Geçtiğimiz Cuma günü, Mercan Ağa Camii'nin imamı Cuma hutbesini okurken cemaatin içinde yer alan Milliyet Gazetesi yazarlarından Güngör Uras, şaşkınlığını Cumartesi günü köşesine taşıdı.

'ŞAHİTLİK BİLE EDEMEZ'
Mercan Ağa Camii'nde Cuma namazına gitmeden önce ayak üstü nohutlu pilav yiyen ekonomist-yazar Güngör Uras Cuma vaazında duyduklarıyla şok oldu. Çünkü caminin imamı ayak üstü yemek yiyenlerin hafif meşrep olduğunu ve şahitliklerinin kabul edilemeyeceğini anlatıyordu. Bunun üzerine Uras yazısında konuya şöyle değindi:

"Polonya Pazarının önünde cadde üzerinde iki tekerlekli el arabasında nohutlu pilav satılıyordu. Ayak üstü nohutlu pilav yedik. Tabağı 250 bin liraydı. Bardağı 750 bin liradan da birer bardak şalgam suyu içtik. Çakmakcılar Yokuşu'ndan Kapalı Çarşı'ya döndük. Örücüler Kapısı'nın hemen dibindeki Mercan Ağa Camii'ne cemaat akın ediyordu. Caminin avlusunda güneşin altında bir yere iliştik. Hoca Efendi vaaz veriyordu. Vaazı dinleyince, ayakta pilav yediğimize pişman olduk. Hoca vaazında şunları anlattı: Hafif meşrep insan mahkemelerde şahitlik bile edemez... Şafi mezhebinde bir insanın hafif meşrep olup olmadığı nasıl anlaşılır? Sokakta ve ayakta yemek yiyor mu? Ona bakılır. Ayakta sadece hayvanlar karın doyurur. İnsan olan, oturur yemeğini adabıyla yer!.."

İFADESİNİ YUMUŞATTI
Mercan Ağa Camii imamı Gündoğdu ise hayvan benzetmesini yaptığını kabul etti, ancak aşağılayıcı biçimde kullanmadığını söyledi. "İnsanların ayakta yemek yemesi, nimeti yerlere dökmesi insanlara yakışmaz" diyen Gündoğdu, "İslamiyette ayakta değil, oturularak yenir dedim. Ayakta yemek yerken insan hazmedemez. Ayakta yiyince yerlere dökülür, nimettir, basılır, çiğnenir. Günahtır bu. İslamiyette, bir kere ayakta su dökülmez, sokakta da yemek yenmez" dedi.

Yazıda geçen "hafif meşrep" tanımına da açıklama getiren imam Gündoğdu, "Her ne olursa olsun, camiye de nimete de saygı göstermeyen insanlara 'hafif meşrep' denir. Hafif meşrep insanlar da şahitlik yapamaz" diyerek sözlerinde ısrar etti.

'PİLAV ÜSTÜ FIRÇA'
Bir öğleden sonra gezintisi arasında camiye gidip vaazı dinlediğini, imamın vaazda şafi mezhebine göre konuştuğunu belirten gazeteci-yazar Güngör Uras, "Önce zemin etüdünden bahseden aydın bir hoca, sonra da yerde yemek yeme konusuna geldi. İmam, Şafi mezhebine göre ayakta yemek yiyen kişinin 'hafif meşrep' olduğunu söyledi. Pek bilgim yok bu konuda. Hatta yanımdaki arkadaşım, 'Önce pilav, şimdi de hocadan fırçayı yedik' diye takıldı" şeklinde konuştu.

Mercan Ağa Camii imamı BİLAL GÜNDOĞDU:
Bir insanın hafif meşrep olup olmadığı nasıl anlaşılır? 'Sokakta ve ayakta yemek yiyor mu?', ona bakılır. Ayakta sadece hayvanlar karın doyurur. İnsan olan, oturur yemeğini adabıyla yer!

Milliyet Gazetesi yazarı Güngör Uras:
Tabağı 250 binden ayak üstü nohutlu pilav yedik ve Mercan Ağa Camii'nin avlusunda bir yere iliştik. Hoca vaaz veriyordu. Vaazı dinleyince, ayakta pilav yediğimize pişman olduk

Doç. Dr. Hasan Elik (İ.Ü. İlahiyat Fakültesi):

Bağlayıcı değildir
Kur'an, "Yiyecekler (nimetler) konusunda 'temiz ve helal' şeyler yeyin" der. Bu emirler dinidir; her toplum ve her dönem için de geçerli ve anlamlıdır.

Ayakta yemek meselesine gelince; Bunlar dini kurallar olmayıp toplumlara göre değişen din kültürüyle ilgilidir, bağlayıcı değildir. Detaylar toplum tarafından şekillendirilir, bu da toplumunu üretim biçimleriyle ilgilidir. Çünkü üretim biçim yaşam biçimini belirler. Örneğin tarlada, bağ-bahçede çalışan bir insan her halde masa ve sandalyede değil toprak üzerinde oturarak yemek yiyecektir. Ama günümüzde bir büfenin önünde sandviç yiyen insan, asfalta oturarak mı yiyecektir. Din böyle şeylerle meşgul olmaz.

YANLIŞ BİR BENZETME
Hafif meşreplik konusu da yine sosyolojik kriterlere göre değişkenlik gösteren bir durumdur. Kuran'ın şahitlik konusunda söylediği tek şey şudur; Doğru şahitlik edin, iftiracı ve yalancıların tanıklığı kabul edilmez. Modern hukuk, şahitlik kriterleriyle İslam'a tamamen uygundur.

Bu gibi konularda din müdahale etmez, toplum kurallar koyar. İnsanlara, "Hayvanlar ayakta yer" gibi yanlış bir benzetmeyle hakareti andıran ifadelerden şiddetle kaçınılmalıdır.