Kenan Evren: Çevik hem yaverim hem özel kalem müdürümdü. Genç, karizmatik yakışıklı ama, bu Meclis asker kökenli Cumhurbaşkanı seçmez. Çevik Bir parti kurabilir

DEMİREL SEÇİLİR
* Sizce bu Meclis'ten asker kökenli bir Cumhurbaşkanı seçilir mi?

Evren: Bu Meclis'in dışarıdan asker kökenli Cumhurbaşkanı seçeceğini zannetmiyorum.

* Neden?

Evren: Nedenini herkes bilir. Gerçi bu Anayasa'ya göre, Meclis dışından da 110 milletvekilinin teklifiyle aday gösterilebilir. Bunu yapmak Anayasa değişikliğini gerektirmez. Ancak bu da zor. Dışarıdan aday olmak zor. Çünkü her parti kendi liderinin cumhurbaşkanı olmasını isteyecek. Hiç bir kimse bu noktada birleşemezse, o zaman belki dışarıdan bir aday gösterirler.

* Bir'in karizmasını nasıl buluyorsunuz?

Evren: Çevik Bir karizmatik, çalışkan, kabiliyetli, enerjik, bilgili bir arkadaşım. Bir kere genç sayılır. Yakışıklı. Lisan bilir. Uluslararası görevlerde bulunmuştur. Zaten karizmasının iyi olduğunu anladı, sonra adaylığını açıkladı.

* Sayın Bir biraz çabuk sinirlenmiyor mu? Siyasetin doğası dikkate alındığında.

Evren: Yavaş yavaş alışır sinirlenmemeye. Politikaya girerse alışır.

* Sizce en kuvvetli aday kim?

Evren: Demirel'in seçilme şansı daha kuvvetli. DSP destek verdiklerini açıkladı. ANAP da yumuşak görünüyor.

* ANAP lideri Yılmaz aday olabilir mi?

Evren: Eğer DSP ile Demirel üzerinde anlaşırlarsa, Yılmaz adaylığını koymaz. Demirel diğer partilerden de destek alabilirse seçilir.

* Sürpriz aday çıkabilir mi? Karadayı gibi?

Evren: Karadayı'nın politikaya atılacağını zannetmiyorum.

* Çevik Bir, Cumhurbaşkanı olamazsa siyasi parti kurar mı?

Evren: Kurar. Niye kurmasın? Kurar.

'Ehil olan adaylığını gor'
Cumhurbaşkanı Demirel, Çevik Bir'in cumhurbaşkanlığına aday olabileceğine ilişkin sözlerini değerlendirdi. Demirel, gazetecilerin, bu konudaki sorularına şu karşılığı verdi: "Ben her yapılan konuşmayı değerlendiremem. Türkiye demokrat bir ülkedir, nasıl benim cumhurbaşkanı olmadan önce öyle bir makama seçilme yolu bana açık idiyse, o yol sadece bana açık değil herkese açık idiyse bugün de Türkiye Cumhuriyeti'nin cumhurbaşkanlığına seçilme yolu herkese açıktır. Usülüne, nizamına yoluna yöntemine göre hiç kimsenin böyle talepleri yadırgamaması lazımdır. Başka Türk vatandaşları da çıkar. Cumhurbaşkanlığı seçilmesine ehil olan herkes adaylığını kor."

"BİR GÜN HALK SEÇECEK"
Türkiye'de cumhurbaşkanlığı seçme işinin TBMM'ye ait olduğunu hatırlatan Demirel, "Yarın nasıl olacak onu kimse bilmiyor. Eğer halk tarafından cumhurbaşkanı seçilirse bu Türkiye için daha iyidir diyoruz biz" dedi. Avrupa'nın yüzde 80'inde cumhurbaşkanlarının halk tarafından seçildiğini ifade eden Demirel, şöyle devam etti: "Cumhurbaşkanını halk seçsin diyenler bir gün bu dileklerinde ve arzularında başarıya ulaşacaklardır."

Cumhurbaşkanı, "Sürenizin uzatılması teklifine karşı çıktınız. Eğer cumhurbaşkanını halk seçerse aday olur musunuz?" sorusuna da şu karşılığı verdi: "Nazari hiçbir şeyin üzerinde durmam, bunlar nazari şeyler. Türkiye'de telaşa gerek yok."

Bir asker aday daha...

"Cumhurbaşkanı Meclis'ten çıksın"

DYP Kilis Milletvekili Doğan Güreş, Çevik Bir'in adaylık açıklamasını soğuk karşıladı ve "547 isim içinde kimse yok mu ki, dışarıdan isim aranacak?" dedi. Kendi adaylığının da sinyalini veren Güreş, TBMM'deki her milletvekili kadar, cumhurbaşkanlığı adaylığını düşündüğünü söyledi.

