|
Rakı özelleşti kayıtdışılık arttı
 Tarih, 27 Kasım 2006.
Yer, Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan Bütçe Komisyonu. Kürsüde Tütün ve Tütün Mamulleri ve Alkollü İçecekler Düzenleme Kurumu (TAPDK) Başkanı Hüseyin Niyazi Adalı, 2007 bütçesini görüşen komisyon üyelerine bilgi veriyor.
Diyor ki;
'Monopol piyasasından serbest piyasaya geçildikten sonra, piyasadaki ürün çeşidi katlarıyla arttığı halde, tüketimin ve buna bağlı olarak piyasaya arz edilen miktarın aşırı ölçülerde azalması kayıtdışılığı gündeme getirdi.'
İnanılır gibi değil...
Daha üç yıl öncesine kadar kamunun faaliyet gösterdiği alkollü içecekler sektörü kayıtdışına teslim olmuş! Hepimiz biliyoruz ki, tütün ve alkollü içecekler sektörü 250 bin tütün, 100 bine yakın üzüm, 10 bini aşkın anason, arpa ve şerbetçiotu üreticisiyle tarıma dayalı sanayinin en önemli kolu. Bu sektörde 200 bin civarında toptan ve perakendeci dağıtım yapıyor. Hizmet ve sanayide 60 bin işçi çalışıyor. Üstelik Maliye en çok vergiyi bu sektörden alıyor.
Türkiye ilginç bir ülke!
10 yıl boyunca Tekel'in özelleştirilmesini tartıştı. Sonunda 3 yıl önce Tekel'in alkollü içecekler bölümünü özelleştirdi. İyi de oldu, özelleştirme sonrası pazar değişti. Önce piyasaya arz edilen ürün sayısı 45 katına çıktı. Sektörde faaliyet gösteren şirket sayısı 170'i geçti. Etil alkol ve metanol piyasasında faaliyet gösteren şirket sayısı 80'i buldu. Yerli ürün çeşidi 1520'ye, ithal ürün çeşidi ise 1590'a ulaştı.
Açıkçası sektör sınıf atladı.
Gelin görün ki, aynı dönemde Türk halkı kaçak ve sahte içkiyle tanıştı. Kaçak ve kayıtdışı sektöre damgasını vurdu!
Peki bu nasıl oldu?
Yanıtı TAPDK ve Maliye Bakanlığı'nın daha açık ve net biçimde vermesi gerekiyor.
Çünkü alkollü içecekler sektöründe işler kolay dönmüyor. Sektör, 4 milyar dolar ciroya sahip. Hazine'ye kaynak aktarıyor. 2005 yılında 29.4 milyon YTL, 2006 yılı ekim sonu itibarıyla 30.7 milyon YTL aktarmış, 2007 yılında da 15.7 milyon YTL aktarması bekleniyor.
Durum bu iken kayıtdışılık gelir-gider dengesini ve sektörün yapısını bozuyor.
Alarm zilleri çalıyor!!!
Kayıtdışılıkta da başı şarap, viski ve rakı çekiyor. Rakamlar çarpıcı. Bakın 5 yılda kayıtdışı nereden nereye gelmiş. Veriler TAPDK'ya ait.
Rakı: 2000 yılında 68 milyon litre rakı üretilirken, 2005 yılında ise 45 milyon litre üretilmiş.
Rakıda kayıtdışı: 23 milyon litre.
Şarap: 2000 yılında 47 milyon litre şarap üretimi gerçekleşirken 2005 yılında ise 27 milyon litre şarap üretimi gerçekleşmiş.
Şarapta kayıtdışı: 20 milyon litre.
Viski: 2000 yılında 3.1 milyon litre viski üretilirken 2005 yılında 780 bin litre viski üretilmiş.
Viskide kayıtdışı: 2 milyon 320 bin litre.
Hazine'den sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan açık açık 'Kayıtdışı ile mücadele edemedik' diyor, çok cesur davranıyor. Çünkü siyasetçi kayıtdışılık konusunda birşey yapmak istemiyor. Pek çok sektörde olduğu gibi alkollü içecekler sektöründe de özelleştirme sonrası serbest pazar altyapısı kurulamamış, TAPDK 1940 yılında çıkmış 'Alkollü İçecekler Yasası' ile sektörü düzenlemeye çalışıyor. Yetmiyor, Anayasa Mahkemesi TAPDK'nın 4733 sayılı kuruluş kanununun bir maddesini iptal ettiği için bu kurul kadro oluşturamıyor.
Kurul boğuşuyor, hükümet bekliyor.
Ne dersiniz?
Belki de beklemek AK Parti'nin işine geliyor.
|
