Bugün sizlere, uzmanlık alanı depreme dayanıklı binalar olan bir İnşaat Yüksek Mühendisinin tavsiyelerini aktarmak istiyorum. Önüne gelenin ahkam kestiği, akıl verdiği böyle günlerde konunun gerçek yetkililerden öğrenilmesi bence daha doğru olur. Onun için kendi oturduğunuz eve veya yeni satın alabileceğiniz binalara girmeden önce yapacağınız küçük bir inceleme çok faydalı olacak. Şimdi nelere dikkat etmemiz gerektiğini Yüksek Mühendis Ayhan Baş'ın kaleminden okuyalım;
1- Bu şiddetteki bir depremde bu kadar çok binanın yıkılması olacak iş değil... Doğru yapılmış hiç bir bina bu depremde bu kadar zarar görmezdi. Kendileri de inşaat mühendisi olan bazı yetkililerimizin ilginç yorumlarına katılmak mümkün değil. Zira adama diplomayı pazardan mı aldın diye sorarlar...
2- Depremde binanın yüksekliği önemli değildir. Önemli olan doğru tasarım yapılmış olması, doğru malzemenin, doğru yerde kullanılmış olmasıdır. Söylendiği gibi, 2-3 katlı binalar 4-5 katlı binalara göre daha dayanıklı değildir. Zira inşaat mühendisi her yere, here yapıyı yapabilen adamdır. Önemli olan nereye yaptığını bilmesidir.
3- Kat yüksekliği ile ilgili genel problem, 2-3 kat için tasarlanmış yapılara sonradan 4 ve 5'nci katı kaçak olarak eklemekle başlar. Çünkü depremde en fazla yükün geleceği alt katlar sonradan ilave edilen üst katlardan taciz olurlar ve onları taşıyamadıkları için yıkılırlar.
4- Eğer binanızda kaçak kat varsa bu durumu bir daha değerlendirin ve bir uzmana müracaat edin.
5- Aslında yapım esnasında daha fazla özen gösterileceğinden bence yüksek katlı binalar Türkiye'deki emniyetli binalar sınıfına girer. Herhalde kimse yüksek katlı binanın kolon ve kirişlerinden demir çalacak veya kalitesiz beton kullanacak kadar geri zekalı olamaz.
6- Oturduğunuz binanın depreme dayanıklı olup olmadığını dışarıdan anlayacak baba yiğitlere müneccim denir. Birçok belediyemizde inşaat bittikten sonra binalara dışarıdan bakarak ruhsat veren bütün müneccim bulunmaktadır.
7- Oturduğunuz yapıda deprem sonrası tuğla duvar veya sıva çatlakları görürseniz sakın paniğe kapılmayın. Betonarme binalarda tuğla duvarlar taşıyıcı olmadıklarından çatlamalarında yıkılmadığı sürece mahsur yoktur. Taşıyıcı sistem sağlam olduğu sürece bunları tamir edip, oturmaya devam edebilirsiniz.
8- Taşıyıcı sistemin zarar görüp görmediğini, özellikle alt katlardaki kolonların alt ve üstlerine, kirişlerin kolonlarla birleşim yerlerine bakarak kendiniz gözlemleyebilirsiniz. Özellikle kolonlarında çatlaklar olan binaları mutlak bir uzmana göstermek gerekir.
9- Alt katları dükkan olan binaların tadilata tabi tutulması tehlikeyi çağırır.
Son olarak ülkemizde mühendislik ve müteahhitlik seviyesinin bugünkü halini borçlu olduğumuz kişilerin, depreme dayanıklı yapılmamış binaların Allah tarafından cezalandırıldığı yorumuna katılmak belki mümkündür. Ama yine de o binaların suçunun cezasını içinde yaşayan insanların çekmesi haksızlık olsa gerek...
