Bu haber SABAH okurları için sürpriz değil. Çünkü, daha kurumlar vergisi beyannameleri verilmeden önce yani iki ay önce, beyan edilen ve tahsil edilen kurumlar vergisiyle ilgili hiçbir oran ve tutar belli değilken, bu tahmini yapmıştık. Yazımızda, 2000 yılı Nisan ayında, hesaplanan kurumlar vergisinin, onsekizde birinin yani yaklaşık yüzde 5,1'inin tahsil edilebileceğini öne sürmüştük. Nitekim öyle de oldu...
Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü'nün, Kamu Hesapları Bülteni'nde yeralan son açıklamasına göre;
- 2000 yılı Nisan ayında tahakkuk ettirilen kurumlar vergisinin tutarı 370 trilyon lira,
- 2000 yılı Nisan ayında tahsil edilen kurumlar vergisinin tutarı, 19 trilyon lira,
- Tahsil edilen tutarın tahakkuka oranı, yüzde 5.1.
Görüldüğü gibi, Mayıs ayı sonunda belli olabilen bu oran, bizim iki ay önce tahmin ettiğimiz oranın, "virgülüne kadar" aynısı... Kaynağımız da, Maliye Bakanlığı'nın resmi verileri.
Oran niçin düşük?
Çok kişi bu oranın düşük olduğunu görünce, "Niçin böyle oldu?" diye sorabilir. Oysa bu tablo, konunun uzmanları açısından sürpriz değil.
Oranın bu denli düşük olması, daha önce ödenen geçici vergiyle ve kurumlar vergisinin üç taksit halinde ödenmesi ile yakından ilgili. Beyanname verilmeden önce, şirketler üçer aylık dönemler halinde, kazanç beyan edip, yüzde 25 oranında geçici vergi ödediler. Nisan ayında beyan ettikleri safi kurum kazancı üzerinden yüzde 30 oranında hesaplanan kurumlar vergisinden de, önce ödedikleri yüzde 25 geçici vergiyi mahsup ettiler. Kalan tutarı da üç taksit halinde ödemeleri gerektiği için, Nisan ayında birinci taksidi ödediler. Sonuçta bu oran, yani 5,1 oranı ortaya çıktı...
Mayıs ayı sonuçları, henüz açıklanmadı. Haziran sonunda belli olacak ama önceden bazı tahminlerde bulunmak mümkün. Bundan tam üç ay önce açıkladığımız gibi, Mayıs ayında tahsil edilen "stopaj" gelirlerinde de, "önemli bir gerileme" olacak. Nedenine gelince;
- Bu yıla kadar kurumlar, kâr dağıtsın dağıtmasın, kurum kazancı üzerinden Mayıs ayında yüzde 20 stopaj yatırıyorlardı.
- Bu yıl kâr dağıtırlarsa stopaj yatırılacak, dağıtılmazsa yatırılmayacak.
- Bu duruma göre, şirketlerin büyük bir kısmının kâr dağıtmadığını tahmin etmek zor değil.
Kâr dağıtmayan çok sayıda şirket, doğal olarak stopaj da yatırmadı. Bu nedenle, Mayıs ayı stopaj gelirlerinde "önemli bir gerileme" oldu.
Yatırım indiriminden yararlanan kurumlardan, fon payı dahil yüzde 16.5 stopaj bekleniyordu. Danıştay Dördüncü Dairesi'nin, hukukun gereğini yaparak, "oybirliğiyle" aldığı bir kararla, stopaj yapılmasıyla ilgili kararname hükmü iptal etmesi, yatırım indiriminden beklenen stopaj gelirlerinde de, önemli bir sapmaya neden oldu.
Görüldüğü gibi, Nisan ve Mayıs aylarında, daha önce yapılan yasal düzenlemelerden kaynaklanan nedenlerle, önceki yıllara kıyasla, kurumlar vergisi ve stopaj tahsilatı reel anlamda azalmış oluyor...
