Ýnsan, doða ve teknoloji...
Zeus, Yunan Mitolojisi'nin gök tanrýsýydý. Yetkileri sýnýrsýz, yorumlarý kaypak, yönetimi kurnaz, kararlarý bencil, uygulamasý zalimdi.
Promethus, ateþi tanrýlardan çalýp insanlara getirmiþti. Ýnsanlýk ilk kez enerji ile karþýlaþýyor ve tekniðin kudretini doðanýn bereketiyle bütünleþtirmek istiyordu.
Sürdürülebilir uygarlýk anlayýþý böyle baþladý.
Promethus, Zeus'un amcasýnýn oðluydu. Dört kardeþtiler. Ýnsanlýða yararlý olmak istedikleri için Zeus, dördünü de cezalandýrmýþtý.
"Bereket insanlýk içindir" dediði için en büyük kardeþ Atlas'ý dünyayý omzunda taþýmaya mahkum etti.
"Doðanýn kaynaklarý insanlýða huzuru getirecektir" dediði için Menoitios'u yýldýrýmla çarparak dünyanýn merkezine hapsetti.
Epimetheus'un baþýna Pandora'yý bela etti. Kötülüklerin kutusu yeryüzüne böylece saçýldý.
Ve üretimin en önemli kaynaðý enerjiyi insanlýðý verdiði için Promethus'u Kafkas daðlarýna çiviledi.
Ýnsan, doða ve teknoloji bütünleþmesinin ihtilaflý macerasý böyle baþladý.
***
Dünya üzerinde, tanrýlarla insanlarýn uzlaþtýðý ve el sýkýþtýðý tek coðrafya Anadolu'dur.
Kommanege Kralý Birinci Antiokos, Helen ve Pers Tanrýlarýyla el ele vererek ebediyeti ve medeniyeti simgeleyen hayat aðacýný ektiler. Nemrud Daðý'ndaki o muhteþem heykeller bu büyük uzlaþma ve uygarlaþma hareketinin anýtlarýdýrlar.
Bu anýtlar, sürdürülebilir uygarlýk kavramýnýn bilinen ilk ve özgün örneðini oluþtururlar. Çünkü Hayat Aðacý (Tuba), sonsuz enerjiyle beslenen uygarlýk mücadelesinin simgesidir.
Bu enerji ebediyete uzanan ilahi takdirin getirdiði nžrdur. Bu nžr, geçmiþten geleceðe uzanan bilginin ve teknolojinin evrenselliðini simgeler. Bu simge mutluluðun ve uygarlýðýn özüdür.
Anadolu'da derin izler býrakan bu Ýslam öncesi inanýþlar, tasavvuf düþüncesinde de "ýþýk içre ýþýk" (nžr ala nžr) olarak karþýmýza çýkar. Çeþitli kültür ve birikimlerin bütününü anlatýr. "Çeþitliliðin birliði"ni; yani" vahdet-i vücud"u oluþturur.
***
Hannover Expo/2000 etkinliðinin bu yýlki temasý, "insan, doða ve teknoloji" olarak seçilmiþti.
Türkiye, Expo/2000'e bu temayý iþleyen nefis bir konsept ve uygulama estetiði ile katýlýyor.
Bu hazýrlýðýn sorumluluðu Turizm Bakanlýðý'na verilmiþ. Seksen gün içinde hem konsept, hem uygulama iþlevlerinin yerine getirilmesi genç bir kadronun olaðanüstü gayret ve iþbirliði ile gerçekleþtirilmiþ.
Ýnsan doða medeniyet üçlüsünü, uzlaþma kültürü ve sürdürülebilir uygarlýk kavramýnda ele alma fikri Turizm Bakaný Erkan Mumcu'dan gelmiþ. Bu fikir, uzmanlarýn olgunlaþtýrdýðý çalýþmalarla övünülecek sonuca ulaþmýþ. Ve Türkiye, kendini çaðdaþ bir sergileme anlayýþý ile ortaya koymuþ.
Hazýrlayýcý kadroda bir büyük ulusal hizmet cesareti vardý. Bu cesaret azme ve gurura dönüþmüþ ve bu muhteþem sergiyi gerçekleþtirmiþ.
***
Serginin merkezinde Anadolu insanýnýn kültürel geliþmesini simgeleyen ve evrenselliði anlatan bir Küre var. Kürenin giriþinde iki Hattuþa aslaný yer alýyor. Bu aslanlar, doðanýn koruyucu ruhunu simgelemekte. Bu simge, "kaderi" ve "iradeyi" uyum ve bütünlük içinde ifade ediyor.
Sergide Osmanlý kültürü Ýznik Çinisi ile simgelenmiþ. Anadolu'daki zengin uygarlýk ve kültür misarýndaki Osmanlý katkýsý ve egemenliði, geçmiþten geleceðe uzanan bilginin paylaþým mükemmelliðini anlatýyor.
Cumhuriyetin sergideki teknik ve medeniyet katkýsý olarak ünlü heykeltýraþýmýz Ýlhan Koman'ýn eserlerine yer verilmiþ... Saðlýðýnda dehasýný fark etmediðimiz deðerli sanatçýmýzýn hatýrasýný yücelten bir anlayýþ, bir vefalý hak teslimine dönüþmüþ...
Ünlü, "Akdeniz Heykeli", "Yürüyen Derviþ Heykeli" ve ölümsüz aklýn simgesi sonsuz "Pi" çalýþmalarý gerçek estetiðin ürünleri olarak sergileniyor.
***
Lizbon'da Expo/1998'te Osmanlý ihtiþamýný sergilemiþtik.
Hannover Expo/2000'de Anadolu uygarlýklarýný günümüze getiriyoruz. Yalýn ve derinlikli bir anlatýmla sunuyoruz.
Týpký "hayat aðacý" gibi... Sonsuz enerjiyle beslenen sürdürülebilir uygarlýk umuduyla...
Anadolu'nun en büyük serüvenini gerçekleþtirmiþiz. Tam Batýlý anlamda ve deðerde baþarýlý olarak...
