Dernek gelirleri de vergiye tabi

Derneklerin, faaliyetleriyle ilgili olarak, vergisel anlamda bazı yükümlülükleri vardır. Bu yükümlülükler "kurumlar vergisi" ve "vergi kesintisi" yönlerinden olabilir.

Normal koşullar altında dernekler, tüzel kişilikleri itibariyle kurumlar vergisi yükümlüsü değildirler. Ancak, derneğe ait bir iktisadi işletmenin olması halinde, durum değişir. İktisadi işletmesi nedeniyle, dernek kurumlar vergisi yükümlüsü olur ve bir hesap döneminde (genellikle 1 Ocak 31 Aralık tarihleri arasında) elde ettikleri kurum kazançlarını, yıllık beyanname ile bildirirler. Tahakkuk eden vergiyi de Nisan, Temmuz ve Ekim ayında üç eşit taksitte öderler.

İktisadi işletmesi olmayan dernekler açısından, kurumlar vergisi yükümlülüğü doğmaz.

Vergi kesintisine tabi gelirler
1- Kira Gelirleri:
Derneklere (kamuya yararlı dernekler dahil) ait gayrimenkullerin, stopaj (vergi kesintisi) yapmakla sorumlu olan gerçek ve tüzel kişilere kiraya verilmesi halinde, bunlar tarafından derneğe yapılacak kira ödemelerinden, yüzde 15 oranında gelir vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir. (GVK Md. 94/5-b)

2- Mevduat Faizi Gelirleri:
Derneklerin kamuya yararlı dernek olup olmadığına bakılmaksızın, mevduat faizleri ödemeyi yapan banka tarafından, yüzde 12 oranında gelir vergisi kesintisine tabi tutulur (GVK Md. 94/8). Bu verginin de yüzde 10'u oranında fon payı kesintisi yapılır.

3- Tahvil Faizleri:
Derneklerin kamuya yararlı dernek olup olmadığına bakılmaksızın, elde ettikleri tahvil faizleri üzerinden, gelir vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir. Bu kesinti, devlet tahvili, hazine bonosu ve gelir ortaklığı senetleri üzerinden yüzde 0 (sıfır), diğer tahvil faizlerinden yüzde 12 oranında yapılmaktadır. (GVK Md. 94/7)

4- Repo Gelirleri:
Derneklerin repo gelirleri yüzde 6 oranında gelir vergisi ve bunun yüzde 10'u oranında fon payı kesintisine tabidir. (GVK Md. 94/14).

Derneklerin kira, mevduat faizi, tahvil faizi ve repo gelirlerinden kesilen vergiler, dernek açısından "nihai vergi"dir. Dernekler vergi kesintisine tabi bu gelirleri için ayrıca kurumlar vergisi beyannamesi vermezler.

4369 Sayılı Yasa ile derneklerin 1 Ocak 1999 tarihinden itibaren elde edecekleri gelirin belirli bir yüzdesini vergi kesintisine tabi tutmaları öngörülmüştür. Ancak, 2 Ocak 1999 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 98/12225 Sayılı Kararname ile gerek kamu menfaatine yararlı derneklerde, gerekse diğer derneklerde, stopaj oranı 0 (sıfır) olarak belirlenmiştir.

Bu duruma göre, yeni kararname ile başka bir oran belirlenmediği sürece, dernekler, elde edecekleri gelir üzerinden stopaj yapmayacaklardır.

Ancak, derneklerin kira, mevduat faizi, tahvil faizi ve repo gelirleri, öteden beri olduğu gibi stopaja tabi olacaktır.