Rusya'daki belirsizlik, hem bölgeyi, hem de dünya güç dengelerini yakından ilgilendiriyor. Berlin duvarının yıkılmasından bu yana, Rusya'yı tanımlamak zorlaştı. Bu çok önemli ülkeyi anlatırken seçeceğiniz kelimeler, bahsettiğiniz konuya göre değişiyor. Rusya ekonomide Batı'ya muhtaçken, dış politikada halen ciddi bir yaptırım gücüne sahip. Kültürde dünya devi sayılan ülke, iç politikada istikrarsızlık ve yolsuzluklarla boğuşuyor.
Rusya da, Türkiye gibi Batı ile Doğu'nun farklı bir sentezi. Süpergüç olmaya adayken, hukuki, ekonomik ve politik bazı sistemleri oturtamadığından, ileri gidemiyor. Bu düşünceyi bir adım ileriye götürürsek, bir bakıma geleceğiyle Rus Ruleti oynuyor. Rusya'daki gelişmeler, Türkiye'nin bölge politikasını, dış ticaretini ve girişimcilerimizin bu ülkedeki yatırımlarını da yakından ilgilendiriyor.
NATO Harekatı'na karşı tavrı bir yana bırakılırsa, son günlerde Rusya'yla ilgili iki belirgin olay yaşandı. Bunlardan birincisi, IMF'nin 4.5 milyar dolarlık bir krediyi onaylaması oldu. Önümüzdeki 18 ayda Rusya'ya aktarılacak bu fonlar, ülkenin IMF'ye borçlarını ödemesinde kullanılacak. Ekonomik krizden sonra ilk IMF yardımı böylelikle onaylanırken, kayda değer bazı satır-aralarını gözden kaçırmamalı.
IMF, fonun aktarımını teminat altına alsa da, aslında 4.5 milyar dolar Rusya'nın kasasına girmeyecek. IMF'nin bir hesabından diğerine nakledilecek ve Rusya'nın geri dönmesine istinaden kullanılacak. IMF bunu neden yaptı derseniz, cevabı çok basit. Para Fonu'nun Rusya'ya geçtiğimiz Temmuz'da yaptığı 4.8 milyar dolarlık yardımın, birkaç gün içinde yokolduğu fark edilmiş. Bu kez temkinli davranan IMF yetkilileri, fonların kullanımını denetlemek zorunluluğunu hissetmişler. Geçtiğimiz yılki yardımların bir kısmının yurt dışına çıkarıldığı veya bazı güçlü kesimlerce kullanıldığı şüpheleri var.
Yeni yardımın diğer bir satır-arası ise, söz verilen fonların, bazı reformlar sonrasında işleme konulması. Yardımın IMF yönetim kurulunda son onayını alması için, bankacılık, vergi ve iflas yasası konularında, Rusya ile uzlaşan tasarıların parlamentodan geçmesi gerekiyor. Bu yaklaşımlardan yola çıkarak, IMF'nin bu kez, söze değil, işe göre yardım yapacağı anlaşılıyor.
Romanları aratmayan Rus politik yaşamında, geçtiğimiz hafta yeni bir perde oynandı. Başbakan Primakov'u "ekonomik reformlara hız vermediği" gerekçesiyle görevden alan Yeltsin'e gensoru açıldı. Komünistlerin desteklediği gensorudan Yeltsin galip çıktı. Gensoru maddeleri arasında en çok desteklenen Çeçenler'e karşı hukuka aykırı savaş verildiği teziydi.
IMF direktörü Camdessus, son gelişmeleri yorumunda, Rusya'da devletin sürekliliğinden söz ediyor. Rus yetkililer ise, kredinin önkoşulu ekonomik programın onay alacağından emin değil. Sanırız Rus romanlarını ölümsüzleştiren duygusal yaklaşımlar, bu ülkenin geleceğiyle Rus Ruleti oynamasına yol açıyor. Rusya'nın politik ve ekonomik istikrarı için, hükümetlerin sorumluluk bilincinin artması gerekiyor. Bir sonraki perdede belki bu tema işlenir!
