Çocuklar şirkete ortak olabilir mi?

Ülkemizdeki limited ve anonim şirketlerin, büyük kısmı "aile şirketi" olma özelliğini taşıyor.

Örneğin, limited şirket kurmak isteyen birisi, bu şirket iki ortakla kurulabildiği için, hissesinin yüzde 95'ini kendinde, yüzde 5'ini de karısı ya da çocuğuyla veya yakın akrabalarından birinde gözükecek şekilde şirket kuruyor.

Anonim şirketlerde ise, şirketi kurabilmek için "en az 5 ortak" gerektiğinden, şirketi kuran kişi yine yüzde 90-95 hisseyi kendisi üzerine almakta, kalanını da karısı, oğlu, kızı, annesi, babası, kardeşi, kayınvalidesi, kayınpederi ve kayınbiraderi üzerinde gösterip, 5 ortağı tamamlamak suretiyle şirketi kurmaktadır.

Çocukların durumu
Çocukların şirket ortağı olabilmesi konusunda, Türk Ticaret Kanunu'nun da Türk Medeni Kanunu'nda yeralan düzenlemeleri gözönüne almak gerekiyor.

Medeni Kanun hükümleri yönünden çocuklar sınırlı ehliyetsizler grubuna girmektedir. Bu nedenle, çocuklar kanunu temsilcileri durumundaki "velilerinin onayıyla" ya da onların aracılığıyla, şirket ortağı olabilirler.

Türk Ticaret Kanunu'nda da, çocukların şirket ortağı olabilmeleri konusunda, yasal bir engel yoktur. Ancak bu noktada, çocuklara ait hak ve ödevlerin, "kanuni temsilci" durumundaki velileri tarafından ya da en azından onların onayı ile gerçekleştirileceğini unutmamak gerekir.

Çocukların yönetim kurulu üyeliği
Anonim şirketlerde, yönetim kurulu üyelerinin "medeni hakları kullanma" yani fiil ehliyetine sahip olması gerekiyor. Bu nedenle, çocukların anonim şirket yönetim kurulu üyeliğine seçilmeleri mümkün değildir.

Öte yandan, Türk Ticaret Kanunu'nun 315. maddesinde "hacir altına alınmak" yani kısıtlanmak, yönetim kurulu üyeliği görevini sona erdiren nedenlerden birisi olarak gösterilmektedir.

Bu düzenleme de, çocukların yönetim kurulu üyesi olamayacağı görüşünü desteklemektedir.

Özetle, anonim şirketlerde, çocukların yönetim kurulu üyesi olması yasal olarak mümkün değil.

Hemen belirtelim, burada sözü edilen çocuklar, medeni hakları kullanma yani fiil ehliyetine sahip olmayan çocuklardır. Yoksa, bu ehliyete sahip olan çocukların, yönetim kurulu üyesi olmalarında, yasal bir anlamda engel yoktur.