Mali müşavire hücre hapsi mi?

Konudan belki de çoğunuzun haberi yoktur. Geçen yıl "Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Yasası" diye bir yasa çıktı. 30 Temmuz tarih 4422 sayılı bu yasa, adından da anlaşılacağı gibi, çıkar amaçlı suç örgütleriyle ilgili.

Yasada yeralan tanıma göre; zor ve tehdit uygulamak ya da kişileri kendilerine tabi kılmaya zorlamak veya mensupları arasında, her ne surette olursa olsun, açık veya gizli işbirliği yapmak suretiyle, yıldırma ya da korkutma veya sindirme gücünü kullanarak suç işlemek için;

- Örgüt kurmak,

- Kurulan örgütü yönetmek,

- Kurulan örgüt adına faaliyette bulunmak veya bilerek hizmet yüklenmek,

- Kurulan örgüte üye olmak,

gibi suçlardan birini ya da birkaçını işleyenler, "çıkar amaçlı suç" işlemiş sayılacaklar. Yakalandıklarında, tek kişilik hücreye ya da üç kişilik odaya hapsedilecekler. Bunlara, açık görüş yaptırılmayacak. Mallarına el konulacak. Örgüt içinde işledikleri suçlar hariç, altı yıldan üç yıla kadar ağır hapis cezası, örgüte üye olanlara ise iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası uygulanabilecek.

Son zamanlarda, hayali ihracatçıları yakalamak için yapılan balina, atmaca, kartal gibi operasyonlarda gözaltına alınanlar ile bundan sonra gözaltına alınıp, duruma göre hapse mahkum edilebilecek yeminli mali müşavirlere de, "Çıkar Amaçlı Suç Örgütü" ile ilgili yasanın uygulanıp uygulanmayacağı tartışma konusu oluyor.

Mafya yasası
Geçtiğimiz hafta, İstanbul YMM Odası "Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Yasası" ile ilgili bir panel düzenledi. Oda Başkanı ve İstanbul Eski Defterdarı Sezai Onaral'ın oturum başkanlığını yaptığı panele konuşmacı olarak Ordinaryüs Profesör Sulhi Dönmezer, yorumcu olarak da ben katıldım. Aynı zamanda, yasanın da isim babası olan Dönmezer'in açıklama ve yorumları büyük ilgi gördü. İzleyiciler arasında yeralan mali müşavir Abdülkadir Kuşin'in sorusuna verdiği yanıtla da, yasanın aslında "mafya" için çıkarıldığını, yasanın adına mafya denilemeyeceği için bu şekilde isimlendirildiğini, yasanın sıradan vatandaşlar ve mali müşavirlerle ilgili olmadığını belirtti.

Suç örgütü ve YMM
Panelde yaptığımız yorumda da altını çizdiğimiz gibi, 4422 sayılı yasa "Çıkar amaçlı suç örgütleriyle mücadele" amacıyla çıkarılmıştır. Örgütlerin niteliği, daha çok zor ve tehdit kullanarak, korkutarak ve tehdit ederek bir takım amaçları ulaşmaya yönelik. YMM'lerin görevlerini yürütebilmek için böyle bir örgüte girmeleri ya da onlara yol göstermeleri mümkün değildir. Hayali ihracatçıların bu yasa kapsamında değerlendirilmeleri aşamasında, YMM'lerin böyle bir yapıda kasten yani bilerek ve isteyerek yer almaları da imkansız gözükmektedir. Daha açık bir anlatımla, yasanın mücadele amacını taşıdığı sınırlar içinde kalan, zor ve tehdit kullanarak belli amaçlara ulaşmayı hedefleyen yönünün YMM'lerle bağlantılı olması, imkansıza yakın bir olaydır. Kaldı ki, böyle bir yapının olduğunu bile bile herhangi bir şekilde yardım eden ya da hizmet veren kişinin dahi, bu yasayla ilgili olarak cezalandırılabilmesi için, örgütün; zor ve tehdit kullanan, kişileri yıldırma, korkutma ya da sindirme amaçlı faaliyetinin olması ve bu biçimde suç işleyen türden olması gerekir.

Yorum yoluyla, bu niteliği taşımayan ama diğer bir takım faaliyetleri nedeniyle, başka özel ceza yasalarına göre suç işleyen kişilerin, bu yasa kapsamına sokulması sözkonusu olamaz. Özetle YMM'lerin, bu kapsamda tartışmaya dahil edilmeleri mümkün değildir.