Açık Toplum Enstitüsü Kurucusu George Soros, Türk Lirası'nın değerindeki düşüş ve borsada yaşananların uluslararası bir durum olduğunu belirterek, ''Yani Türkiye'ye özgü değil. Benzer reaksiyonlar her yerde yaşandı'' dedi.
Enstitünün dünya çapındaki temsilcileriyle, her 5 yılda bir yapılan toplantıya katılmak için İstanbul'a gelen ünlü yatırımcı Soros, düzenlenen basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Soros, son dönemde dünya ve Türkiye piyasalarında yaşanan gelişmelere ilişkin soruya ''Bütün dünyada aşırı likidite
sorunundan bahsedilebilir, bu da Japonya'dan kaynaklanıyor'' karşılığını verdi.
Japon Merkez Bankası'nın 32 trilyon yen tutarında likiditeyi Japon bankacılık sistemine enjekte ettiğini belirten Soros, ''Ancak bu paranın tümü Japonya'da kullanılmadı. Önemli bir kısmı dünya borsalarına aktı. Bu, piyasaları ciddi şekilde etkiledi. Son dönemde yaşanan sürece de aşırı likidite fazlasının düzelmesi diyebiliriz. Türk piyasaları da bundan etkilendi'' diye konuştu.
ABD'de faiz oranlarının artmasını çok önemli bir gelişme olarak değerlendiren Soros, bu artırımdan özellikle konut piyasasının ciddi şekilde etkilendiğini, tüketici talebinde artışa neden olduğunu söyledi. Soros, şöyle konuştu:
''Bunun tam etkisi henüz hissedilmemiştir. Bu yüzden ben şahsen son dönemdeki gelişmelerde daha çok, Japonya'da yaşanan düzeltmenin etkili olduğunu düşünüyorum. Türk Lirası'nın değerindeki düşüş ve borsada yaşananlar, uluslararası bir durum. Yani Türkiye'ye özgü değil. Benzer reaksiyonlar her yerde yaşandı.
Siyasi belirsizlik de söz konusu. Çünkü Türkiye seçim sezonuna gelmiş durumda. Önce Cumhurbaşkanlığı, ardından genel seçimler olacak.Belirsizlik var, piyasalar belirsizlik sevmez. Ama tabii piyasalar bozulmasın diye seçim de gözden çıkarılamaz. Çeşitli belirsizlikler nedeniyle Türkiye'nin seçim süreci çok önemli.''
Önümüzdeki dönemde piyasalarda yaşanabilecek gelişmelere dair öngörülerinin sorulması üzerine George Soros, likidite fazlasının eritilmesi sürecinin üçte ikisinin tamamlandığını söyledi.
Soros, ''Bunun sonucunun ne olacağını şu anda değerlendiremeyiz. Belli etkiler hissedilecektir. Hedge fonlarında hissedilecek etkiler var, çünkü hala ellerinde tutuyorlar. Bunu depremlere benzetebiliriz. Deprem oluyor, ardından artçı depremler geliyor. Böyle bir süreç'' diye konuştu.
Soros, bu sürecin Türk ekonomisine yansımalarına ilişkin bir soruya şu karşılığı verdi:
''Türk ekonomisini çok iyi bilmiyorum. Çünkü bir süredir kendim aktif yatırım kararı almıyorum. O yüzden Türk ekonomisine ilişkin sorunuza pek yanıt veremeyeceğim. Genele baktığımızda ise likidite fazlası ve risk iştahı nedeniyle TL'nin değerinin düşmesi aslında Türk ekonomisini daha rekabetçi kılmıştır.''
Önümüzdeki dönemde dünya ekonomisinde pek hareketlenme beklemediğini, biraz durgunluk beklediğini dile getiren Soros, ''Tasarruf oranı normalin yüzde 5 altında. ABD'deki konut patlaması düzeldiğinde durgunluk bekliyorum. Bu süreci mali kriz olarak görmüyorum'' dedi.
''PARAMI İDEALLERİM İÇİN HARCAMAYA HAZIRIM''
Destekleyecekleri projelere nasıl karar verdiklerinin sorulması üzerine Soros, projelere ülke bazında karar verildiğini, çünkü önceliklerin her ülkeye göre değiştiğini ve o ülkenin koşullarını iyi bilen kişilerin sürece dahil edildiğini söyledi.
Sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte çalışmanın önemli olduğunu anlatan Soros, ''Çok yüksek miktarda para da harcamayız. Türkiye'de son 5 yılda 8 milyon dolar harcadık. Toplamda bütün dünyadaki faaliyetlerde 400 milyon dolar harcıyorum. Çok para. Bu para ciddi etki yaratıyor. Yaptığım iş beni çok gururlandırıyor'' diye konuştu.
400 milyon dolar gibi bir parayı kar amacı gütmeden vakıf projeleri için harcamasının nedenlerinin sorulması üzerine Soros şunları anlattı:
''Bunun kişisel açıklaması var. Çünkü gerçekten alışılmadık bir şey, bir insan neden böyle bir parayı harcar? Ben Macaristan'da doğdum. Yahudi kökenliyim. Bugün hayatta olmamı bazı şeylere borçluyum. Aksi halde Autschwitz Nazi kampından kurtulmam mümkün değildi. Ardından Rus işgalini yaşadım. Baskıcı totaliter rejimlerin ne kadar olumsuz olduğuna tanık oldum.
Ardından İngiltere'ye gittim. (London School of Economics'teki) hocam Karl Popper'den çok etkilendim. Özellikle açık toplum felsefesi beni çok etkiledi. Yanılabilirlik, içgörü, düşünebilirlik ve açık toplum... Bunlarla finans piyasalarında çok başarılı oldum. Misyon edindim, ideallerim var. Paramı buna harcamaya hazırım.''
Soros: Durum Türkiye'ye özgü değil
