Müze-ev

LEON Troçki geçen yüzyılın en büyük ve hayatı en trajik dalgalanmalar içerisinde geçen devrimcilerinden biri. Sovyet devriminin başlıca mimarlarından Troçki, Lenin'in ölümünden sonra Stalin'le ters düştü. Hayatı, Stalin'in ajanlarıyla ölümcül bir kaçma-kovalamaca içerisinde geçti. Bu amansız takip Meksika'da noktalandı; Stalin'in ajanı Ramon Mercader, Troçki'yi kafasına buz baltasıyla vurup öldürdü.

TROÇKİ'nin çeşitli ülkeleri ve kentleri kapsayan "ölümden kaçış macerası"nın etaplarından biri de İstanbul. 12 Şubat 1929'da İstanbul'a gelen Troçki, dönemin Valisi Muhittin Üstündağ'ın onayıyla Büyükada'daki Conk Paşa Köşkü'nü kiraladı. 30 Nisan 1929'da eşi Natalya, oğlu Leon Sedov, kızı Zina ve kalabalık dava arkadaşları grubuyla gelip köşke taşındı. 20'inci yüzyılın tarihini yazmış önemli insanlardan biri olan Troçki, hayatının 4.5 yılını bu köşkte geçirdi. Büyükada'yı çok sevdi, ama örgütlenmek ve Stalinizm'le mücadeleyi sürdürmek için yer değiştirmesi gerekiyordu. İstanbul'dan Fransa ve Norveç'e, son olarak da ölümle randevusunun olduğu Mexico City'e gitti.

YAŞAMI sürgünle başlayıp sürgünle biten devrimciyi Büyükada'da yıllarca konuk eden Conk Paşa Köşkü şimdi yıkılmak üzere. Köşkün yerinde çürümüş, bakımsızlıktan mezbeleliğe dönmüş bir virane var.

OYSA Troçki'nin Fransa'da, Norveç'te ve Meksika'da yaşadığı evler şimdi son derece iyi korunan, üzerine titrenen birer müze. Dünyanın her yerinden gelen milyonlarca turist bu müzelere akın ediyor. Sadece evler değil, evlerin bulunduğu sokaklar ve mahalleler bile Troçki'nin anısını yaşatıyor. Özellikle Mexico City'deki evde, öldürüldüğü oda o anki gibi korunuyor. Muhafızların suikastçi Ramon'a sıktıkları kurşunların yerleri aynen duruyor. Troçki'nin o korkunç anda okuduğu kitabı, çalışma masası üzerinde bugün de görmek mümkün. Bu müze-ev Mexico City turizminin gözbebeği..

YA biz?... Bırakın ülkemizde bir dönem konuk ettiğimiz ünlü devrimcinin anısına saygıyı, bu anının turistik potansiyelinden, avantajlarından yararlanmayı bile düşünemiyoruz; kotaramıyoruz.