*Meclis'ten geçen yeni yasa ne getiriyor? SABAH sordu, uzmanlar yanıtladı...
*SSK'lılar için ne değişecek? Emekli Sandığı emeklilerinin kaybı var mı?
*Bağ-Kur'luların durumu ne olacak?
Reformla yaş 65'e yükselecek emekli aylığı törpülenecek
Hükümetin devrim olarak nitelendirdiği emeklilik ve sağlık sigortası tasarıları Meclis'te kabul edildi. Yasayla prim ödeme gün sayısı 9 bin güne yükselecek, aylık bağlama oranı ve emekli aylığı düşecek, yaş 65'e çıkacak.
IMF'nin, 3. Gözden Geçirme Çalışması için ön şart olarak ileri sürdüğü, çalışanların ise hak kaybı yarattığı gerekçesiyle protesto ettiği emeklilik ve sağlık sigortası yasa tasarıları TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi. Geçen hafta SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'nı tek çatı altına toplayan tasarının yasalaşmasının ardından dün de reformun diğer ayağı olan Genel Sağlık Sigortası (GSS) da Meclis'ten geçti. 18 yaşına kadar herkes, anne veya babası prim ödemiş olsun olmasın GSS kapsamında olacak. Hükümet'in Nisan 2005'te TBMM'ye sevk ettiği, 122 maddelik
tasarı TBMM Genel Kurulu'nda dün temel yasa olarak 6 bölüm halinde görüşülerek yasalaştı. Madde bazında ele alınmadığı için CHP'nin müzakerelerine katılmadığı ve Meclis'te boş koltuklar eşliğinde kabul edilen tasarı 1 Ocak 2007'de yürürlüğe girecek. Yasayla getirilen düzenlemeler şöyle:
* 9 BİN GÜN PRİM ŞARTI: Yeni dönemde emekliliğe hak kazanmak için 9 bin gün prim ödenmesi gerekecek. Ancak 9 bin güne kademeli geçiş yapılacak. Halen 7 bin olan prim tabanı, 1 Ocak 2007'den itibaren her yıl 100'er gün arttırılacak. Örneğin, 1 Ocak 2007'de ilk ilk defa sigortalı olanların emeklilikleri için 7.100 gün şartı aranacak. Böylece 9 bin prim günü uygulaması fiilen 20 yılda hayata geçecek. Emeklilik yaşı da kademeli olarak yükselerek 2048'de 65 olacak.
* EMEKLİ AYLIĞINA TIRPAN: Emekli aylığı, reform sonrası düşecek. Halen Emekli Sandığı'nda, aylık bağlama oranı 3, SSK ve Bağ Kur'da ise 2.6. Bunun anlamı, Emekli Sandığı'na tabi olanların çalışma süresi 3 ile çarpılıyor. Örneğin, 25 yıllık memur, 25 yıl x 3 =75 formülüyle emekli maaşı bağlanıyor. Böylece kişi brüt aylığın yüzde 75'ini emekli aylığı olarak alabiliyor. Rakamsal olarak net aylığı 700 YTL olan bir memurun brüt aylığı 1.000 YTL civarında... Emekli aylığı ise brütün yüzde 75'ine karşılık gelen 750 YTL. Yani emekli olunduğunda çalışırken aldığı maaştan daha fazla aylık alınması mümkün. Öte yandan Aylık bağlama oranı SSK ve Bağ Kur'da ise 2.6. Örneğin, 25 yıl çalışan bir işçiye 25 x 2.6= 65 formülüne göre aylık bağlanıyor. Çalışma döneminde ortalama aylığı 1.000 YTL olan işçiye 650 YTL emekli aylığı ödeniyor. Reformdan sonra aylık bağlama oranı 2007-2016 döneminde 2.6, 2016'dan sonra 2 olacak. Bu durumda 2007'de işe giren, 25 yıl çalışacağı varsayılan ve ortalama brüt ücreti 1.000 YTL olan işçi, 9 yıl x 2.5=22.5 ve 16 yıl x 2=32, toplam 54.5 üzerinden yani 545 YTL emekli aylığına hak kazanacak. Aynı işçi 2007 sonrası 25 değil yeni modelde 35 yıl çalışsaydı aylığı 745 YTL'ye yükselecekti.
