Peşin verginin ödenme süresi uzatılılıyor ve oranı düşürülülüyor. Zordaki şirketlerin kredilerinin takibi yumuşatılıyor. İhracata kaynak tahsis ediliyor. Tasarruflar üzerinden alınan vergi basitleştiriliyor. Birinci yılını doldurmakta olan vergi reformunda yapılacak düzenlemelerle ekonomi iki ana durgunluk nedeninden birinden kurtulmuş olacak.
3 Durgunluğun nedenleri - Aslında bir yıl önceye gidersek seçim atmosferi ve küresel kriz faktörleri vergi düzenlemesiyle birleşerek ekonomiyi hızla küçültmüştü. Siyasi belirsizlik bitti. Küresel krizde düzelme var. Vergi sorunu da önemli ölçüde hallediliyor.
Bu durumda ekonomide canlılık beklenebilir mi?
Mal piyasaları ve ticaret canlanır mı?
Mali piyasalardaki düzelme devam eder mi?
3 Canlandırma zorunluluğu - Reel ekonomide yılın ilk çeyreğindeki müthiş daralma ikinci çeyrekte duruldu. Yılın üçüncü çeyreğinde ise artı büyüme bekleniyor. Son çeyrekte canlanmanın hızlanacağı tahmin ediliyor. Bu artılar eksileri ancak düzeltebiliyor ve büyüme 1999'da yüzde yarım'ın altında bekleniyor. Ekonominin dibe vurduğu kesin ancak dipten dönüş çok ağır. Halbuki daralmanın ikinci yılına giriyoruz. Yani trend devam edecekse bu daralmanın da daralması olacak.
Ekonomiyi canlandırma zorunluluğu da burada yatıyor.
Hükümet elinden geleni yaptı. Şimdi karar tüketicilere kalıyor. Onlar tüketecek ki, üretim olabilsin. Ama nereden bakılırsa bakılsın kararların canlardırıcı etkisi olacağı açık.
3 Beklenen davranış - Mali piyasalar da beklenen davranışını gösterdi. Önlemlerde herhangi bir eksik olmamasına karşılık faiz yükseldi, borsa düştü. Faizin yükselmesinde kâr realizasyonunun yanısıra repoya stopajın gelecek olması da etkili oldu.
Borsa ise açıklamaların öncesinde birinci seansta 6.159'a kadar yükseldi. Yeni bir rekora koştu. Açıklamalar sonrası günü 5.865 puandan kapadı ve en yüksek noktasına göre yüzde 4.77 geriledi. Bu düşüşte borsaya verginin ne olacağınının açıklanmaması da etkili olmuş olabilir.
3 Beklenti kalmadı - Hükümetin dünkü açıklamalarından sonra kısa vadede mali piyasalar için herhangi bir beklenti kalmadı. Reformların gerçekleşmesinde yol alınması ve IMF ile anlaşmaya yaklaşılması ise yeni bir beklenti oluşturabilir. Çünkü yabancıların harekete geçeceği aşamaya yaklaşılmış olacak. Bu sıralarda beklenmedik bir olay ortaya çıkmazsa, vergide borsayı kamçılayacak bir gelişme olmazsa, yükselişin sürdürülmesi zor. Ancak altı aylık bilançoların etkisyle canlı seanslar yaşanabilir. Borsa yabancılar gelene veya gelmesine yaklaşana kadar, reformların gerçekleşme aşamalarına bağlı, yatay ve gevşek bir seyir izleyebilir.
Sonuç - "Eğer sıkışmışsa, zorlayın. Kırılıyorsa değişmesi gerekiyormuş demek ki."
