kapat
   
SABAH Gazetesi
 
   Son Dakika
   Yazarlar
   Günün İçinden
   Ekonomi
   Gündem
   Siyaset
   Dünya
   Spor
   Hava Durumu
   Sarı Sayfalar
   Ana Sayfa
   Dosyalar
   Teknoloji
   Emlak
   Otomobil
   Detaylı Arama
   Arşiv
   Etkinlikler
   Günaydın
   Televizyon
   Astroloji
   Magazin
   Sağlık
   Cuma
   Cumartesi
   Pazar Sabah
   İşte İnsan
   Sinema
   20. YILA ÖZEL
   Turizm Rehberi
   Çizerler
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Sinematek sosyeteyi bile etkileyen bir modaydı
Festivalle kuşakları eğiten adam: Şakir Eczacıbaşı
Alain Delon para istemedi
Sinematek sosyeteyi bile etkileyen bir modaydı

Sinematek sosyeteyi bile etkileyen bir modaydı


ŞAKİR Eczacıbaşı, Fransız Sinemateği'nin efsanevi kurucusunun sözlerinin etkisiyle Türkiye'de bir Sinematek düşüyle Türkiye'ye dönmüş. Bir süre sonra genç bir adam gelmiş onu görmeye... O da Paris'te bulunmuş, Langlois'yı ziyarete gitmiş bir sinema hastası. Langlois ona Şakir Bey'den söz etmiş, "Türkiye'ye dönünce git onu bul", demiş. Ve Şakir Bey ile Onat Kutlar'ın tarihe geçen dostlukları böyle başlamış. Şakir Bey, Onat'ın sinema sevgisini sezince, TDK ödülü almış bu genç yazarı profesyonel olarak işe almış ve Sinematek'in başına getirmiş. Ve böylece ünlü Sinematek Derneği kuruluyor. Öyle bir dönem ki, ancak yaşayanlar bilir. Ben 1966'da askerden dönünce şaşırmıştım: sanki bütün İstanbul, Sinematek gösterilerine koşuyordu. İnsanlar, sanatsal Fransız, İtalyan, Çek, Macar vs. filmlerini izliyor. Kuyruklar, tartışmalar, söyleşiler... Bir sanat olayını aşıp moda olan, hatta sosyeteyi bile etkileyen toplumsal bir olay... Şakir Bey de o parlak Sinematek yıllarını özlemle anıyor. Sayısız klasik filmin ilk kez Türk sinemaseverlerine sunulduğu, gerçek bir sinema kültürünün kök saldığı, onun deyişiyle "artık yıldızların dedikoduları yerine yönetmenlerin ve yaratıcılığın konuşulduğu" yıllar. Ve benim de köşesinden bucağından bulaştığım ünlü Sinematek macerası. 60 ülkeden gelen önemli filmlerin sunulduğu, ilk 10 yılda 2 bini aşkın filmin ve yarısı kadar da belgeselin gösterildiği sinema yılları. Şakir Bey, 12 Mart 1971'deki gergin döneme ait bir anısını anlatıyor. Bir deniz albayı çağırmış, gitmiş. Albay demiş ki: "Yahu, bu ne biçim iş? Mahkemelere çıkanlardan kimlik istiyoruz, hepsi bize getire getire Sinematek kartı getiriyor. Siz gizli bir örgüt filan mısınız kardeşim?" Allahtan Şakir Bey ünlü bir kapitalist... Albaya üyelerin çoğunun üniversiteli gençler olduğunu ve o kimliklerin onlara öğrenci kartı karşılığı verildiğini anlatıyor ve ikna ediyor.

