeti yüzde 40'a ulaşmakta, bazılarında aşmaktadır. Ancak genel oran yüzde 35 dolayındadır.
Bu durumda Türkiye'de gazetelerin, kitapların pahalı olduğunu söylemek mümkün değildir. Çünkü herşeyi Batı ile aynı fiyattan satın alan gazeteler, tam tersine nihai ürünü, gazeteyi okurlarına Batı'dan çok daha ucuza sunmaktadırlar.
Bizde gazete ucuz da...
Sorun gazetelerin fiyatlarında değil, ekonominin "genel"indedir.
Bugün kriz Türkiye'sinde asgari ücret yaklaşık 100 dolar, ortalama ücret 200 dolar, ortalama emekli maaşı 150 dolardır. Bunlar bir zamanlar çökmüş Rusya ve Doğu Avrupa'ya "acıdığımız" zaman "vah vah" diye tekrarladığımız rakamlardır.
Bu gelir düzeyinde her gün gazete almanın anlamı aylık 100-150 dolar gelirinin 6 dolarını gazeteye ayırmak demektir.
Ve gazeteler de bu fiyat düzeyinde kalabilmek için "sübvansiyon" ya da başka desteklere ihtiyaç duyar hale gelmişlerdir. Basında yaşanmakta olan ve ekonominin genel krizinden önce ortaya çıkan özel krizin özeti buradadır.
Ekonominin genelindeki "esas" hastalığın basında, dolayısıyla "okuma" ve genel olarak "kültür" üzerinde yansıması böyle ortaya çıkmaktadır.
Türkiye'de gazeteler Batı'daki benzerlerine göre pahalı olmak bir yana, iki-üç kat daha ucuzdur. Ama Batı'ya kıyasla benzin aynıdır, gazoz aynıdır, et aynıdır, otomobil ise daha pahalıdır...
İtalya'da gazete satışları
Corriere della Sera | 650.000 |
La Repubblica | 620.000 |
La Stampa | 400.000 |
Il Sole 24 Ore (ekonomi) | 320.000 |
Il Messagero (Vatikan) | 290.000 |
Il Manifesto | 200.000 |
Il Giorno | 175.000 |
Il Giornale | 155.000 |
Gazetta Dello Sport | 685.000 |
Corriere Dello Sport | 460.000 |
Il Resto del Carlino (Bologna) | 240.000 |
La Nazione (Floransa) | 200.000 |
Il Mattino (Napoli) | 175.000 |
Il Secolo XIX (Cenova) | 155.000 |
Il Gazettino (Venedik) | 140.000 |
Il Tempo (Roma) | 100.000 |
|