İşsizlik aylığı 2002'de ödenecek!..

1 Haziran 2000'den itibaren, tüm ülke genelinde uygulanmak üzere, "işsizlik sigortası" yürürlüğe girecek. İşsiz kalana ödenecek maaş ise, sigorta primine esas son dört aylık ücretin ortalamasının, yüzde 50'si düzeyinde olacak. Ödeme, brüt ücretin değil ele geçen net ücretin esas alınması suretiyle yapılacak. Sigorta prim tavanın üzerindeki ücret gözönüne alınmayacak. Ancak, işsizlik sigortasının 1 Haziran 2000 itibariyle yürürlüğe girecek olması, bu tarihten sonra işsiz kalanlara, işsizlik aylığı bağlanacağı anlamına gelmiyor. 1 Haziran itibariyle, yalnızca işsizlik sigortası ile ilgili prim ödemesi başlıyor. İşçiler yüzde 2, işverenler ise yüzde 3 oranında prim ödeyecekler. Devlet de, sisteme yüzde 2 oranında katkıda bulunacak.

Aylık bağlanması
İşsizlik sigortasından yararlanabilmek ve aylık alabilmek için bazı koşullar aranıyor. Bu koşullar;

* Sigortalının "kendi istek ve kusuru dışında" işsiz kalması,

* Son üç yıl içinde "600 gün prim" ödemesi,

* işsiz kalmadan önceki, 120 gün içinde de, "kesintisiz prim" ödemiş olmasıdır.

Prim ödemeleri, 1 Haziran 2000'de başladığına göre, 600 günlük prim ödeme, Şubat 2002'de gerçekleşecektir. Bu nedenle, Şubat 2002'den önce, işsizlik aylığı ödenmesi sözkonusu değil. Daha açık bir anlatımla, örneğin 2001 yılında işsiz kalan bir sigortalı, işsizlik aylığı alamayacak.

İşsizlik aylığının süresi
İşsizlik aylığı, belirli bir süre ile sınırlı olacak şekilde verilecek. Buna göre;

* 600 gün prim (20 ay) ödemiş olanlar için 180 gün,

* 900 gün (30 ay) prim ödemiş olanlar için 240 gün,

* 1080 gün (36 ay) ve daha fazla prim ödemiş olanlar için 300 gün süre ile işsizlik aylığı ödenecek.

Sigortalı, işsizlik aylığından yararlanma süresini doldurmadan, tekrar işe girerse, işsizlik aylığı verilmesi kesilecek. İşsizlik aylığı, damga vergisi hariç, herhangi bir vergi ya da kesintiye tabi tutulmayacak.

İşverenin işçi ile net ücret üzerinden anlaşması halinde, işveren, netten brüte hesaplama yapmak suretiyle brüt ücret tutarını bulacak. Bu durumda, işsizlik sigortası ile ilgili işçi hissesi de, işverence karşılanacak.

Ülkemizdeki sigortalı işçi sayısının 5 milyon 529 bin olduğu gözönüne alınarak yaptığımız hesaplamalara göre, işsizlik sigortası uygulamasının işverene yükü, yıllık 300 trilyon lira, Devlet'e getireceği yük ise yıllık 200 trilyon lira civarında.