Kimse işten çıkartılmıyor herkes istifa ediyor(muş)
Geçtiğimiz yıl işten çıkartılanların sadece yüzde 16.6'sının ilişikleri, işsizlik sigortasına hak edecek şekilde kesildi. Geriye kalanlar ya istifa etti ya da işverene karşı kusur sonucu kovuldu.
Kayıtlı ekonomide SSK'ya dahil olanların işlerini kaybetmeleri halinde biriktirildiği işsizlik sigortası fonu, ekim ayı sonunda 22.6 milyar YTL büyüklüğe ulaştı. İşten istifa ederek ayrılanların ve kusuru sonucu çıkartılanların hak kazanamadıkları fon ödemesinden yararlanacak şekilde işten ayrılanların oranı ise çok düşük seviyelerde seyrediyor. Bunun sebebi ise kıdem tazminatına hak etme koşullarıyla, işsizlik ödeneğine hak etme koşullarının aynı olmasına bağlanıyor. İşsizlik ödeneği alabilmek için işverenin bildirmesi, toplu işten çıkarma, işyerinin kapanması veya işverenin kusuru bulunması gerekiyor. Fonun kuruluşunda İŞKUR Başkanlığı yapan MESS Eğitim Vakfı Başkanı Dr. Necdet Kenar'ın hazırladığı çalışmaya göre, geçtiğimiz yıl işten ayrılan toplam 1 milyon 997 bin 872 kişinin yüzde 16.6'sını oluşturan 326 bin 9 kişinin işyerleriyle ilişiği işsizlik ödeneğine hak kazanacak şekilde kesildi. Toplamın yüze 39.7'sini oluşturan 780 bin 577 kişi ise işinden istifa etti. Yüzde 43.7'yi oluşturan 861 bin 286 kişi de işverene karşı kusur işlediği için veya diğer nedenlerden işten çıkartıldı.
2001'DE
YÜZDE 20 İşten çıkarmaların yoğun olduğu 2001 yılında işsizlik ödemesi yapılmıyor ama kıdem tazminatı nedeniyle yararlanma koşulları varlığını koruyordu. 2001'de işten ayrılanların yüzde 20'si ödeneği hak edecek şekilde işten çıkartıldı. İstifa edenlerin oranı yüzde 41.7, kusur sonucu ve diğer nedenlerden ayrılanların oranı ise yüzde 38.3 seviyesindeydi. Aynı yıl işten çıkartılan ve ayrılanların toplamı 1 milyon 479 bin 907 kişiydi. Kenar çalışmasında, "2001 Krizi'nde insanların işlerine sarılması gerekirken istifa etmesi rasyonel bir davranış değildir. Bu sayılar kıdem ve ihbar tazminatı yükünden kurtulmak için bazı işverenlerin işten çıkarmaları istifa olarak bildirdiği ya da işçiyi istifaya zorladığı savlarını gündeme getirmektedir. Bu tür işlemlerin azımsanacak sayıda olmadığı görülmektedir" diye değerlendirdi.
SUİSTİMAL İHTİMALİ İşsizlik Sigortası Fonu'nun aylık bülteninde yer verilmeyen işsizlik ödeneğine başvuru rakamlarına bakıldığında ise fonun olgunluğa ulaştığı ve ekonominin düzeldiği 2004 yılından sonra rakamların patlama yapması suistimaller yaşandığı ihtimalini kuvvetlendirdiği çalışmada belirtildi. İşsizlik sigortası ödemeleri 2002 Mart'ında başladı. Çalışmaya göre 2003 yılında işsizlik ödeneğine aylık ortalama başvuru sayısı yüzde 23, 2004'te yüzde 17.6, 2005'te yüzde 21.7 ve 2006 yılının ilk altı ayında bir önceki yılın tamamına göre yüzde 14 arttı. Geçtiğimiz yıl ekonominin yüzde 7.6 büyüdüğü ve tarım dışı istihdamda 1 milyon 162 bin iş artışı yaşandığı dikkate alındığında özellikle 2005 ve 2006 için artış hızının izahının güç olduğunu belirten Kenar çalışmasında şu görüşte bulundu: "İşsizlik sigortasının tanınırlığı özellikle 2005 yılında itibaren gittikçe artıyor olabilir. Bununla birlikte sistemde suistimaller de artıyor olabilir. Bazı işletmeler işsizlik sigortası sistemine hak eden çalışanlarını işten çıkartmakta. İşten çıkanlar işsizlik ödeneği aldığı sürece tekrar aynı işte veya başka işte kayıtdışı çalışmaktadır."