Cumhurbaşkanlığı'na aday olmayı düşünüyor musunuz?

Güreş: Şu an bir şey söylemek için erken. Parlamentodaki 547 milletvekili ne kadar düşünüyorsa, ben de o kadar düşünüyorum.

Çevik Bir'in adaylığı konusundaki düşünceniz ne?

Güreş: Eğer mevcut Anayasa'ya göre bu seçim yapılacaksa, bana göre öncelik TBMM'dedir. Anayasa Cumhurbaşkanı'nın öncelikle TBMM içinden çıkmasını öngörür veya 110 kişinin önerge vermesiyle dışardan bir ismin de seçilebileceğini söyler. Anayasa bu şekliyle uygulanacaksa, 547 kişi içinde kimse yok mu ki, dışarıda arayacaksınız. Bu ayıp olur. Cumhurbaşkanı sorumluluğu olmayan sembolik bir makamdır.

Doğru sistem hangisi?

Güreş: Bana sorarsanız, Cumhurbaşkanı'nın halk tarafından seçilmesinin de mahsurları olabilir. Bu şekilde seçilmiş bir Cumhurbaşkanı, 'Beni halk seçti' deyip her şeye karışır.

Size göre bir cumhurbaşkanında bulunması gereken özellikler?

Güreş: Bana göre vizyon sahibi olacak. Mutlaka lisan bilecek. 65 milyonun huzuruna çıktığında, 65 milyonun tamamı 'Bu benim cumhurbaşkanım' diyebilecek. Cesur olacak. Şebnem HOŞGÖR

Ecevit: Aday olabilir
BaŞbakan Ecevit, üniversite mezunu olan ve siyasal hakları bulunan herkesin Cumhurbaşkanlığı'na aday olabileceğini söyledi. Ecevit, Cumhurbaşkanı'nın halk tarafından seçilmesine ilişkin düşüncelerini daha önceden açıkladığını kaydetti.

YILMAZ: HAYIRLI OLSUN
ANAP lideri Mesut Yılmaz ise gazetecilerin "Çevik Bir'in Cumhurbaşkanlığı adaylığını nasıl değerlendiriyorsunuz" sorusuna, "Hayırlı olsun" yanıtını verdi. Bu sırada Yılmaz'ın tebessüm ettiği görüldü.

Hodri meydan
Emeklİ Orgeneral Çevik Bir'in Cumhurbaşkanlığı'na adaylık mesajı FP'de ilginç değerlendirmelere yol açtı. FP'lilerin tepkileri şöyle:

Recai Kutan: Herkes adaylığını koyar. Milletimizin bu istikamette müspet görüş içinde olacağını düşünemiyorum. Keşke adaylığını koysa, keşke millet seçse. Millet nezdinde nasıl tasvip gördüğünü çok kimse anlar. Üniformasını çıkardıktan sonra sayın Çevik Bir'in böyle bir işe soyunmuş olması ve cumhurbaşkanını halkın seçmesini söylemesi bizi memnun eder."

"YÜZDE 5 OY ALIR"
Ali Coşkun (İstanbul Milletvekili): İşte at işte meydan. Hodri meydan! Halkın takdiri en önemli şeydir. Çevik Bir, yüzde 5 oy alabilir.

Mehmet Elkatmış: Türkiye'de kaç tane 28 Şubatçı var, ne kadar militarist var, ortaya çıkacak. Bana göre Bir'in hiç oy almaması lazım.

Bülent Arınç: 28 Şubat döneminde, üniformasıyla çok etkin olduğunu biliyoruz. Hatta Genelkurmay Başkanı'nın önüne geçtiğini de biliyoruz. Şimdi üniformasız bir Çevik Bir var. Halktan ne kadar destek gördüğünü görmüş olacağız. Demokrasimiz açısından çok önemli bir ayraç. Halkımız seçerse, bundan büyük şeref de duyarım. Ama Çevik Bir, herhalde adaylar arasında en az oy alan olur.

Abdüllatif Şener (Grup Başkanvekili): Ben oy vermem. Yüzde 1-2 oy çıkabilir. Demokrasi bakımından iyi bir sınav vermedi. Demokratik mekanizmaların onu tasfiye edeceğine inanıyorum.

Ali EKEYILMAZ

"SAÇ ÖNE DÖKÜLÜR, AK MI KARA MI OLDUĞU GÖRÜLÜR"
FP lideri Kutan, Meclis'e gelişinde, gazetecilerin, "Çevik Bir, cumhurbaşkanını halk seçerse aday olabileceğini söylüyor" şeklindeki hatırlatması üzerine, "Bir hikaye vardır. Adamın biri berber koltuğuna oturmuş ve berbere saçım ak mı kara mı diye sormuş. Berber de, 'Az sonra önüne düşecek' diye cevap vermiş. Bana kalırsa Sayın Bir aday olmalı" dedi.