Yontma Taş Devri'nden itibaren çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapan Kars, bu uygarlıkların görkemli izlerini bugün de taşıyor Şehir, Ani Harabeleri ve Sarıkamış kış turizmi tesisleri ile yakın gelecekte ülkenin en önemli turizm merkezlerinden biri olmaya hazırlanıyor.
Serhat şehri Kars'ın adı Türk boyu olan Karsaklar'dan geliyor. Bölgede Hurriler, Urartular, İskitler, Parthlar, Sasaniler, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular, Gürcüler, Akkoyunlular, Karakoyunlular, Osmanlılar hakimiyet kurdular. 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı sonucunda 40 yıl Rus işgali altında kaldı. Bu medeniyetlerin izleri günümüzde Kars kent merkezinde, Ani Harabeleri ve ilçelerde bulunan kültür varlıklarında görülüyor.
İLK TÜRK CAMİSİ ANİ'DE İnanç turizmi açısından büyük potansiyel taşıyan Ani Harabeleri, Kars'a 45 kilometre uzakta, Türkiye-Ermenistan sınırını ayıran Arpaçay Nehri'nin batı yakasında bulunuyor. Bir dönem burayı başkent yapan Ermeniler'in de yerleştiği Ani antik kentinde, farklı uygarlıklara ait cami, kilise, kervansaray ve manastır gibi kültür varlıkları yer alıyor. 85 hektar büyüklüğündeki Ani Ören Yeri'nde Anadolu'daki ilk Türk camisi Ebul Menucehr bulunuyor. 1072 yılında inşa edilen cami, tavanlarında mozaik görünümlü renkli taşlar ve zengin motifli geometrik süslemeleriyle, Anadolu Selçuklu eserlerinin en güzel örneklerindendir. Selçuklu Seddatlar zamanında depremle
yıkılan antik kentte hasar gören yapılar içinde Menucehr Camii de bulunuyor. Caminin restorasyon projesi sürüyor. Ani Ören Yeri'nde, Ateşgede Tapınağı, Büyük Katedral, Resimli Kilise, Selçuklu Sarayı, Kervansaray, İpekyolu Köprüsü, Selçuklu Hamamı ve Antik Yol, günümüze uzanan önemli taşınmaz varlıklar arasında yer alıyor. Depremde hasar gören yapılardan Resimli Kilise ve Büyük Katedral'in restorasyon projeleri onaylandı. Harabelere ulaşımı sağlayan asfalt yolun duble yola dönüştürülmesi için geçen yıl çalışmalar başlatıldı. Antik Kent, 2004 yılında Askeri Yasak Bölge olmaktan çıkarılarak, turistlerin ziyareti kolaylaştırıldı. KENT SİT ALANI İl merkezinde de Kars Kalesi, Havariler Kilisesi (Kümbet Camii) Beylerbeyi Sarayı, Taş Köprü, hamamlar görülmesi gereken önemli tarihi eserler arasında bulunuyor. Kars Belediye Başkanı Naif Alibeyoğlu, kentin yaklaşık üçte ikisinin SİT alanı olduğunu söyledi. 332 taşınmazın koruma altında olduğu kentte, Vatan Şairi Namık Kemal'in çocukluk yıllarını geçirdiği ev de kamulaştırıldı.
