KÖTÜ İŞLERDEN KAÇMAK
Mesela, pazardan ıspanak satın alan bir ev kadını köklerde kalmış çamur kalıntılarına rağmen, temizlenecek olan o çamuru değil, ıspanağı satın almış sayılır. İşte Nefs-i Levvamedeki kendini azarlayışlar da bizi tertemiz yapmak isteyen Rabbimizin yardımını getirir ve üçüncü basamak olan Nefs-i Mülhimeye geçen fert artık kötülükten uzaklaşıp iyi işler yapma ilhamını almaya başlar. Fakat kötü işlerden kaçınmak haksızlıkla elde edilecek bir çok menfaatlerden de vazgeçmek demektir.

İnsan, "ah keşke şu haramı yeseydim", "keşke o rüşveti alsaydım" diye arasıra üzülecek yerde bu kayıplara seve seve katlanmaya başladığı zaman Nefs-i Mutmainne (mefsâni baskıdan kurtularak tatmin olmuş ruh) mertebine yükselir.

Bu durum ise zamanla, insanı Allah'ın bütün taktirlerinden razı olma anlamına gelen Nefs-i Raziye basamağına çıkarır. Neticede Allah o kulu, kendisinin de ondan razı olduğu, altıncı basamak olan Nefs-i Marziye'ye yükseltir. Bundan sonrası ise, ruhun bütün kirlerden arıtılıp asf bir hale geldiği, zirvedeki yedinci basamaktır yani Nefs-i Safiyedir. Böylece ruh, sanki altı defa yıkanan ıspanağa benzer hale gelmiştir. Çamur gibi olan bütün kötü huylarından kurtulmuş ve tıpkı ilk halk edildiği, Elest âleminin başlangıç safhasındaki hali gibi, tertemiz olmuştur.

Amiran KURTKAN BİLGESEVEN