kapat
   
SABAH Gazetesi
 
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Prof. Dr. Bengi Semerci @ SABAH
 

Çocuğum korkuyor

Çok sayıda anne baba çocuklarının korktuklarından yakınıyor ve normal olup olmadığını öğrenmek istiyorlar. Gelişim çağına uygun mu? Yoksa tedavi edilmesi mi gerekiyor, bilmek istiyorlar. Bu nedenle çocukluk dönemi korkularından bahsetmek istiyorum. Çocukluk dönemi korkuları, çocuğun bulunduğu yaşa ve gelişim dönemine göre değişiklik gösterir. Bebeklik döneminde çevredeki her şey yeni ve bilinmedik olduğundan hemen her şeyden korkabilirler. Ani gürültü, parlak ışık korkutucu olabilir. 3-6 yaş arası korkuların arttığı bir dönemdir. Bedenine bir zarar geleceği duygusu, karanlık, yabancılar, aileden uzak kalma, gök gürültüsü gibi korkular vardır. Bunlara ailelerin eklediği dilenci, hırsız, öcü, doktor korkusu gibi korkular eklenebilir. İlkokul döneminde daha somut şeylerden korkulur. Hayvanlardan, kendine zarar verecek kişilerden, filmlerden korkular başlar. Ergenlik döneminde en sık gelecek korkusu olmak üzere, beğenilmeme, küçük düşme gibi soyut korkular ön plana çıkar. Korku, fobi ve kaygıdan farklı bir duygudur. Fobi belli bir nesne ya da duruma karşı oluşan anlamsız, aşırı ve sürekli bir korkudur. Örneğin fobiniz olan bir durumla karşılaşmak, hatta karşılaşma olasılığı bile, zarar görmeyeceğinizi bilseniz de korku yaratır. Kaygı ise, kötü bir şey olacakmış gibi, nedeni belirsiz bir endişe duygusudur. Bazen sadece belli bir durum kaygı yaratabilir. Örneğin yabancılarla konuşma gibi.

KORKUNUN KAYNAĞI
Fobiler, yaşanmış deneyimler nedeniyle oluşabilir. Herhangi bir hayvandan korkmayan çocuk, o hayvanla bir ilişki sırasında zarar görürse ya da bir çocuk denizde boğulma riski olan bir durum yaşamışsa korku geliştirebilir. Eğer deneyim çok kötü yaşanmışsa, çevrenin tepkisi çok aşırı olmuşsa bu korku pekişir. Tehlikeli deneyimlerden ders alarak kendini korumayı öğrenmesi çocuk için gereklidir. Ateşe değip yandığında uzak durması, sokakta yabancı bir hayvan tarafından ısırılırsa onlardan uzak durmak gibi. Ama korku pekiştirilir ve nedenleri anlatılmazsa, ateşe hiç yaklaşamamak, hatta ateş yakamamak ya da tüm hayvanlardan kaçmak, aynı ortamda bile duramamak gibi yaşamı kısıtlayıcı sonuçlara neden olabilir. Çocukluk dönemindeki bazı korkular ise tamamen döneme özgü, gelişimsel korkulardır. Çocuk gelişimin tamamladıkça, dönem değiştirdikçe yok olur ya da değişirler.

AİLELER DİKKAT!
Korkular gelişimsel ya da durumsal olabilir. Ancak pek çok durumda aileler ve diğer erişkinler, bu korkuların ortaya çıkmasına, pekişmesine neden olurlar. Çocuğu kontrol edebilmek, istenmeyen davranışlarını engelleyebilmek için söylenen sözler korkulara neden olur. "Seni dilenciye veririm,", "Oraya gidersen öcüler yer,", "Köpeğe yaklaşma, ısırır,", "Yaramazlık yaparsan seni bırakır giderim,", "Bak, şimdi susmazsan doktor iğne yapacak,"... Ağzımızdan kolayca çıkan, sonuçlarını hiç düşünmediğimiz, anlık çözümler getiren ama sonrasında korkulara neden olan erişkin davranışlarıdır. Bunları yaptıktan sonra çocuğunuzun yalnız bir odaya gitmesi, doktora gidecek diye ağlamasını, ya da diğer korkularını yenmesini beklemek doğru olmaz. Benzer şekilde, korkularının üstüne bilinçsizce gitmek de, tam tersine korkuları arttırabilir. Karanlıktan korkan çocuğu karanlıkta bırakmak, köpekten korkan çocuğa zorla köpek sevdirmek gibi...

ÇÖZÜMLER NEDİR?
Gelişim dönemine özgü olup, her çocukta görülebilen, çocuğun ve ailenin yaşamını engellemeyen korkular zamanla geçeceği için tedavi edilmez. Bu durumlarda ailelerin, olumlu, yatıştırıcı, korkuyu desteklemeyen ve açıklayıcı tutumları yeterlidir. Karanlıktan korkan çocukla birlikte karanlık ortama girip sonra ışıkta farklı bir şey olamadığını ona göstermek, uykuya dalana kadar yanına yatmadan, oturarak masal okumak, küçük bir lamba yakmak gibi önlemler yeterli olur. Ama en önemlisi ona güven vermek ve yanında olacağınızı hissettirmektir. Erişkinlerde olduğu gibi çocuğun yaşamını etkileyen ve işlevlerini yapmasını engelleyen durumlarda uzman görüşü almak gerekir. Çocukluk döneminde tedavi gerektiren bazı önemli korkular, kaygılar vardır. Bunlardan biri ayrılık kaygısıdır. Bu durumda hemen çocuk ruh sağlığı uzmanına başvurmak gerekir. Bazen gece korkuları, karabasanlar uykunun bozulmasına neden olur. Bu tür durumlarda çocuk ruh sağlığı uzmanı ile ailenin işbirliği, sorunu çözecektir

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Çocuklarda dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu   / 14-10-2006
 Çocuk ve oruç   / 07-10-2006
 Çocuk bakıcıları   / 30-09-2006
 Televizyon çocuk bakıcısı değildir!   / 23-09-2006
 Okulda bizi neler bekliyor?   / 16-09-2006
 Biz nerede yanlış yapıyoruz?   / 09-09-2006
 Tek anne olmanın zorluğu   / 26-08-2006
 Şimdi ne olacak?   / 19-08-2006
 Lokantadaki çocuklar, anne ve babanın aynası   / 05-08-2006
 Çocuğum korkuyor   / 29-07-2006
    Cumartesi Yazarlar
    Güncel
  » Yaşama Dair
    Sinema
    Gurme
İngiliz politikası kardeşi kardeşe nasıl düşürdü?
İngiliz politikası kardeşi kardeşe nasıl düşürdü?
Bir ay önce bu sütunlarda, önceki filmi Duygudan da Öte...
Perdede bir kadın erkek hesaplaşması
Perdede bir kadın erkek hesaplaşması
İklimler Cannes 2006'da genel bir hayranlık yarattı, dünya...
Ay ışığında romantik yemekler
Taksim'de Cartoon Otel'in terasında yeni açılan Moon restoran, dünya...
'Çok ağır utangaçlığım vardır, çok ağır...'
Eski Spordan Sorumlu Devlet Bakanı, Trabzonspor Onursal Başkanı Mehmet Ali...
Göğsünüzü gere gere...
Büyük göğüslerinizden şikayetçiyseniz, Angelina Jolie, Salma Hayek gibi...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.