Gölcük'te enkaz altında bir 'can' saptandı... Kurtarma çalışmalarını CNN canlı yayınladı... 18 saat boyunca, tüm umutlar sönene kadar, dünya Türkiye'de bir 'can'ın kurtarılması için verilen savaşı izledi

Derince'de ilk enkaz
E-5 Karayolu'nun hemen kenarındaydı gördüğüm ilk enkaz. Öylece bakakaldım. Anlamsızca binanın ne renk olduğunu anlamaya çalıştım. Ama öylesine harman olmuştu ki o koca beton yapı, çevredekilere sormak zorunda kaldım... Otelmiş orası. Gülistan Otel. En az 150 kişi kalmıştı enkazın altında... Hemen yanındaki enkazın da bir dersane olduğu yalnızca bir ucu görünen tek bir sıradan anlaşılıyordu. Yüzlerce sıra olması gerekiyordu orda. Ama hepsi depremle gelen felaket içinde erimişlerdi adeta. Çevredekiler söyledi sonra. Körfez Dersanesi imiş... Ve üç beş bina ötede Özel Marmara Polikliniği'nin yerle bir olan binası. Daha hiç ellenmemişti. İçindekilerle birlikte öylece duruyordu orada...

Tek tek inceledim Derince'deki binaları. Sandım ki her yer böyle. Hepsini dolaşabilirim. Ve tek, bir tek Kızılay çadırı çarptı gözüme. Belli ki, eski bir felaket ya da benzer vesilenin kalıntısı olarak Derince'de kalmış...

Ceset kokusu
İzmit'e geçtim sonra. Tepelerdeki binalar sağlam görünüyordu. Bir umut uyandı içimde, "Abartıldı mı acaba" derken saptığımız bir sokakta dehşet, iliklerime kadar titretti beni. İzmit bitmişti. O koca koca, modern, şık görünümlü binalar yerle bir olmuştu. İlk orada aldım o "ceset" kokusunu. Alabildiğine ağır, alabildiğine kötü bir kokuydu bu. Ama sonra enkazların etrafında dolaşan insanların, yakınlarını arayan insanların o kokuyu hiç duymadığını, duymak istemediğini farkettim. O kokuyu alırlarsa enkaz altında sağ olduğunu umut ettikleri insanlardan vazgeçmeleri gerekiyordu sanki. O kokuyu duymak, sevdiklerinin ölümünü kabullenmekti; öyle düşünüyorlardı. Kokuyu duyunca hissettiğim tiksintiden utanıp devam ettim yola. Ve o kokuyu bir daha hiç duymadım...

Gazete var mı hâlâ?
Gölcük'ün 15 metre denizin altına göçen Kavaklı sahilinde dolaşırken 8-9 yaşlarında üç çocukla karşılaştım sonra. Lağımla deniz suyunun harmanlandığı bölgede dolaşıyorlardı amaçsız. Fotoğraflarını çekince irkildiler önce. Ne olduğunu, fotoğraflarını neden çektiğimi sordular. "Sabah Gazetesi'nde yayınlanacak. Yakınlarınız görür, yaşadığınıza sevinirler" dedim. Biri şaşkın bakakaldı yüzümüze, "Sabah Gazetesi yayınlanıyor mu hala" dedi. Anladım... Dünyası başına yıkılmıştı o çocuğun.

CNN'den umuda yayın
Onları acıları ve tarihten silinip gitmiş kentleri ve unutulmuşluklarıyla başbaşa bırakıp Yalova'ya doğru yola çıkmaya hazırlanırken bir haber geldi heyecan verici. İskele Caddesi'ndeki İnönü Sokak'ta bir enkazdan canlı sesi alınmıştı. Tüm medya saat 18.30 sıralarında gelen bu haberle soluğu İnönü Sokak'ta almıştı. CNN'de vardı orada. Dünyaca ünlü haber kanalının ekibi canlı yayın ekibini kurmuştu iki dakikada. Başkanları Bill Clinton'un kendi haberlerinden etkilenerek Türkiye için yardım kampanyası başlattığını hatırlatıp, "Enkazdan canlı insanların çıkarıldığını anında aktarırsak, bu yardımın daha da artacağına inanıyoruz" diyorlardı.

O 'dinleme' anı
Enkazda Malezya ve KKTC Kurtarma ekipleri görev almıştı. Önce kazmalarla, küreklerle giriştiler işe. Sonra saat 24.00 sıralarında bir dinleme yapıldı. "Dinleme" öyle bir şey ki, o anda sinirleriniz yay gibi geriliyor. Çünkü o an enhkaz altındaki insanın ölü ya da canlı olduğuna karar verilecek, enkazdaki çalışma ona göre devam edecek. Onun için gergin sinirler. Bir çıtırtı, bir sesli nefes alma ya da bir öksürük, enkaz altındaki "canlı"nın kalp atışlarının, herhangi bir hareketinin çıkardığı sesin duyulmasını engelleyebilir, bir yaşama mal olabilir. Herkes kendini olduğu kadar birbirini de kontrol ediyor...

Bir türlü ulaşılamıyor
CNN saat başı canlı bağlanıp an be an aktardı bütün bunları. Ancak bir gariplik vardı. Ses alınıyor ancak "canlı"ya bir türlü ulaşılamıyordu. Deprem sanki hallaç pamuğu gibi atmıştı yedi katlı binayı. Saat 03.00 sıralarında yapılan ikinci bir dinleme de olumlu sonuç verince bu kez iş makinelerinin sayısı arttırıldı. Meksikalı kurtarma ekipleri köpekleriyle gelerek canlı taraması yaptılar. Bu da olumlu sonuç vermişti ve CNN hâlâ yayındaydı... Ancak ilerleyen saatlerle birlikte sinirler de iyiden iyiye gerilmişti. Sabah saat 05.00'de bir dinleme daha, sonra saat 08.00'da bir dinleme daha...

Gözler yaşlı
Bir türlü ulaşılamadı enkaz altındakilere. Bu arada umutlar azalmıştı. CNN ekibinin umutsuzluğu yüzlerinden okunuyordu. Saat 11.00 geldiğinde, arama kurtarma ekipleri çalışmalarına hâlâ devam ettiği halde yayını kestiler. Onlar cihazlarını toplamış giderken, iyice tükenen Malezya ve KKTC'li ekipler de yerlerini bir İspanyol ekibi ile Türk Sivil Savunma elemanlarına bırakıyordu. Çalışmaya onlar devam ediyor ve enkaz altında beş ceset çıkarabiliyorlardı. Ve çalışma, başladıktan tam 26 saat sonra, umutların tamamen tükendiği noktada sona eriyordu. Enkazdan ayrılanların gözleri yaşlı...