|
 |
 |
 |
 |
|
AB'deki tavukların arasına bir Türk horozu lazım
Türk tiyatrosunun ustalarından Nejat Uygur, Türkiye'nin yapamadığını yaptı ve AB'ye girmeyi başardı! Bu sezon "Nejat Uygur AB'de" isimli yeni oyunuyla tiyatroseverlerin karşısına çıkacak olan Uygur, AB meselesine esprili bir dille yaklaşıyor: Bence üyeliğe çok yakınız. AB'deki Avrupalı tavukların arasına artık bir Türk horozunun girmesi lazım! '.
Nejat Uygur 80 yıllık bir çınar... Ömrünün 65 senesini tiyatroya ve insanları güldürmeye adayan... İsmi doktor reçetelerinde 'ilaç niyetine' yazılan... Seyirci üzerindeki etkisi hayat kurtarmaya kadar varan... Nejat Uygur, insana insanı insanla anlatan gerçek bir insan. Onunla konuşurken zamanın nasıl aktığını anlayamıyor, kahkahalarınıza engel olamıyorsunuz. Hayatında ilk defa gördüğü bir gazeteciye 'kızım' diye hitap edecek kadar candan. Siz de içinizden 'dede' diye geçiriyorsunuz ve sanatın çizgileriyle kırışmış yüzünü okşamak istiyorsunuz. Ama o sizden daha cesaretli çıkıyor. Henüz söyleşimiz yeni başlamışken foto muhabiri arkadaşım Korkut'a takılıyor: Kaynanan varsa ona 15 günde 1, bir dilim ayva yedir. Bünyesi alışıyor, tıkanıp gidiyor...
SAHNELERİN PİLOTU
Bir süredir kalp piliyle yaşayan Nejat Uygur, şu sıralar yeni oyunu 'Nejat Uygur AB'de' ile seyircilerle buluşmanın heyecanını yaşıyor. Saçlarına tamamen ak düşmüş ama içinde dimdik ayakta duran bir çocuk var. "Benim lakabım 'Pilot Nejat'tır. Çocukken pilot olmak isterdim" diyor. "Biliyorum" diyorum; "Pilot olmayı başardınız. Çünkü sanat adı verilen birinci sınıf tayyarenizle bizi senelerce kahkaha bulutlarının üzerine çıkardınız..."
* 'Nejat Uygur AB'de oyununda nasıl bir karakteri canlandırıyorsunuz?
Ben oyunda TBMM tarafından görevlendirilen 'Baba Nejat' kod adlı birini oynuyorum. Ülkem adına AB, IMF yetkilileri ve Amerikan Başkanı Bush ile temaslarda bulunuyorum. Oyunun bir sahnesinde Beyaz Saray'a gidiyorum. Tuvalet bulamayınca bir yastık yüzünün üzerine kakamı yapıyorum. Dışarı fırlatırken kakam gidiyor Beyaz Saray'ın tavanına yapışıyor. Ertesi gün bütün Amerika tuvaletimi nasıl tavana yapabildiğimi konuşuyor. Ben de önce Bush'a Irak'taki savaşı bitireceğine, dünyaya barış getireceğine dair bir kağıt imzalatıyorum. Sonra da bu işin sırrını ona açıklıyorum.
* Bush nasıl bir lider sizce?
Bir İngiliz mecmuasında okumuştum. Bush'un zeka seviyesi hiçbir zaman iyi değilmiş. Okuldayken de parlak bir öğrenci olamamış. Ayakkabısını bağlamayı 26 yaşında öğrenmiş. Ondan sonra mokasen ve fermuarlı ayakkabı icat edilmiş. Yeni oyunumda bir sahne var. Bush İncirlik'te bahçesinde incir ağaçları olan yazlık bir ev istiyor. Ben de onu arayıp diyorum ki, "Çıkma incir ağacına, toplama hamını mamını. Aşağıya düşersen görürsün Beyaz Saray'ın camını." Bu sahnede Adana'daki prömiyerde izleyici den nasıl bir alkış koptuğunu anlatamam.
* Oyunda AB yetkilileriyle de temaslarda bulunuyorsunuz...
Üzerimde Türkiye ile temas kurmamı sağlayan bir telsizle AB Parlamenterler Meclisi'ne giriyorum ve TBMM'ye rapor veriyorum. O sırada AB yetkilileri çantalarından yumurta çıkarıyor ve hepsi tavuk gibi cilveli cilveli gıdaklamaya başlıyor. Ben de Başbakan'dan izin alıyorum ve horoz gibi ötmeye başlıyorum. Bana meraklı gözlerle bakan AB Başkanına da, "Bu kadar cilveli AB tavuğuna bir tane Türk horozu lazım" diyorum.
* Türkiye AB'ye girebilecek mi?
Yüzde 60 gireriz. Bence, politikacılar sağcı-solcu ayırımına gitmeden birleşse; AB bir sene sonra bizim olur.
SPONSORUM VATANDAŞTIR
* Politikacılardan söz açılmışken, hiç teklif aldınız mı siyasete atılmanız için?
Tüm politikacılar beni sever. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan en sadık izleyicilerimdendir. Bir dönem 'Aman Özal Duymasın' diye bir oyun oynamıştım. Turgut Bey'e oyunu sormuşlar. O da "Nejat insan sever, insan onuruyla oynamaz" demiş. Kendisi çok istemişti ANAP'ta siyaset yapmamı. Tayyip Bey'den ise böyle bir teklif gelmedi. Ama zaten politikaya atılmayı kesinlikle düşünmem. Aklımı peynir ekmekle yemedim ben...
