S A B A H O N L I N E 03.06.1999

Şu an 3 Haziran 1999 - Perşembe tarihli sabah.com.tr'yi okumaktasınız.
Bugüne ait sabah.com.tr içeriği için tıklayın »

kapat

03.06.1999

Anasayfa

Win-Turkce US-Ascii

Bir dönem bitti
Güney Afrika Cumhuriyeti'ni ırkçılıktan kurtaran Mandela gitti. Halefi Mbeki, ırkçılıktan çok, AIDS ve suçla uğraşacak.

1994'te ilk kez siyahlarla beyazların birlikte oy kullandığı seçimlerle devlet başkanlığı koltuğuna oturan Nelson Mandela, yerine, halefi olarak belirlediği Thabo Mbeki'yi bıraktı. Mandela'nın kurduğu Afrika Ulusal Kongresi'nin (ANC) başına geçen Mbeki'nin yüzde 59 ile 69 arasında oy alması bekleniyor. Yeni Ulusal Parti ile Demokratik Parti'nin de, ikincilik için başa baş mücadele vereceği tahmin ediliyor. 18 milyon seçmen, dün 14 bin 650 sandıkta oy kullanırken, ilk sonuçların bugün alınması bekleniyor. İlk seçimlerde çıkan şiddet olaylarının tekrarlanmasını önlemek için 100 bin polis görevlendirildi.

Mbeki'nin iyi bir yönetici olduğu ve ülkenin problemlerini çözebileceği ve değişimi hızlandırabileceği konusunda ortak görüş birliği var. Mbeki'nin devralacağı Güney Afrika Cumhuriyeti'nin problemleri, Mandela'nın göreve başladığı döneme göre çok farklı. Ülke, ANC liderliğinde dünyanın en liberal anayasalarından birini benimsedi. Yarım milyondan fazla ev yapıldı. Gecekondulara bile elektrik ile telefon verildi. Ancak problemler bitmedi. Suç oranı ve işsizlik oranı çok yüksek. Ve en önemlisi AIDS oranı gittikçe yükseliyor. Hükümet ve bürokrasideki yolsuzluklar da giderek arttı.

HAYATI MÜCADELE
DOĞDUĞUNDAN beri mücadelenin içinde yer alan Mandela, zaten kendisini "Mücadele benim yaşamım" diye tanımlıyor. Yaklaşık 30 yılını hapishanede geçiren Mandela, hâlâ ırkçılıkla mücadele etmeye devam ediyor. Özel hayatını ve gençliğini ülkesinin insanları için feda eden Mandela dünya tarihine efsaneleşmiş bir lider olarak geçecek.

Afrika Ulusal Birliği'nin (ANC) kuruluşunda önemli rol oynadı. Temmuz ayında 81 yaşına girecek olan Mandela, 1964 yılında vatana ihanet suçundan hapse atıldı. Hapisteykan hakkında açılan sabotaj davası ile cezası ömür boyu hapse çevrildi. Ancak Devlet Başkanı F. W. de Clerk 1990'da Mandela'yı serbest bıraktı. 1994'teki seçimlerle iktidara gelen Mandela, ülkenin çehresini tamamen değiştirdi. Şimdi ülkede ırkçılık sorunu alt sıralarda yer alırken, eğitim, sağlık, yolsuzluk, işsizlik gibi sorunlar ilk sıralarda yer alıyor.

Zambak gibi açtı
Irkçılığa karşı birlikte mücadele ettiği ilk eşi Winnie'den 28 yıllık evliliğin ardından olaylı bir şekilde boşanan Mandela geçen yıl "Beni zambak gibi açtıran kadın"diye nitelediği Mozambik eski devlet başkanının dul eşi Graca Mach ile hayatını birleştirdi.

Güney Afrika'nın ilk siyahi devlet başkanı olan Mandela, artık yorulduğunu ve Hendel ya da Çaykovski dinleyip güneşin batışını izlemek istediğini söylüyor.

Irkçılıktan Demokrasiye
BEYAZLARIN kurduğu Ulusal Parti 1948'de zenci ve Asya kökenlilere zaten uygulanan ırk ayrımını yasalaştırdı. Zenciler sadece belli işleri yapabiliyordu. Protestolar ardından Devlet Başkanı Botha 1989'da istifa etti. Yerine gelen F. W. de Clerk 1990'da, hapisteki Mandela'yı serbest bıraktı. 1994'te iki ırkın birlikte oy verdiği ilk seçimler yapıldı.

Filozof Başkan
1942 doğumlu. İngiltere'deki Sussex Üniversitesi'nde ekonomi üzerine yüksek lisans yaptı. Hayatı boyunca binlerce kitap okuduğu biliniyor. Gençliğinden beri ANC hareketinin içinde ve 1997'de partinin liderliğini Mandela'dan devraldı. Kardeşi ve oğlu, ırkçı rejim döneminde beyazlar tarafından öldürüldü.