|
Şapkadan tavşan çıkartmak
Geçen çarşamba getiri eğrisinin şeklinden gelip TCMB bu ay faize dokunmamalı demiş orada da bırakmıştık.
ABD verilerinin beklentiler doğrultusunda gelmesi, hatta bazı yorumlara göre beklentilerden de iyi çıkması finansal piyasaları nisan ayı fiyatlarına geri dönmeye zorluyor.
Yalnız bir farkla, artık uluslararası getiri eğrisi daha düz ve yapılan işlemlerde kısa vadenin ağırlığı daha fazla. Bu ise yatırım açısından Türkiye'yi öne çıkartıyor.
Kısa vadeli yabancı sermayenin yeniden Türkiye'yi tercih etmesinde tek neden uluslararası beklentilerin olumluya dönmesi mi?
Sıcak para sadece misafir geldiği ülkedeki getiri ile kendi ülkesi arasındaki farka bakmaz. Kurun oynaklığı, kur rejimi ve Merkez Bankası'nın kurdaki hareketlere tepkisi de en az getiri kadar önemlidir.
Kur deyince, Ercan Kumcu'nun 16 Ağustos 2006 tarihli yazısından bir bölüme yer verelim.
"Enflasyon hedeflemesi merkez bankalarını döviz kuru oynamaları konusunda farklı önyargılara (bias) itmektedir. Örneğin uluslararası sermayenin ülkeye girmesi ile değerlenen ülke parası aynı zamanda fiyat istikrarını sağlamakta bir ölçüde yardımcı olmaktadır. Buna karşılık, yabancı sermayenin çıkmasıyla ülke parasının hızla değer kaybetmesi kurlardan fiyatlara geçiş mekanizmasına göre enflasyon üzerinde olumsuz etki yaratmaktadır. O halde enflasyon hedeflemesini belirlemiş merkez bankaları ülke parasının değerlenmesine daha müsamahalı davranırken, ülke parasının değer yitirmesine aynı şekilde kayıtsız kalamamaktadır. Bu anlamda enflasyon hedeflemesini seçmiş merkez bankalarının döviz kurlarını değerlenmesi yönünde bir önyargıları vardır."
Yani döviz kuru hareketlerinin fiyatlara etkisi "asimetriktir." Bu nedenle enflasyon hedeflemesini seçen merkez bankaları kur düşerken pek ses çıkarmazlar da yükselişi işlerine gelmez.
Asimetrik davranışın türkçesini bulmakta epey zorlandım. Aklıma "şaşı bakmaktan " başka tanım gelmedi.
Ercen Kumcu yazısında "önyargıları vardır " gibi keskin hükümlerde bulunduğuna göre mutlaka enflasyon hedeflemesindeki merkez bankalarını incelemiştir.
Herhalde konuyu dağıtmayayım diye örneklere yer vermedi. Gelecek yazılarını merakla okuyacağız.
Aynı düşünce çizgisinin gelişimini IMF'e sunulan niyet mektuplarında da yakalıyoruz. Arkadaşlar sağolsun.
Dövize doğrudan müdahale ile ilgili IMF'nin de onayladığı niyet mektuplarının 26 Nisan 2005 tarihlisinde kullanılan terim "kesinlikle sınırlı ", 28 Kasım'da "yargısal " (anlamı sen karar ver sen hesap ver) olmuş 7 Temmuz 2006'da yargısal kelimesi de kaybolmuş.
IMF ve TCMB enflasyon hedeflemesi çerçevesinde kura alım ya da satım yönünde doğrudan müdahalede artık hiç bir beis görmemekteler.
TCMB'nin çok dolaylıda olsa serbestçe salınan kur politikasından vazgeçmesi yorumları, uluslararası piyasalardaki iyimserlik, gelecekteki kırılganlıkları hazırlamaya bıraktığı yerden devam etmekte .
Pek çok banka tüketici konut ve otomobil kredilerinde şimdiden faiz indirimine gittiler. TCMB'nin faiz indirimi eğer haziranda yaptığı gibi radikal bir şekilde gerçekleşmeyecekse YTL'nin değer kazanmasını ve kredi genişlemesini hızlandırmaktan başka bir işe yaramayacak.
Faizleri artırması ise Temmuz 2001 etkisi yaratabilir. O tarihte TCMB'nin faizleri arttırması piyasalarda risk mesajı olarak algılanmış ve kur yukarı gitmişti.
Şu anda hem koşullar çok farklı hem de TCMB'ye bakış. YTL'nin değer kaybı çok kısa süreli olacak. Bu maliyete değmez.
Tavşan en son Çin'de görüldü
Aslında tavşan şapkadan daha önce çıktı.
28 Haziran tarihli "TCMB'nin Faiz Oranlarında Yapılan Teknik Değişikliğe İlişkin Basın Duyurusuna" bir göz atalım.
Değişikliğin nedenini ve anlamını çok az kişi fark etti. Fark edenler de ortalığı karıştırmak istemediler.
TCMB, PPK toplantısından 3 gün sonra, Başkanı yurtdışındayken borç verme borç alma faizleri aralığını arttırdı. 27 Nisanda Çin Merkez Bankası da benzerini yaptı. Teknik konuların teknik ayrıntısına girmeyelim.
Aralığın artışının anlamı TCMB'nin, piyasalar nakte sıkıştığında, daha yüksek maliyetli borç vereceğidir. Piyasalara ayağını denk al, yorganına göre uzat der.
Kur silahını bir ölçüde yitirmişken pozisyon açmak karlı hale gelmiş yeniden kredi genişlemesi pompalanır Hazine vade uzatamazken TCMB'nin bankalara "dikkatli olun! Zor gününüzde yanınızda olamam" demesinden başka çare yoktur.
Açıklaması teknik te olsa politik de olsa yapılacak iş makbulümüzdür.
|
