Vergide yeni dönem
Ekonomik paketin önemli bölümleri şöyle:

1- Mali Milat ile harcama ve tasarruf esasına dayanan gelir tanımı uygulamaları 3 yıl süreyle ertelenecek. Böylece, iş dünyasının şiddetle eleştirdiği "nerden buldun sorgulaması" da 30 Eylül 2001 yılına kadar askıya alınmış olacak.

2- Geçici vergide 2000 yılından başlamak üzere, kurumlar için oran yüzde 20'ye indirilecek ve ödeme süresi 6 aya çıkarılacak. Geçici Vergi, kurumlar için yüzde 25 olarak uygulanıyor ve 3 ayda bir beyanname verme zorunluluğu getiriliyordu.

3- Mevduat faizleri ile repo gelirlerinin vergilendirilmesinde, kaynakta kesinti yoluyla nihai vergilendirme usulüne gidilecek. Bu düzenleme ile faiz gelirlerinin beyan edilmesinden vazgeçilecek. Faizden stopajla yapılan kesinti yeterli sayılacak.

4- Emlak Vergisi'nde, isteyen mükellefin yeniden beyanname vermesi sağlanacak. Bu vergi çevre temizlik vergisi ile birlikte tahsil edilecek.

Gözler Eximbank'ta
İhracata yeniden ivme kazandırılması için Eximbank'a döviz bazında 1 milyar 300 milyon dolar, TL bazında ise 210 trilyon liralık ek kaynak yaratıldı. Eximbank'ın ihracatın emrine sunacağı kaynaklar şunlar:

60 trilyon lirası Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu'ndan olmak üzere Exim'e sermaye artışı için toplam 210 trilyon lira kaynak sağlandı.

İhracatçıların sevk öncesi ihracat kredi taleplerini karşılamak üzere, Merkez Bankası'ndan 500 milyon dolar kaynak aktarılması kararlaştırıldı.

Eximbank, ihracatçı ve müteahhitlerin BDT üyesi ülkelere ve Rusya'ya yapacakları ihracatın veya gerçekleştirecekleri projelerin finansmanında kullanılmak üzere, Japon Eximbank'ından 11 yıl vadeli 200 milyon dolar kredi temin etti.

Dünya Bankası'ndan 7 yıl vadeli, 250 milyon dolarlık ihracatta finansman kredisi alındı. Kredinin Eylül ayında işlerlik kazanması programlandı.

* Kanada İhracat Kredi Kuruluşu'ndan (EDC) sağlanan 50 milyon dolar kredinin ağustos ayından itibaren işlerlik kazanması planlandı.

Eximbank'a yurtdışı piyasalardan tahvil ihracı yöntemiyle 300 milyon dolara kadar yeni kaynak bulması için yetki verildi. Döviz kredilerinde vade, 12 aydan 18 aya yükseltildi.

Sanayi kredilerine rahatlama
Kamuoyunda, Karşılıklar Kararnamesi olarak bilinen ve bankaların ödeme güçlüğüne düşen firmalarla ilişkilerinin esaslarını belirleyen düzenlemede 5 ay süreyle uygulanmak üzere önemli değişiklikler yapıldı. İmalatçı ve ihracatçı firmaların kredi borçlarını yeni ödeme takvimine bağlamaları için getirilen 3 kolaylık şöyle:

Borçları ertelenen firmalara, ertelenen kredinin yüzde 20'si oranında sağlanabilecek ek kredi olanağı, oranının yüzde 50'ye çıkarılması karara bağlandı. Vadesinde tahsil edilemeyen krediler için kanuni takibata geçiş süresi 30'dan 60 güne çıkarıldı. Zor durumdaki firmalara, kredi borçlarını kapatmaları için verilebilecek 3 yıllık süre, ilk yılı ödemesiz olmak üzere 5 yıla yükseltildi.

Durgunluktan şikayet eden piyasalardaki satışların canlandırılması amacıyla tüketici kredileri üzerindeki finansman maliyeti azaltıldı. Bankalarca verilen tüketici kredilerine uygulanan Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) kesintisinin, diğer kredilerde olduğu gibi yüzde 8'den yüzde 3'e indirilmesi öngörüldü.

Kamu bankalarının kullandırdıkları ihtisas kredileri faizleri ile genel ticari kredi faizleri arasındaki farktan oluşan görev zararlarına karşılık olmak üzere, Hazine tarafından 100 trilyon liralık özel tertip devlet tahvili verilmesi kararlaştırıldı.

Türkiye Halk Bankası'nca dış piyasalardan sağlanan 5 yıl vadeli 200 milyon dolar tutarındaki kaynak, KOBİ'lere orta vadeli tesis ve işletme kredisi açılmasında kullanılacak. Okan MÜDERRİSOĞLU - Erhan SEVEN

'Vergi yasasının özü değişmedi'
Ekonomik paketin açıklandığı basın toplantısıda Başbakan Bülent Ecevit adeta soru yağmuruna tutuldu. Ecevit, vergi reformuyla ilgili teknik düzeydeki soruları Maliye Bakanı Sümer Oral'ın yanıtlamasını istedi. Ecevit, "Vergi reformundan vazgeçmiş değiliz, reformun özü değişmedi" dedi. Ecevit ve Oral, soruları şöyle yanıtladı:

*Vergi Yasası değişti mi?

Açıkladığımız kararlar yürürlükteki vergi reformunun bazı hükümlerinin ertelenmesini öngörmektedir. Ertelemede de dünya krizinin Türkiye'ye yansımaları etkili oldu. Bu kriz, vergi yasası hazırlanırken öngörülmeyen bir gelişmeydi.

*Vergiyle ilgili kararların gelir azaltıcı etkisi var mı?

Bu soruya Sümer Oral, şu cevabı verdi: 1999 ve 2000 yılı gelir planında düzenleme yapılan maddelerle ilgili gelir artışı öngörülmemiştir. İdari yapıyı iyileştirici düzenlemelere, denetimlere ve vergi tabanını yaygınlaştıran önlemlere devam edeceğiz.

* Dar gelirlileri rahatlatıcı bir paket düşünüyor musunuz?

Yürürlükteki vergi yasası zaten ücretliler üzerindeki vergi oranlarında indirim sağlıyordu. Şimdi de iş hayatını, üretimi, ihracatı, istihdamı arttırıcı önlemler alıyoruz. Bunda bir çelişki yok.

*Hisse senedi kazançlarının vergilendirilmesine dönük bir düzenleme yok değil mi?

Sümer Oral, bu soru üzerine, "Öyle bir düzenleme öngörülmüyor. Temel nitelikteki önlemleri dile getirdik. Ayrıntılar tasarıya eklenebilecektir" dedi.