Militan Demokrasi...

Amme Hukuku derslerinde devletin güvenlik işlevi anlatılırken, en önemli teminatın hukuk olduğu öğretilirdi. Hukukun yozlaştırıldığı yerde devletin güvenliğinin bozulacağı ve ulusal iradenin kalmayacağı anlatılırdı. Hukukun, asıl amacın aksine, gözü dönmüşlerin hırs ve hilelerine alet olacağı belirtilirdi.

Aradan kırkbeş yıl geçmiş; Mülkiye'de Yavuz Abadan'dan dinlediklerimi, şimdi Cumhuriyet Başsavcısı Vural Savaş'ın son kitabında okuyorum. Başsavcı irtica ve bölücülüğe karşı militan demokrasiyi anlatıyor.

Bu kitap, siyaset disiplini ve adalet ahlakı içeriğinde demokrasi ve laiklik mücadelesidir. Vural Savaş, toplumuna ve ulusuna, devrimci laikliğe sahip çıkışının örneklerini ve değerlerini aktarıyor. (Militan Demokrasi-Bilgi Yayınevi/Temmuz 2000/Ankara)

***

Militan demokrasi, bir Anayasa'nın kendi düşmanlarına karşı kendini koruyacak hukuk düzeninin yaratılması olarak tanımlanıyor. Başsavcıya göre hiçbir Anayasa'nın, kendini yok edecek koşulları onaylaması ve bunu hukuklaştırması düşünülemez...

Militan Demokrasi, aydınlanma çağının ürünü.

Çoğulcu demokrasinin ve sivil toplumun gerisindeki ideoloji de militan demokrasiye dayanıyor. Uygar toplumlarda bireylere bağımsızlığın ve hürlüğün hazzını veren değer de budur. Egemenliğin kayıtsız şartsız milletin olduğunu ispatlayacak cesareti böyle kazandık.

***

İkinci Meşrutiyetle başlayan, Müteareke döneminde yaygınlaşan ve Demokrat Parti ile yeniden gündeme getirilen siyasette dinin koz olarak kullanılması Türkiye'nin en önemli sorunu olmuştu.

Cumhuriyetin ilk yıllarında devletin, bireyden farklı ve değerli bir kavram olarak kutsandığı, insan unsurunun önemsenmediği bir dönemi yaşadık. Sonra demokrasiye geçtik; aydınlık çağının ipek yılları geldi. Demokrat dünya laik siyasetin hücrelerinde kozalandı. Birey özgürlüğünün şalları böylece dokundu.

Sonuçta, sosyal ve ekonomik olguların kavrayamadığı siyaset terbiyesi, demokrasi zaafında bölücülük ve irtica eşiğini döşedi.

Bugün bu eşikte yorgunuz...

***

Vural Savaş son kitabında aklımızın, kör noktayı aşıp aydınlığa çıkışın kapısını aralayacağını söylüyor. Toplumda bir determinizm umudu yaratacak kadar geniş kapsamlı ve cesur...

Aklın işleyişi bozulursa, duygular egemenlik kazanır. Duyguların işleyişi bozulursa, düşünce ayağa düşer. Düşünceler, yaşamın uyumsuzluğunu yaratırsa dürüstlük elden kaçar...

***

Altmışbeş yıldan beri Türkiye, hâlâ laiklik konusunda devrim ilkesini gerçekleştirecek etkinliği sağlayamamıştır. Bugün bile bu ilkenin kırk yönden eleştirisi yapılmakta, halkın vicdanı üzerinde manevi vesayet kurmaya yönelen iddialar sergilenmektedir.

Halkın vicdanı üzerinde egemenlik kurmaya yönelenler, yenilik hareketinin her türüne karşı çıkmışlardır. Jön Türkler, İttihatçılar, Cumhuriyetçiler, Demokrat siyasetçiler hep bu karşı çıkışın tarif ettiği düşman gibi görünmüşlerdir.

Aslında hepsinin özetlendiği tek tanım vardır: Gerçek laiklik...

***

İnsanlığın mahrem tarihinde en tehlikeli duygu korkudur. İnsanoğlu bir korkudan kurtulmak için bir başka korkuya sığınır. Bu sığınma aslında yeni bir korku yaratmaktır.

Patrona Halil, aydınlık çağımızı başlattığı için Nevşehirli İbrahim Paşa'nın derisini yüzmüştü. Sultan Birinci Mahmut, katil Patrona Halil'i saçlarından yakalamış başını musalla taşına vururken bağırıyordu. "Bu habis kelle gidince ülkeyi ışık kaplayacak."

Aradan tam iki yüz yetmiş yıl geçmiş... Hâlâ bu mücadele sürüyor... Vural Savaş'ın "Militan Demokrasi"si milenyum başında Cumhuriyetimiz'in ibret vesikası olarak duruyor..