ORSON WELLES HAYRANI
12 Mart'ta işe yarayan bu yöntem, 12 Eylül'de yaramıyor. Ve Sinematek de sayısız dernek gibi kapatılıyor. Ama ondan hemen sonra başlayan Sinema Günleri, giderek gelişiyor ve sonunda bugünkü İstanbul Festivali'ne dönüşüyor. "Bu sanat şenliğinin fikir babası Vecdi Sayar'dır. Onun önerisiyle, önce 1982'de, müzik festivali içinde gösterilen bir avuç filmle başladı. Ben daha sonra işe katıldım ve bunu gitgide geliştirdik. Hülya'nın (Uçansu) bir lafı vardır. 'Bir toplantıdayken tuvalete gittim, bir döndüm ki, uluslararası olmuşuz' diye." Gerçekten de, keskin dönemeçler alınarak olay dünyanın sayılı sinema şenliklerinden birine dönüşmüş. İlk yılları anıyor: Form doldurup rezervasyon yaptırma yıllarında, insanların daha geceden itibaren gelip kuyruk yapmalarını, istedikleri filmler için yer ayırmalarını... Ve sonunda Şakir Bey 10 yıl kadar önce, kendisini Eczacıbaşı'ndan emekli etti ve gelip tümüyle İKSV'nin başına geçerek, gençlik yıllarının asıl özlemine, yani sanata döndü. Arada biraz fotoğrafçılığa değiniyorum. Önce çok amatör bir ruhla başlamış bu işe... Ara Güler yakın dostu, hep takılırmış: Sen de al iyi bir makine, fotoğraf çek diye... Ama Şakir Bey, çeke çeke öğrenilir lafına inanmıyor: "Benim daha ilk rulomdan bile hala sergilerde kullandığım resimler çıktı. Teknik açıdan herkes birkaç günde fotoğrafçılığı öğrenebilir. Ama yetenek ya vardır, ya yoktur." Sonra en sevdiği sinemacı olduğunu söylediği Orson Welles'le ilgili bir anı anlatıyor. Welles, Hollywood'da ilk filmini çekecek: "Yurttaş Kane"i. Görüntü yönetmeni olarak, o yıllarda çok ünlü olan Gregg Toland'ı istemiş. Toland hemen kabul etmiş ve şaşıran gencecik Welles'e şöyle demiş: "Ben sana filmcilikle ilgili ne varsa hemen öğretirim. Ama senin gibi genç bir dahiyle çalışırsam, benim öğreneceğim daha fazla olur."
DİĞER HOBİ HABERLERİ
 Ustalar ve çırakları buluşturan gece
 Uçak biletlerine yoksulluk vergisi
 THY'nin A340'larını Airfrance-KLM yenileyecek
 THY'de görev değişimi
 Kısa... Kısa...
 Yaşayan efsane pilot
 Kısa... Kısa... Kısa...
 Şahan sadık, İpek ateşli Fadik tutumlu çıktı
 Postmodern Minyatürler
 Havacılığın çılgın dahileri
 Türkiye'nin en genç kadın pilotu
 -44 derecede Airbus A380
 Seyri en güzel Olimpiyat
 Kısa... Kısa... Kısa...
 Kaşık ve çatallar masa yerine tabloda
 Gençler de yaşlılar da aynı 'Şefkat Yurdu'nda
 Huzurevi değil harikalar diyarı
 Tüm yolcuları business class
 Ünlüler inceliklerini 'jean'e borçlu
    Pazar Sabah Yazarlar
    Güncel
  » Hobi
    Röportaj
    Gurme
    İyi Yaşa
GÜNTAY ŞİMŞEK
Sıkıntılı günlere hazır mısınız?
Uçakla seyahat bu yaz...
ÖNCEL ÖZİÇER
Leylek, leylek havada...
Körü körüne takıntı yapmasam...
REFİK DURBAŞ
"Şifre" mahkeme kapısında
Binbir Gece...
TURGAY NOYAN
Çocuk gözüyle denizlere açılmak
Biz denizcilerin yaz...
Sensiz yaşayamam diyen her kadınla evlendim
1960'larda Türkiye'nin en zengin adamlarından olan dedesinin...
Küresel ısınma felaketi Türkiye'yi de vuracak
Sular altında kalan şehirler, su yüzünden çıkan savaşlar, göçler ve açlık...
Hakkari'de umudun adı basketbol
Her zaman adı terör, eğitim ve daha nice sorunla birlikte anılan Hakkari'de...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Aktüel Pazar | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar
   
    Copyright © 2003, 2004 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.