|
Oyun değil gerçek!
Açık kalp ve klasik beyin ameliyatları tarih oluyor. Amerikalı Bilimadamları bu ameliyatları hastaya dokunmadan bilgisayar ekranından yapabiliyorlar
Bir cerrah düşünün ki, ellerini, kalpte açılan bir santimetrelik delikten içeri soksun ve göğüs kafesini yarmadan ameliyatı gerçekleştirsin. Bu iş sanal-gerçek sistemiyle artık çok kolay. Amerikan Bilgisayar Destekli Ameliyat Bölümü Başkanı Dr. Richard Bucholz, savaş uçaklarında kullanılan sanal görüntülü sistemlerin tıp alanına uyarlanmasıyla özellikle kalp ve beyin ameliyatlarının hem tehlikesiz, hem zahmetsiz hem de estetik açıdan çok daha güzel olduğunu vurguladı.
Nintendo ameliyatı
Yeni teknoloji bir zamanlar Uzay Yolu dizilerinde görmeye alıştığımız "Üç boyutlu gözlük" takmaktan oldukça farklı. Yeni sistem çok hassas mikro-aletlere dayanıyor. "Nintendo ameliyatı"nda cerrahın el, bilek kol, dirsek ve omuzlarının en ufak hareketini bile algılayan aletler kullanılıyor. Kalp ameliyat öncesi, kalp üç yerinden deliniyor. Bir santimetrelik borular sokularak tüneller oluşturuluyor. Bu yöntem sadece operasyon bölgesinin açılmasına, diğer kalp dokusunun zarar görmemesini sağlıyor. İkinci aşamada, bu tünellerden birine üç boyutlu görüntü veren endoskop adlı mikro-kamera sokuluyor. Diğer iki tünele ise neşter, makas, iğne gibi aletler tutturuluyor. Doktor ameliyat masasından birkaç metre uzaklıktaki bilgisayarın başında oturuyor. Ve elinin her hareketinde hastanın kalbindeki aletler aynı ritimde hareket ediyor. İplik kadar ince olan bir kalp atar damarını dikebiliyor.
Cerrah bir taraftan da önündeki ekrana bakarak, hangi atardamarın içinde olduğunu görüyor. Atardamar ekrana üç boyutlu animasyon şeklinde yansıyor. California'daki Berkeley Üniversitesi uzmanlarından Dr. Shankar Sasty, "Bu yöntem şu anda hâlâ deneme aşamasında. Doktorun sağ eliyle sol eli arasındaki uyumun aletlere de aynı ölçüde yansıması için uğraşıyoruz" diye konuşuyor. Üniversite uzmanları çift-elli ameliyat sisteminin gelecek yıl tamamlanacağını belirterek "Doktorun el hareketleriyle çalışan aletlerin 720 derecelik dönüş açıları olacak" diyorlar. Açık kalp ameliyatlarını tarihe gömecek olan bu sistemin bir başka kolaylığı da hastanın kalbi atarken yapılıyor olması. Normal kalp ameliyatlarında hasta önce bir kalp cihazına bağlanıyor. Ve kalbi durdurularak ameliyat gerçekleştiriliyor. Bu, felç ya da beyin zedelenmesi riskini artırıyordu.
Beyinde nokta-delik
Beyin ameliyatlarında da aynı yöntem geçerli. Detroit Wayne Ulusal Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Bölümü uzmanı Dr. Lucia Zamorano; MRI, bilgisayar tomografisi (CAT) ve sanal-gerçek ameliyat sistemini (Nintendo) birleştirmiş. Bilgisayar görüntülerine bakarak beyine yayılan tümörlerin tam yerlerini tespit ediyor. Ve ameliyatı yine bilgisayar ekranından yapıyor. Bunun için kafatasının üst kısmını tamamen açmasına gerek yok. Sadece yarım santimi bile bulmayan ufak bir delikle ameliyata başlıyor. Ve tümörü, açılan nokta-delikten temizliyor.
Cerrah bilgisayarlar
El, kol, bacak ya da diz gibi bölgelere yapılan ameliyatlarda üç boyutlu bilgisayar sistemi uzun süredir kullanılıyordu. Ancak kalp ve beyin ameliyatları için geliştirilen sistemler hâlâ Amerikan Ulusal Gıda ve İlaç Dairesi'nin (FDA) onayını bekliyor. Yeni geliştirilen sanal-gerçek sistemlerinde ameliyatı doktordan çok bilgisayarın kendisi yapıyor. Doktor ameliyatta gözlemci durumunda kalıyor. İşte "Cerrah bilgisayar" eşliğinde yapılan basit bir diz ameliyatı:
|
Copyright © 1999, MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. - Tüm hakları saklıdır
|