Vatandaş vergisini bile ödeyemiyor!..
Yılın ilk üç ayında vergi tahsilat rakamları krizin ekonomide yarattığı tahribatı gösterdi
Yaşanan ekonomik kriz, vergi ödemelerini de etkiledi. 2000 yılının sonu itibariyle yüzde 91 olan tahsilat oranı, 2001 yılının ilk üç ayında yüzde 61 oldu. Böyle olunca, tahsil edilemeyen vergilerin tutarı da arttı.
Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi, tahsil edilemeyen verginin tutarı, son üç ayda yaklaşık 2 katrilyon lira daha arttı. Bu arada tahakkuk eden vergilerden; Motorlu Taşıtlar Vergisi'nin ikinci taksitinin Temmuz ayında, beyannameli gelir vergisi mükelleflerinin de ikinci ve üçüncü taksitlerinin Haziran ve Eylül ayında ödeneceğini gözönüne aldığımızda, yaklaşık 500 trilyonluk tahsilatın henüz vadesinin gelmediğini belirtebiliriz.
İller bazında vergi tahsilatına gözattığımızda, en düşük tahsilat oranının (Kocaeli hariç) deprem bölgelerinde olduğunu farkediyoruz. Özel durumları nedeniyle, deprem bölgesindeki illeri gözönüne almadan, tahsilat oranlarının en düşük ve en yüksek olduğu iller, geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslamalı olarak aşağıdaki gibi.
Tahsilat oranının en düşük ve en yüksek olduğu illerin tümünde, 2000 yılına kıyasla gerileme sözkonusu.
Beş büyük ilin, 2001 yılı tahakkuk-tahsilat oranları da aşağıdaki gibi.
Beş büyük ilin, 2001 yılındaki ilk üç aylık vergi tahsilatını, geçen yılın aynı dönemine de bakarak değerlendirdiğimizde;
* Adana'nın, tahsilat oranı en düşük il olduğu,
* Ankara'nın, tahsilat oranında düşmenin en yüksek olan il olduğu,
* İstanbul'un, geçen yıla kıyasla tahsilat oranını artıran tek il olduğu,
* İzmir'in, beş büyük il arasında, en yüksek tahsilat oranını gerçekleştirdiği farkediliyor.
Vergi Tahakkuk ve Tahsilatı (Trilyon TL)
Dönem | Tahakkuk | Tahsil | Tahsil edilen | Tahsil edilemeyen | |
| eden vergi | edilen vergi | verginin oranı | verginin tutarı |
2000 | 29,264 | 26,614 | %0,54 | 2,649 |
2001 | 11,606 | 7,064 | %0,87 | 4,541 | |
* 2001 yılı verileri ilk üç ay baz alınarak hesaplanmıştır.
** Kaynak: Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü, Kamu Hesapları Bülteni
En büyük 5 ilin tahakkuk- tahsilat oranı* (trilyon)
Sıra No | İl | Tahakkuk | Tahsilat | Tahsilat | 2000 Yılı |
| | | | Oranı (%) | Tahsilat Oranı |
1 | İstanbul | 5,013 | 2,980 | 59,45 | 57,35 |
2 | Ankara | 1,769 | 1,002 | 56,67 | 78,46 |
3 | İzmir | 689 | 436 | 6,24 | 69,81 |
4 | Bursa | 295 | 168 | 56,96 | 66,18 |
5 | Adana | 174 | 75 | 43,41 | 48,30 |
* Rakamlar 2001 yılının ilk üç ayına aittir.
En Düşük Oranlı Tahsilat (Ocak-Şubat-Mart)
İl | Tahsilat Oranı (%) |
| 2001 | 2000 |
1 Bilecik | 34,05 | 43,23 |
2 Karabük | 34,75 | 45,95 |
3 Yozgat | 37,80 | 55,21 |
4 Muş | 38,07 | 46,70 |
5 Mardin | 40,02 | 48,70 |
En yüksek Oranlı Tahsilat (Ocak-Şubat-Mart)
İl | Tahsilat Oranı (%) |
| 2001 | 2000 |
1 Kocaeli | 81,58 | 88,28 |
2 Şırnak | 77,35 | 82,51 |
3 Kırıkkale | 74,89 | 83,90 |
4 Ağrı | 68,96 | 74,23 |
5 Tunceli | 67,52 | 70,67 |
|