Gelirler Genel Müdürü Akif Hamzaçebi, ek vergilerin geçici bir uygulama olarak düşünülmesini istedi. Kamuoyunun Deprem Vergisi olarak adlandırdığı paketin sadece "faiz vergisi"ne indirgendiğini belirten Hamzaçebi, "Devlet iç borçlanma senetlerinin vergilendirilmesinde yatırımcıların bu kağıtları alırken öngördükleri reel getirilere dokunulmadı" dedi.
Hamzaçebi, IMF ile stand-by Anlaşması'nın eşiğinde, enflasyonun 2002'de tek haneye indirilmesinin hedeflendiği bir ortamda herkese fedakarlık düştüğünü söyledi. Hamzaçebi, sorularımızı şöyle yanıtladı:
* Faiz vergisinin hareket noktası nedir?
1987' de faiz ödemeleri vergi gelirlerinin yüzde 25'i ile karşılanabilirken, 2000 yılı vergi gelirlerinin yüzde 88.1'i faize ancak yetecek. Bu tablo, gelirlerin artırılması giderlerin kısılması adına önemli göstergeler içeriyor.
* Mali sektör neden son anda eklendi?
Hazine ve Maliye ortak bir çalışma yaptı. Bu çalışmada, '1999 yılının ilk üç ayında GSMH yüzde -8.4 oranında gerilerken mali sektör yüzde 7.8 oranında büyümüş. İkinci üç ayda ise GSMH yüzde -5.8 oranında gerilerken mali sektör yüzde 7.6 oranında büyümüş. Bütün sektörlerde gerilerken mali sektör, devlet tahvili ve hazine bonolarının yüksek reel getirileri ile hızla gelişmiş. Buna karşın vergi yükleri artmamış' sonucu ortaya çıktı.
*Faiz vergisinde nelere dikkat edildi?
Devlet iç borçlanma senetlerinin vergilendirilmesinde yatırımcıların bu kağıtları alırken öngördükleri reel getirilere dokunulmamasına özen gösterildi. 2000'de stand-by ile enflasyonun ve faizlerin düşmesi sonucu oluşacak öngörülenin üzerindeki yüksek kazancın vergilendirilmesi esas alındı.
* Vergilendirilecek kağıt nasıl seçildi?
Sabit faizli uzun dönemli kağıtların faizi yüksek oranda, kısa dönemli olanlar veya uzun dönemli olup faizi o dönemlerdeki ihalelere bağlı olan kuponlular düşük oranlı vergilendirildi. Burada esas olan yatırımcının öngördüğü kazancı almasına izin vermektir. Örneğin 4.8.1999'da ihale edilen ve 23.8.2000 tarihinde itfa edilecek olan bir iskontolu tahvilin vergi öncesi reel getirisi yüzde 39 iken vergi sonrası reel getirisi yüzde 29 olmaktadır.
* Borsanın vergilendirildiği imajı doğdu...
Borsa ve sermaye piyasası işlemleri ile ilgili bir yanı yok. Hisse senedi yatırımcısı ek vergi ödeyemeyecek. Ancak, İMKB, SPK gibi kuruluşların 2000 yılı olağan gelirleri üzerinden, karşılıklı uzlaşma ile belirlenecek bir miktar bütçeye gelir yazılacak. Her kuruluş için ayrı bir oran belirlenecek. Biz bu miktarın 150 trilyon dolayında olacağını tahmin ediyoruz.
* Anayasa Mahkemesi'nin Deprem Vergisi'ni iptal edebileceği söyleniyor...
Geriye yürümezliği ilkesi önemli bir ilke. Ancak, burada durum farklı. Anayasa Mahkemesi, 1994'teki ek vergiler için, 'Devlet olağanüstü durumlarda ek vergi alabilir' dedi.