PEYNİR YERİNE TV
Koç Holding Tüketim Grubu Başkanı Cengiz Solakoğlu'nun, İstanbul Sanayi Odası (İSO)'nun son meclis toplantısında bu örnekle dile getirdiği durgunluğu, perakende sektörünün diğer temsilcileriyle de konuştuk. Solakoğlu'nun, "Perakendede çok ciddi bir durgunluk yaşanıyor. Bu, diğer alanlara da sıçrayacak. Bizim Migros'ta gözlemlediğimiz şu; müşteri sayısında azalma yok ama müşteri başına ciroda geçen yıla göre dolar bazında yüzde 12 düşüş var" diyerek ifade ettiği gerçeği, Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Rahmi Koç da hafta sonunda bir röportajın satırları arasına kaybolmuş şu sözlerle yineledi:

"Perakende sektöründe ve gıdada bir durgunluk var, şu anda sebebi bilinmiyor. Onu takip ediyoruz. Migros'ta raflarda hangi mal satılıyor, hangisi satılmıyor, izliyoruz. Şu anda ne olduğunu izah edemiyoruz."

Bahçıvan Gıda'nın sahibi Erdal Bahçıvan, son iki ayda tüketim ürünlerinde azalma yaşandığını belirterek şunları söylüyor:

"Biz kendi sektörümüz olan peynirde bunu bire bir izliyoruz. Tüketim yüzde 3-4 oranında azaldı. Niçin diye soruyoruz. Akla hemen tüketici kredisine giden gelir, marketten çalıyor diye bir gerekçe geliyor. Bu sağlıklı bir gidişat değil."

NEDEN DÜŞÜYOR?
Temel tüketimdeki azalmanın iki nedeni var. Birincisi, uzun vadeler ve düşük faizle verilen kredilerin, ertelenen otomobil ve beyaz eşya talebini canlandırması. Geliri artmasa da bu ürünlere olan talebi canlanan tüketici, kredileri geri ödemek için, temel gereksinimlerinden kısıyor.

Diğer bir neden de yüksek repo ve mevduat faiziyle ek gelir elde eden bir grubun, faizlerin düşüşü ile bu gelirden mahrum kalması. Bu da eve giren parayı ve bununla doğru orantılı olarak harcamaları azaltıyor.

CENGİZ SOLAKOĞLU (Koç Holding Tüketim Gr.)

Ciro yüzde 12 düştü
Türkiye ekonomisi 2 yıldır yeni işgücü yaratamıyor. Birçok aile bugün faiz gelirlerinden de mahrum kaldı. Geleceği ipotek altına alan "heves ekonomisi" denen yoldan büyüme sağlanıyor. Bu sağlıklı değil. Tüketici kredileri de gelir eksikliğine neden oldu. Perakendedeki durgunluk diğer sektörlere de sıçrayacak.

ATIL SARYAL (CarrefourSA Yön. Kurulu Başkanı)

Yağ tüketiminde düşüş var
Temel tüketimde durgunluk var. Bunu en belirgin şekilde yağda hissettik. Çünkü onu kullanan insanların büyük kısmı faiz geliriyle normal maaşına destek çıkanlardı. Onların gelirleri düşünce, herşeyinden kısmak zorunda olduğu gibi yemeğin içine koyduğu yağ miktarını da azalttı. Keyfe keder ürünler zaten üst gelir düzeyinde kullanılıyor.

ŞİNASİ ERTAN (KİPA Yön. Kurulu Başkanı)

Sepet eskisi gibi dolmuyor
Geçen yıl sepet ortalamamız 22 dolardı, bu yıl 21.4 dolara düştü. Sepetler küçüldü. Bu, satın alma gücünde azalma demektir. 48 ay vadeyle dayanıklı tüketim ürünleri satılıyor, bu, tüketim açlığını canlandırıyor. Ancak Türkiye bu olayı çok iyi değerlendirmeli. Devlete para satamayan bankalar tüketiciye yöneldi, umarım sonuç hüsran olmaz.

VURAL ÇAKIR (ACNielsen Zet Genel Müdürü)

Taksitler mutfaktan çalıyor
Kolalı içeceklerin tüketimi bu aylarda artardı. Ama görüştüğüm firmalar ağlıyor. Orta gelir düzeyindekiler faiz ve repo ile desteklenen gelirlerinden de mahrum kaldılar ve haneye giren para azaldı. Üst gelir düzeyindekiler kaç kişi ki? Onların tüketebileceği miktar da belli. Parası olan tüketime doydu, tüketime aç olanların cebi boş.

Esen PİŞİRİCİ