  |
|
 2005'te yüzde 7.6 büyüme
Büyüme, piyasa beklentilerinin üzerine çıkarak, 2005 yılında gayri safi milli hasılada (GSMH) yüzde 7,6, gayri safi yurtiçi hasılada (GSYH) ise yüzde 7,4 oldu. Türkiye'de kişi başına milli gelir de geçen yıl rekor kırarak 5 bin doların üzerine çıktı.
İnşaat sektörünün 20'yi aşkın büyümesi ve iç talebin yılın ikinci yarısında toparlanmasıyla ekonomik büyüme, 2005'te hükümet hedefinin oldukça üzerinde gerçekleşirken, kişi başına milli gelir de önceki yıla göre yüzde 20 artışla 5,008 dolara yükseldi.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre, 2005 yılının tamamında gayri safi milli hasılanın (GSMH) 2004'e göre gelişme hızı sabit fiyatlarla yüzde 7.6, gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) gelişme hızı da yüzde 7.4 oldu. Büyüme rakamları 2004 yılının tamamında GSMH'de
yüzde 9,9, GSYH'de ise yüzde 8,9 seviyesinde bulunuyordu.
TÜİK verilerine göre 2005'in tamamında cari fiyatlarla GSMH 486.4 milyar YTL, dolar bazında da 360.9 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2004 yılındaki cari GSMH rakamları 428.9 milyar YTL ve 299.5 milyar dolardı.
Geçen yılın son çeyreğinde ise GSMH yüzde 10.2, GSYH de yüzde 9.5 arttı. Diğer yandan, 2004'te 4,172 dolar olan kişi başına GSMH 2005'te yüzde 20 artışla 5,008 dolara çıkarken, YTL bazında kişi başına GSMH ise yüzde 13 artarak 6,749 YTL oldu.
KİŞİ BAŞINA MİLLİ GELİR 5 BİN DOLARI AŞTI
Türkiye'de kişi başına milli gelir de geçen yıl rekor kırarak 5 bin doların üzerine çıktı.
2004 yılında 4 bin 172 dolar seviyesinde bulunan kişi başına gayri safi milli hasıla (GSMH) geçen yıl 5 bin 8 dolara yükseldi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), üretim yöntemiyle hesaplanan GSMH ve harcama yöntemiyle GSYH sonuçlarını açıkladı.
Buna göre, cari fiyatlarla kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla da (GSYH) 4 bin 187 dolardan 5 bin 16 dolara çıktı.
Böylelikle, geçen yıl bir önceki yıla göre kişi başına GSMH 836 dolar, kişi başına GSYH de 829 dolar artmış oldu.
DEVLET SON ÇEYREKTE HARCAMA YAPMADI
Sabit fiyatlarla, 2005 yılında devletin harcamaları yüzde 2,4, özel tüketim harcamaları da yüzde 8,8 oranında arttı. Gayri safi sabit sermaye oluşumunda artış yüzde 24,2'yi bulurken, mal ve hizmet ihracatı yüzde 7,4, mal ve hizmet ithalatı yüzde 10,9 oranında arttı.
2005'de iki dönem ard arda tüketimini azaltan devlet, yılın son çeyreğinde harcama yapmadı.
Bu dönemde özel nihai tüketim harcamaları yüzde 16,7, gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 33, mal ve hizmet ihracatı yüzde 10,9,
mal ve hizmet ithalatı ise yüzde 15,3 oranında arttı.
İNŞAAT YÜZDE 21,5 BÜYÜDÜ
Geçen yıl sektörel bazda en yüksek büyüme, sabit fiyatlarla yüzde 21,5 ile inşaatta yaşandı.
Yılın tamamında tarım yüzde 5,6, sanayi yüzde 6,5, ticaret sektörü de yüzde 7,4 büyüdü.
Büyüme ulaştırma haberleşmede yüzde 8,8, konut sahipliğinde yüzde 1,5, serbest meslek ve hizmetlerde yüzde 7,4, devlet hizmetlerinde
yüzde 0,8, ithalat vergisinde yüzde 12,2 oldu. Geçen yıl mali kuruluşlar ve kar amacı olmayan kuruluşlarda ise yüzde 0,2'şer küçülme görüldü.
SON ÇEYREKTE EN YÜKSEK ARTIŞ İTHALAT VERGİSİNDE
Geçen yılın son çeyreğinde ise sektörel bazda en yüksek artış yüzde 16,2 ile ithalat vergisinde oldu.Son çeyrekte, tarım yüzde 0,1 ve mali kuruluşlar yüzde 1,2 daralırken, sanayi yüzde 10,1, inşaat yüzde 14,8, ticaret sektöründe de yüzde 9,9 oranında büyüme yaşandı.
Bu arada 2005 yılı GSMH rakamının, GSYH rakamının altında kalması,net dış alem faktör gelirlerinin (işçi dövizleri, yurtdışından elde
edilen müteşebbis gelirleri, yurtdışından elde edilen kar transferleri, yurtdışı mali yatırımlardan elde edilen temettü gelirleri) bu dönem negatif (-) sonuç vermesinden kaynaklandı.
Gayri Safi Milli Hasıla, Gayrısafi yurtiçi hasıla + net dış alem faktör gelirlerinin toplamından oluşuyor. Buna göre Net dış alem
faktör gelirleri bu dönem eksi gerçekleşince, GSMH tutarı GSYH tutarının altında kalmış oldu.
UNAKITAN: GÜZEL NOKTADA OLDUĞUMUZU GÖSTERİYOR
Maliye Bakanı Unakıtan, 2005 yılı büyüme hızının Türkiye'nin ne kadar güzel noktada olduğunu ifade ettiğini kaydetti.
Unakıtan, Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği'nin (AMPD) toplantısı öncesinde, gazetecilerin bugün Türkiye İstatistik
Kurumu tarafından açıklanan büyüme rakamlarına ilişkin sorusunu yanıtladı.
Bakan Unakıtan, ''Bu rakamlar herşeyi ifade ediyor. Türkiye'nin ne kadar güzel noktalarda olduğunu ifade ediyor'' dedi. Unakıtan, Tüpraş'la ilgili beklentisinin ne olduğu yönündeki soruyu ise yanıtsız bıraktı.
(AA)
|