* Hükümetin özel tiyatrolara verdiği ödeneği kesme ihtimali hakkında ne düşünüyorsunuz?
Benim oyunumun afişinde 'Nejat Uygur Özel Devlet Tiyatrosu. Hiçbir ödeneği yoktur, kendi yağıyla kavrulur' yazıyor. Bugüne kadar  sadece iki kere yaklaşık 30 milyarlık yardım aldım devletten. Devlet yardımında hak yerini buluyor mu, bulmuyor mu belli değil. Sanatçı arkadaşlarım bana kırılmasınlar ama ben sabit bir miktar verilmesinden yanayım. Bana göre onur kırıcı durumlar oluyor. Bir tiyatro en üst seviyede, diğeri daha düşük yardım alıyor. Bu yardımda gözüm olmadığı için bu durum beni alakadar etmiyor. Benim sponsorum vatandaştır. Ama bu adaletsiz dağılıma üzülüyorum.
* Peki ya yardım tamamen kesilirse?
Böyle bir şey olamaz. Benim Türkiye Cumhuriyeti hükümetim bu cinayeti işlemez. Şu andaki iktidar bugüne kadar gelmiş geçmiş iktidarlar arasında tiyatroya en yumuşak bakanı. Tiyatrocu arkadaşlarım kırılmasın; bazıları devletten yardım aldı ama eserlerinde 'Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın katkılarıyla' ibaresini kullanmayı unuttular. Bu beni çok üzdü. Devlet tiyatroya tabii ki yardım elini uzatmalı. Ama bu bir yasaya bağlanmalı ve adil bir kıstasa göre yapılmalı.
SEYİRCİM DEĞERİMİ BİLDİ
* 7'den 77'ye tüm Türk halkı sizi çok seviyor. Ailesinden biri gibi görüyor. Bunu neye bağlıyorsunuz?
İnsanların yorulmadan anlayacağı bir dille tiyatro yapıyorum. Oyunlarımda asla insan onuruyla oynamam. 'Sağır mısın, kör müsün' gibi insanların özürleriyle alay eden cümleleri kullanmam. Bir de detaylara önem veririm. Bir keresinde Balıkesir'de oynarken, oyunun en kritik bölümünde ezan okundu. Biz de ezan bitene kadar oyunu kestik ve esas duruşa geçtik. İnsanlar bizi ayakta alkışladı. Ertesi gün tüm Balıkesir bu olayı konuşuyordu.
* Hayranlarınızın aşırı ilgisinden bunaldığınız oldu mu hiç?
Asla! Bir gün Hadi Çaman Tiyatrosu'ndan çıktım evime gidiyorum. Yolda kazı yapan ameleler beni görünce işlerini bırakıp, elimi öptüler. Sonra bir hanımefendi yanıma gelip, "Nejat Bey nasıl öptürdünüz kendinizi onlara?" dedi. Ben de "Hanımefendi, Allah beni bu sevgiden ayırmasın" diye cevap verdim. Yolda giderken peçeli teyzeler gelir bana sarılır, çocuklar elimi öper. Allah bu sevgiyi eksik etmesin benden. Ben kahkaha ile doyuyor, alkış ile yaşıyorum. Bu iki ses azaldığında hastalanıyorum. Benim tiyatrom, perdelerini neredeyse hiç kapatmadı. Seyircim değerimi yaşarken bildi. En büyük arzum son nefesime kadar sahnede, seyircilerimle olmak.
SÖZLERİNİ GERİ ALACAKLAR
* Sizi eleştirenler de oluyor; oyunlarınızın birbirine benzediğini, küfür etmeyi güldürü sandığınızı söyleyenler...
Sevilen bir meta her yerde tekrarlanır. Repete oyunlar Amerika ve İngiltere'de de çok yaygındır. Oyunlarımda küfür etmiyorum ama aşırı kibarlığa kaçmak gibi bir takıntım da yok. Sonuçta halk beni böyle seviyor. Yine de istemeden de olsa birilerinin kalbini kırdıysam çok özür diliyorum. Beni eleştirenler yeni oyunuma geldiklerinde laflarını geri alacaklar.
* Oyunlarınızda çok sık doğaçlama da yapıyorsunuz. Bu Allah vergisi bir yetenek mi yoksa çok okumanın size kazandırdığı bir yeti mi?
Öncelikle Allah vergisi. İki ay önce Paris'e gittim. Oyunumu oynarken bir anda Fransızca bir şarkı söylemeye başladım. Salon beni ayakta alkışladı. "Bugüne kadar buraya çok Türk sanatçı geldi ama senin gibisini görmedik" dediler. Aynı zamanda çok da okurum. Altı bin kitaplık bir kütüphanem var. Öğrenmenin sonu yoktur. Okumaktan insana zarar gelmiyor. Aksine çok da faydası var; okurken bir anda uyuyakalabiliyorsunuz.
* 65 yıllık sanat hayatınız boyunca yaşadığınız en büyük hayal kırıklığınız nedir?
Benim Akşehir, Ürgüp ve İzmir'de büstlerim var. 2004 yılında Büyükşehir Belediyesi İzmir'deki büstümü yıkmıştı. Gerçi sonradan o büstü yeniden diktiler ama o olay hayatım boyunca yaşadığım en büyük acıydı, en büyük hakaretti.
BÜLENT İPEK - MAGAZİN
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
