|
İlk fırsat zammı
Kamunun Aralık'taki zamlarının özel sektörde fiyatların ocakta artmasına yol açarken, bazı sektörlerde fiyat artışlarının bu etkinin dışında olduğu gözlendi
Önceki gün açıklanan enflasyon rakamı beklenin oldukça üzerinde çıkarak tahminleri altüst etti. Enflasyonun yüksek çıkmasında kamunun Aralık'ta yaptığı zamların özel sektöre etkisi rol oynarken, bazı mal gruplarında hedefin üzerinde fiyat artışları yaşandı.
Önceki günkü rakamlarda numaralı gözlük, buzdolabı ve sağlık sektöründe görülün yüksek fiyat artışları dikkat çekti. Her yıl başında sağlık sektöründe tarifelere bağlı olarak yapılan zamlar bu yıl geçen yılın bile üstünde gerçekleşti. Sektörde fiyatlar yüzde 17.5 artarken, geçen yıl yüzde 16'lık artış yaşanmıştı. Bu yıl yüzde 20'lik enflasyon hedefi göz önüne alındığında sağlık sektöründe geçen yıldan bile yüksek zam yapılması dikkat çekti. Üstelik Şubat ayı başında ilaca gelen yüzde 17'lik zam bu ayki enflasyona etki edecek.
Kamunun Aralık'ta yaptığı yüksek zamların maliyetlere yansımasının yanında, özel sektörün Ocak ayında yaptığı normalin üstünde zamların da yüksek enflasyonda rol oynadığı yorumları yapıldı. Örneğin otomobil sektöründe zamların ocak ayında yüzde 9.5'i bulduğu gözlendi. Bu oran geçen yıl yüzde 6.5 seviyesindeydi.
EV İŞLERİ
Bunun yanında nalburiye sektörünün ağırlıklı olduğu konut ile ilgili diğer harcamalarda fiyatlar yüzde 11.9 arttı. İçeceklerde fiyatlar yüzde 9.7 artarak, geçen yılki yüzde 1'lik yükselişin oldukça üzerinde çıktı. Elektrikli ve elektriksiz ev aletlerinde zam oranı yüzde 14.6 ile geçen yılki yüzde 4.6'lık seviyesinin oldukça üzerinde gerçekleşti. Burada talebin kıpırdanması ile yapılan zamların etkisi oldu. Nitekim buzdolabı Ocak ayında yüzde 30 zamlanarak zam şampiyonları arasında yerini aldı.
Özel sektör maliyetleri kendi fiyatlarına yansıtmasıyla 1999 yılından kalan ve yapışık enflasyon tabir edilen etki, yılın ilk ayına yansıdı. Bu nedenle de bazı zam oranları yılsonu hedefi ile hiç de orantılı değil. Örneğin numaralı gözlük fiyatlarına gelen yüzde 79.4'lük zamın Türkiye'nin hedefleri ile uzaktan yakından ilgisi bulunmuyor.
SU EL YAKTI
Hükümet elektrik ile ilgili aylık yüzde 5 olarak açıklanan zam oranın aşağıya çekerken, belediyelerin belirlediği suya müdahale edemedi. Belediye suyu fiyatları Ocak ayında yüzde 12'ye yakın arttı.
UZMAN YORUMLARI
Uzmanlar enflasyonun beklenenden yüksek çıkmasının Ocak ayı için tolere edilebilir olduğunu belirtirlerken, Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel bazı sektörlerde fiyat katılıklarının halen sürdüğünü ifade etti.
Erçel enflasyonda keskin düşüşlerin yaz aylarında yaşanabileceğinin altını çizerken hükümetin çıkarmaya çalıştığı özellikle kiralara ilişkin yasanın şart olduğunu söyledi. Erçel, yılın ilk aylarında enflasyonunun yüksek çıkacağına dair daha önce açıklama yaptıklarını da belirtti. Erçel programdan herhangi bir sapma olmayacağını açıkladı.
|
Copyright © 2000, MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. - Tüm hakları saklıdır
|