Eğitimli genç işsizler

DİE'nin işgücü verileri içinde en çarpıcı olanı, eğitimli genç işsizlerin oranının hep yüzde 20'nin üzerinde olması. 1997'den bu yılın ilk çeyreğine gelinirken bir düşüş olmuş ama en son elde edilen yüzde 23.7 hala irkiltici derecede yüksek.

Bu sütunlardaki yorumlarımızı çoğunlukla ekonomik verilerin yorumlanmasına ayırıyoruz. Bu veriler genellikle enflasyon, dış ticaret, ödemeler dengesi, bütçe, sanayi üretimi ve milli gelir gibi konulara ilişkin olanlar. Bugün değineceğimiz konu yine ekonomi ile ilgili olmakla birlikte bunlardan biraz farklı. Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından yayınlanan Hanehalkı İşgücü Anketi sonuçlarından bahsetmek istiyoruz.

Sözkonusu anket Ekim 1988'den itibaren senede iki defa (Nisan ve Ekim aylarında) yapılmakta iken bu yıldan itibaren anket sıklığının artırılacağı DİE tarafından duyuruldu. Şu anda eldeki son veriler bu yılın ilk üç ayına ilişkin sonuçları gösteriyor. Tabloda ilk sütun toplam işsizlik oranını, ikinci sütun ise eğitimli gençler için işsizlik oranını veriyor. Buradaki "eğitimli genç işsiz" tanımında lise veya daha üstü eğitim almış ve yaşı 24 ya da altında olan kişiler var. Üçüncü ve dördüncü sütun eksik istihdamın işgücüne oranını veriyor. "Eksik istihdam" tanımı ise tamamen işsiz olmayan ama yarı zamanlı işlerde çalışan ya da kendi mesleği dışındaki alanlarda kerhen çalışmakta olanları kapsıyor.

Sunduğumuz tablonun bir de kentsel ve kırsal kesimler için ayrı ayrı oluşturulmuş olanları var. Bu tablolara burada yer vermemekle birlikte aşağıda kent-kır ayrımına da değiniliyor. Şimdi sonuçlara geçelim.

Eğitimli genç işsizlik oranı irkiltici
* İlk olarak genel işsizlik oranının Nisan 1997'den bu yılın ilk çeyreğine gelinirken 2 puan artarak yüzde 8.3'e ulaştığı görülüyor. İşsizlik verilerinin genellikle yüksek bir hata payına sahip olduğu bilinir. Ancak, işsizlik oranındaki artışın 1997'den beri düzenli bir çizgide sürmesi ve geçen sürede toplam 2 puan artması dikkat çekici.

* DİE'nin işgücü verileri içinde en çarpıcı olanı, eğitimli genç işsizlerin oranının hep yüzde 20'nin üzerinde olması. 1997'den bu yılın ilk çeyreğine gelinirken bir düşüş olmuş ama en son elde edilen yüzde 23.7 hala irkiltici derecede yüksek.

* Bir başka ilginç gelişme, eksik istihdamın toplam işgücüne oranının artmakta olması. 1997 Nisan'ında yüzde 5.5 olan bu oran bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 9.1'e çıkmış.

* Son olarak, kent-kır ayrımına değinelim: Kentsel yerleşim yerlerinde (nüfusu 20 000 ve üzeri) genel işsizlik oranı kırsal yerlere göre epeyce yüksek. Buna karşılık kentsel bölgelerdeki eğitimli gençlerde görülen eksik istihdam durumu kırsal yörelere göre daha düşük.

Hizmet sektörüne dikkat
Yukarıda ifade ettiğimiz üzere eğitimli ve genç işsizlerin oranı çok yüksek. Bu durum böyle kaldığı sürece toplumsal rahatsızlıklar oluşması son derece doğal (konunun sosyolojik analizi konumuz değil). Konunun bir de iyi yönüne bakalım: Türkiye'nin turizm başta olmak üzere hızla hizmet sektörlerinde büyüdüğü düşünülürse, işsiz ama belli ölçüde eğitim almış gençlerin bu alanlara yönlendirilmesi mümkün. İlgililerin bilgilerine...