Simitis seçimlere oynadı ve kazandı
YUNANİSTAN
Yunanistan Başbakanı Simitis, Helsinki'de AB ülkeleriyle bu çetin müzakereleri başlatırken aslında Yunanistan'daki tribünlere oynuyordu. Yunanistan, Mart ayında büyük bir ihtimalle erken seçimlere gidecek. Simitis, Helsinki'ye gelirken Yunanistan'ın son 25 yıldan bu yana Türkiye'ye karşı izlediği siyasetini değiştirme "riski"nin Ana Muhalefet Yeni Demokrasi Partisi (YDP) tarafından seçim mazlemesi olarak ve olumsuz bir yönde kullanılacağını biliyordu. Simitis bu nedenle AB zirvesine Yunanistan'ın 3 "sert" şartını masaya yatırdı:
Türkiye AB'ye aday olması için:
* Ege kaynaklı sorunlarını, belirli bir tarihe kadar Lahey'e götürmelidir. Türkiye Lahey'e gideceğine dair resmi bir belge imzalamalıdır.
* Kıbrıs'ın AB üyelik müzakereleri Türkiye tarafından engellenemeyeceğine dair AB ülkeleri yazılı ve bağlayıcı bir açıklama yapmalıdır.
* Türkiye insan hakları, anayasa değişikliği, demokratik ilkeleri içeren bir yol haritası izlemelidir ve bu, AB ülkeleri tarafından sık sık denetlenmelidir.
* Türkiye söz konusu maddelere itiraz ederse, Yunanistan Türkiye'nin adaylığını veto edecektir.
Simitis "AB'ye aday olan bir Türkiye ile daha iyi anlaşacağını biliyordu ve bunun uğruna AB ülkelerine koştuğu üç şartını da yumuşatmaya" hazırdı. Nitekim ortaya çıkan sonuç, Simitis için son derece tatmin ediciydi. Buna göre:
ÜÇ KONUDA KAZANDI
* Türkiye'nin adının zikredilmemesini, bunun yerine "aday ülkeler" kavramının geçmesini kabul etti.
* Türkiye'nin Lahey Adalet Divanı'na "belirli bir tarihe kadar başvurması" şartından vazgeçti ve bunun yerine "adayların komşu ülkeleriyle arasındaki anlaşmazlıkları 2004 yılına kadar sürdürecekleri barışçıl müzakerelere rağmen çözemezlerse, AB konseyinin Lahey gibi uluslararası çözüm mekanizmalarına başvurmaları yolundaki tavsiyelerini göz önünde bulundurmaları" gibi asıl şartından çok uzakta bulunan bir ifadenin yer almasını kabul etti.
* Kıbrıs konusunda ise, yine Kıbrıs'ın adı zikredilmeden "AB üyelik müzakereleri süren bir aday ülkenin (Kıbrıs ima ediliyor); başka bir aday ülke tarafından (Türkiye ima ediliyor) engellenemeyeceği" maddesini uygun gördü.
* Yol haritası konusunda ise diplomatik bir manevra ile topu tamamen AB ülkelerine attı. Böylece, Türkiye'nin izleyeceği yol haritası AB ülkeleri ile Türkiye arasında ortaklaşa hazırlanacaktı.
Simitis Türkiye'nin AB adaylığını onaylamakla AB ve ABD nezdindeki prestijini artırdı. 2000 yılında Avurpa Ortak Para Birimi EURO'ya girmeyi garantiledi. Türkiye ile sürtüşmek istemediğini; bunun aksine barış ve işbirliği sürecinin başlatılmasını arzu ettiğini kanıtladı. Kıbrıs Rumları'nın ruhunu okşamasını bildi ve en önemlisi Mart ayında yapılacak erken seçimlere "göğsünü gere gere" gidecek olan Simitis'in zarardan çok karlı çıktığını kanıtladı.
STELYO BERBERAKİS
|