Merkez Bankası Başkan Vekili Erdem Başçı, Merkez Bankası'nın kredi kartı faiz oranlarında piyasa ortalamasını aşağı düşürmek yolunda hiçbir şey yapmayacağını söyledi.
Başkan Vekili Başçı, sadece piyasa ortalamasının çok üzerinde olan faizleri engelleyeceği yönde Avrupa'da birkaç ülkede uygulanan düzenlemeye benzer düzenleme yapacağını, pek çok ülkede faizlerin tamamen serbest olduğunu belirtti.
Erdem Başçı, Başkan Yardımcısı Fatih Özatay ve Başkan Yardımcılığı görevine vekalet eden Rifat Günay ile birlikte, Merkez Bankası
Lokali'nde düzenlediği kahvaltılı basın toplantısında, Ekonomi Muhabirleri Derneği (EMD) üyesi gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Gazetecilerin, açıklanan faiz oranlarının sivil toplum kuruluşlarının beklentilerinden yüksek olduğunu hatırlatmaları üzerine Başçı, ''İktisat biliminde kasıtlı davranışın kestirilmeyen sonuçları diye bir genel prensip vardır. Bu çok önemlidir. İyi niyetle yola çıkarsınız. Tam tersi sonuçla karşılaşırsınız. Buna yol açmamak lazım'' dedi.
Kredi kartlarında bir düzenleme yapılmasını öngören yasa tasarısı üzerindeki çalışmanın hızlanmasının ardından 2005 Eylül ayından itibaren kredi kartı faizlerinin yükseldiğini hatırlatan Başçı, ''o dönemde bir af söylentisi, yeniden yapılandırma söylentisi çıktı. Bu durum bankalar açısından, (alacağımın ne kadarını alabilirim ne kadarını alamam) belirsizliğine işaret ediyor. Piyasalar faizleri yükseltme tepkisi veriyor. (Acaba paramı geri alabilecek miyim?) kaygısını ortadan kaldırdıkça faizler piyasa şartlarında kendiliğinden düşüyor. Burada tam ona benzer bir durum var'' şeklinde konuştu. Başçı şöyle devam etti:
''Yasanın yürürlüğe girmesi ile bu belirsizlik ortadan kalktı. Geri kalan tek belirsizlik olan (Merkez Bankası ne yapacak, alacaklarını düşürecek bir karar verecek mi? Zorla düşürecek mi?) kaygısı vardı. Bu belirsizlik de ortadan kalktı. Merkez Bankası piyasa ortalamasını aşağı düşürmek yolunda hiçbir şey yapmayacak. Sadece piyasa ortalamasının çok üzerinde olan faizi engelleyeceği yönünde, Avrupa'da birkaç ülkede uygulanan düzenlemeye benzer düzenleme yapacak. Pek çok ülkede tamamen serbesttir.''
Faiz oranlarını tüketicinin belirlemesinin, Merkez Bankası'na yasada getirilen görevle ters olduğunun hatırlatılması üzerine Başkan Vekili Başçı, söz konusu kanun ile Merkez Bankası'na verilen görevin piyasada uygulanan ortalamaları aşağı çekmek olmadığını söyledi. Başçı şöyle devam etti:
''Söz konusu kanunun gerekçesinde, ortalamaların çok çok üzerinde faiz uygulanmasından bahsediliyor. Çok artmışsa indirilmesini söylüyor. Modern para politikası uygulamaları ile örtüşüyor. Uluslararası uygulamalar çok önemli. Uluslararası uygulamalara bakın.
Fransa'da kredi kartı faiz oranı piyasa ortalamasının yüzde 33 üzerinde belirleniyor. Piyasa ortalamasının orada da aşağı çekilmesi görevi yok. Beklentileri karşılamayabilir ama verilen görev bu... Merkez Bankası'nın verilen görevin dışına çıkma gibi bir lüksü yok.'' Başçı, basın toplantısında, gazetecilerin konu dışındaki sorularını yanıtlamaktan kaçınarak ''not ettik'' demekle yetindi.
BAŞKAN YARDIMCISI VEKİLİ GÜNAY
Başkan Yardımcısı Vekili Rifat Günay da bir soru üzerine, belirlenen faizlerin yüksek olduğunun doğru olduğunu ifade ederek şöyle dedi:
''Ama nereye kadar müdahale edeceksiniz? Uluslararası uygulamalara bakıldığında en doğrusu piyasaya bırakmanız, belli bir marj saptanarak bunun üzerinden belirlemeniz... Tüketici yüzde 6,50 oranındaki faizi uygulayan kredi kartını bırakıp rahatlıkla daha düşük kredi kartına gidebilir. ya da yeni kart alacak kişiler daha düşük kredi kartını alabilir.
Bu faiz oranlarının ne olacağını, birisinin (faiz oranları şu olacak) demesinden çok, tüketicinin tercihi belirleyecek. Bir bankanın yaptığı araştırma var, müşterisine alternatifler sunuyor. Yüksek faiz, yüksek nakit puan alternatiflerden birisi, düşük faiz ve düşük nakit puan alternatiflerden diğeri... Tüketicilerin yüzde 36'sı düşük faiz ve düşük nakit puanı seçerken yüzde 64'ü yüksek faizi tercih ediyor.''
''DÜZENLEMELER TÜKETİCİLERİN YÜZDE 44'ÜNE YÖNELİK''
Günay, tüketicilerin yaklaşık yüzde 60'ının borçlarının tamamını ödediğini, bu grupta yer alanlar için faizin ne olduğunun öneminin olmadığını belirterek, faiz oranlarının, borcunu taksitlerle ödeyen yüzde 44'ü ilgilendirdiğini, bu gruptaki kişilerin daha düşük faizli kredi kartını tercih etmesi gerektiğini söyledi. Bunun da rekabete yol açarak faizleri indireceğini ifade eden Günay, nakit çekimler için de bu belirlenen faiz oranlarının geçerli olacağını bildirdi.
Günay bir başka soru üzerine, yeni yasa gereğince sözleşmelerin değişmek zorunda olduğunu, sözleşmelerin 12 punto olmasını yasanın getirdiğini belirterek, ''belki biraz okumamız, zaman ayırmamız gerekiyor'' diye konuştu.
Yarın akşam itibarıyla emekli olacağını açıklayan Başkan Yardımcısı Fatih Özatay ise Merkez Bankası'na verilen böyle bir görevin, uluslararası uygulamalar açısından olmadığını, temel görevin fiyat istikrarını sağlamak olduğunu, kredi kartı faiz oranlarının uygulama ile yakından ilgisinin bulunmadığını söyledi.
Özatay, bu tür uygulamaların olduğu ülkelerde Merkez Bankası'nın burada kendiliğinden birşey kullanmadığını ifade ederek ''Türkiye hukuk devleti. Böyle bir karar çıkmış bunu yerine getirmek zorunda. Ortalamanın çok üzerinde faizler giderilmeye çalışıldı.''
"Faizlere müdahale olmayacak"
