SON İTFA
Yılbaşından beri geri ödediği tutarın yüzde 75'i kadarını yeniden borçlanma politikası yürüten Hazine, bu yıl yaklaşık 58.5 milyar dolarlık ödeme yapacak. Bunun karşılığında piyasadan 43.3 milyar dolar civarında yeni borç almış olacak. Rakamlara bakıldığında Hazine'nin, anaparanın dışında yaklaşık 12 milyar dolarlık faiz ödemesi için yeni iç borç aldığı görülüyor.

5.6 katrilyon liralık rekor miktardaki itfanın yapılacağı Ağustos ayı ile birlikte Hazine'nin enflasyonla mücadele programı öncesinden kalma yüzde 50'nin üzerinde reel faiz vererek borçlandığı tahviller emekliye ayrılacak. Yüzde 80, 90'lık faizli tahvillerin yerini "2001 yılı umut tablosunu" yaratan yüzde 30'luk tahviller alacak.

YÜZDE 75'E DEVAM
Yüzde 75 oranında yeni borçlanma politikasının devam etmesi halinde, üç aylık bono ihaleleri için ödenenler de dahil olmak üzere 2001 yılında Hazine piyasaya yaklaşık 11 milyar dolar para bırakacak. Faiz ödemeleri için alacağı yeni borç miktarı da 5 milyar dolar civarına inecek. Toplam iç borç geri ödemesinde de yüzde 25'in üzerinde bir düşüş sağlanacak.

1998 ve 1999'da bütçe giderlerinin yüzde 35'ini alan, 2000'de yüzde 40'a kadar yükselen faiz ödemeleri, bütçe büyüklüğünün sabit tutulması varsayımıyla hareket edildiğinde yüzde 24'e inecek.

Yıllardır bütçe giderlerinin önemli bölümünü faize ayıran devlet, kalıcı bir iyileşmenin sağlanmasıyla en azından 2002'den sonra kaynaklarını sağlık, eğitim gibi alanlara kaydırabilecek.

2 yıllık faiz düşecek
Hazine Ağustos başından itibaren 2 yıl vadeli tahvillerde faizi düşürecek yeni bir uygulamaya başlıyor. Bundan böyle iki yıllık vadeli ve değişken kuponlu tahvillerden "ayırıştırılabilecek". "Stripping" adı verilen bu uygulama ile anapara ile üç aylık kuponlar piyasada ayrı ayrı işlem görebilecek. Anapara, iki yıl vadeli, iskontolu bir tahvile dönüşebilecek. Kuponlar da üç ay vadeli bono şeklinde alınıp satılabilecek.

RİSK AZALIYOR
Gelişmiş piyasalarda sıkça uygulanan bu yöntem, iki yıl vadeli kuponlu tahvillerin riskini fazlasıyla düşürüyor. Bir kurum, istediği taktirde iki yıllık tahvili satıp, üç aylık kısmını elinde tutabilecek. Kağıtların likiditesi artacak. Üç aylık kuponların ayrı birer bono olması riski azaltacak. Tüm bu faktörler sonucu iki yıl vadeli tahvillerin faizi gerilecek.

Bu durum hemen ilk hafta veya aylarda olmasa da, iki yıllıkların iç borçlanma içindeki ağırlığı arttıkça ve piyasa alıştıkça oranlar gerileyecek.

GSM'yle 'geri alım' umudu
BU yıl içindeki son büyük ödemesini Ağustos'ta tamamlayacak olan Hazine, sonbaharda "geri alım ihalesi" planları yapıyor. Bu planının gerçekleşmesi 2 milyar 525 milyon dolara satılan 3. GSM lisansının bedeline bağlı. Şartnameye göre 500 milyon doları sözleşme tarihinde verilecek olan lisans bedelinin geri kalanı üç ay içinde ödenecek. 2 milyar doları aşan paranın 4. çeyrek içinde gelmesi halinde Hazine gelecek yüklü itfalarını hafifletmek için geri alım ihalesi yapacak. Eğer Hazine 2001 vadeli bir tahvil için geri alım ihalesi açarsa, gelecek yılki faiz yükü de azalacak. Faiz 2000'de ödenmiş olacak.

NADİN TAŞCIOĞLU