Borsa ve fonda vergiye devam

6- Borsa vergisi
2002 yılı sonuna kadar uygulanmak üzere hisse senetlerine "3 aylık bir süre" tanınıyor. Buna göre, edinme tarihinden itibaren 3 ay geçtikten sonra elden çıkartılan hisse senetlerinin kazancı, tutarı ne olursa olsun gelir vergisine tabi tutulmayacak. 3 ay içinde elden çıkarılması halinde; yıl içinde elde edilen kazançtan, zararlar düşülecek. Elde edilen gelir, enflasyondan arındırılacak, kalan kısmın 3,5 milyar lirayı aşan tutarı bulunacak, bunun üzerinden de yüzde 20-45 arasında gelir vergisi hesaplanacak.

7- Yatırım fonları
A Tipi Fonlardan elde edilen kazancın vergilendirilmesi de, aynen hisse senedi satış kazançlarının vergilendirilmesindeki gibi olacak. B tipi fonların elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar ise elde tutma süresine bağlı olmaksızın vergiye tabi olacak.

8- Cezada uzlaşma
Tasarının yasalaşması ile birlikte, mükellefler hem vergi aslı hem de cezası ile ilgili olarak "uzlaşma" isteyebilecekler.

Vergi uyuşmazlığının, yargıya intikal etmeden idari aşamada çözümlenmesine olanak asğlayan bu düzenleme, "uzlaşma" müessesesinin etkinliğini artıracağı gibi vergi ihtilaflarını da önemli ölçüde ortadan kaldıracak.

9- Vergi istisnası
Kurumların gayrimenkul ve iştirak hisselerinin satışı ve bundan doğan kazancı da sermayelerine eklemelerinde yararlandıkları "kurumlar vergisi istisnası" ile ilgili uygulama 2002 yılı sonuna kadar uygulanmak üzere yeniden getiriliyor. Bu satışlar, kurumlar vergisinin yanısıra KDV ve tapu harcına da tabi olmayacak.

Ancak, sermayeye eklenen bu kazançların 5 yıl içinde işletmeden çekilmesi ya da bu süre içinde işletmenin tasfiyesi halinde, bu kazançlar o yılın kazancı sayılarak vergiye tabi tutulacak.

10- Kooperatiflere vergi istisnası
Kooperatifler de, gayrimenkul ve iştirak hisselerinin satışından doğan kazanç nedeniyle, kurumlar vergisi istisnasından ve KDV ile harç istisnasından yararlanabilecekler.

Ancak, bu istisnadan yararlanabilmek için, satıştan doğan kazancın sermayeye eklenmeyerek "özel bir fon hesabında gösterilmesi" gerekiyor.

11- Cezanın cezası
Dava konusu yapılan cezalara faiz uygulanması sözkonusu olmayacak. Ancak, vergi aslına gecikme faizi işlemeye devam edecek.

12- Miras olayı
Tasarıda yeralan bir başka düzenleme de, miras kalan gayrimenkullerin satışıyla ilgili.

Son vergi yasası ile miras yolu ile edinilen konutların köy kıymet beyan defterine kaydı gerekenlerin dışındaki gayrimenkullerin satışından doğan kazanç gelir vergisine tabi tutulmuştu. Tasarı ile bu uygulamadan vazgeçiliyor ve miras yolu da dahil olmak üzere "ivazsız" yani karşılıksız edinilen gayrimenkullerin satışı, gelir vergisinin kapsamı dışına çıkartılıyor.

13- Gayrimenkulde vergi
Mevcut yasaya göre, gayrimenkullerin (konutlar ve köy kıymet beyan defterine kaydı gerekenler hariç), satışından doğan kazanç, herhangi bir "süre sınırlaması olmaksızın" gelir vergisine tabi tulumuyordu.Tasarıda bu konuda yeralan düzenlemeye göre "4 yıllık bir sınırlama" getiriliyor.

Gayrimenkullerin iktisap tarihinden itibaren 4 yıl içinde elden çıkartılmasından doğan kazanç gelir vergisine tabi olacak.

14- Fatura kesme
Halen 30 milyon lira olarak uygulanan fatura düzenleme sınırı, 50 milyon lira olarak uygulanacak.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda bulunan "Vergi Yasalarındaki Değişiklik Tasarısı"nın ana hatlarını yukarıda özetlemeye çalıştık.

Ekonominin önünü açacak olan bu tasarının, özellikle son bir yıldır yaşanılan ve tartışılan sorunların büyük bir kısmına çözüm getirilmesi sevindiricidir.