Şirket ortaklarının vergi beyanları

Anonim ve limited şirket ortağı olan gerçek kişiler, aşağıdaki gelirlerini beyan etmek zorundalar.

1- Kâr Payı ve Temettü Gelirleri
2000 yılında, limited şirketten elde edilen "kâr payı", anonim şirketten elde edilen temettü gelirleri, belirli bir tutarı aştığında beyana tabi. Bu tutar 2000 yılı gelirleri için, gayrisafi olarak 4 milyar 375 milyon lira olarak belirlenmiş durumda.

Hemen belirtelim, burada sözü edilen 4 milyar 375 milyon lira ele geçen net kâr payı ya da temettü tutarı olmayıp, gayrisafi tutardır.

Gayrisafi tutar da, ele geçen net kâr payı ya da temettü tutarının, 1/5 oranında vergi alacağı eklenmek suretiyle yükseltilmiş şeklidir.

ÖRNEK : (A) Limited Şirketi, ortağı olan gerçek kişi (N)'ye, 2000 yılında 4 milyar TL. kâr payı ödemiştir.

Bu durumda, net ödenen 4 milyar TL.yi, bunun 1/5'i olan 800 milyon lira da, eklendiğinde, gayrisafi tutar olarak 4 milyar 800 milyon lira bulunur. Bu tutar da, 4 milyar 375 milyon lirayı aştığı için, (N)'nin, 2001 yılı Mart ayı içinde, 4 milyar 800 milyon TL.'nin tamamını yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek suretiyle beyan etmesi gerekir.

2- Kira Gelirleri
a) Konut Kira Gelirleri

Şirket ortağının 2000 yılında elde ettiği konut kira gelirinin, yıllık gayrisafi tutarı 630 milyon lirayı aşmışsa, aşan kısmın "gayrimenkul sermaye iradı" olarak beyanı gerekir.

b) İşyeri Kira Geliri
Şirket ortağının, 2000 yılında elde ettiği, vergi kesintisine (stopaja) tabi işyeri kira gelirinin yıllık gayrisafi tutarı 4 milyar 375 milyon lirayı aştığında, bu gelirin tamamının "gayrimenkul sermaye iradı" olarak beyanı gerekiyor.

3) Gayrimenkul Satış Kazancı
Şirket ortağı, iktisap (yani edinme) tarihinden itibaren 4 yıl içinde gayrimenkulünü satmışsa, elde ettiği kazancın 3,5 milyar lirayı aşan kısmının beyanı gerekiyor.

Kazancın hesaplanması sırasında, gayrimenkulün maliyet bedeli (1998'de emlak vergisi beyannamesi verenlerin, 1998'de beyan ettikleri değer) DİE tarafından belirlenen aylık TEFE oranına göre yükseltilmekte. Satış tutarı ile kıyaslandığında, 3,5 milyar lirayı aşan bir kazanç ortaya çıktığında, aşan kısım "Değer Artışı Kazancı" olalrak gelir vergisine tabi tutulmaktadır.

4- Ticari ya da Mesleki Kazancı
Şirket ortaklarının, 2000 yılında ticari kazancı ya da serbest meslek kazancı olması halinde, bu gelirlerini, tutarı ne olursa olsun beyan etmeleri gerekiyor.

5- Döviz Cinsinden Offshore Hesapların Faizi
Şirket ortaklarınca, 2000 yılında, offshore hesaplardan elde edilen döviz cinsinden faizlerin, tutarı ne olursa olsun, beyan edilmesi gerekiyor (GVK Md. 75/7 ve 86/1-c) döviz cinsinden olan faiz gelirleri, enflasyondan arındırmadan da yararlanamıyor.

6- Döviz Cinsinden Alacak Faizi
Şirket ortaklarınca, 2000 yılında elde edilen, döviz cinsinden faizlerin, tutarı ne olursa olsun, beyan edilmesi gerekiyor (GVK Md. 75/7 ve 86/1-c).

Döviz cinsinden olan faiz gelirleri, enflasyondan arındırmadan da yararlanamıyor.

7- Limited Şirket Ortaklık Payı Satışı
Limited şirket ortaklık payının satışından doğan kazancın, 3,5 milyar lirayı aşması halinde, aşan kısmın yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyanı gerekiyor (GVK Geçici Md. 56/D-4). Benzer durum, hisse senedi ya da ilmühabere dayalı olmayan anonim şirket hissesinin satışı da sözkonusu.

YARIN
Şirket ortaklarının beyanı gerekmeyen gelirleri