İşadamları, zirai kazanç sahipleri, doktor, avukat gibi serbest meslek erbabı ve kira geliri elde eden gayrimenkul sahiplerinin, 2005 yılı gelirlerine ilişkin beyanname verme dönemi yarın başlıyor.
Gelir Vergisi Kanunu uyarınca ticari, zirai ve serbest meslek kazançları ile gayrimenkul ve menkul sermaye iratları, ücretler ve diğer kazançlar için 1-15 Mart tarihleri arasında gelir vergisi beyannamesi verilecek.
Yıllık gelir vergisi beyannameleri, tam mükellefler için yetkili vergi dairesine elden ya da posta ile iletilecek. Dar
mükellefler ise yıllık beyannameyi, Türkiye'de vergi muhatabı mevcut ise onun oturduğu yer, yoksa işyerinin bulunduğu yerin vergi dairesine verecek.
Beyanname verme dönemi, 15 Mart akşamı sona erecek. Beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinin ilk taksidi 31 Mart akşamına kadar, ikinci taksidi ise Temmuz ayı içinde ödenecek.2005 yılı kazançları için beyanname vermeyenlere usulsüzlük ve vergi ziyaı cezası ile gecikme faizi uygulanacak. KİRADAKİ İSTİSNA 2.000 YTL
1 ile 15 Mart arasında beyan edilecek konut kira gelirlerinde istisna tutarı 2 bin YTL olacak. Buna göre, 2005 yılında 2 bin YTL'ye kadar kira geliri elde edenler beyanname vermeyecek. Bunun üstündeki kira gelirlerinin de 2 bin YTL'si vergiden istisna edilecek.
İşyerlerinde de, kira gelirleri üzerinden vergi kesintisi yapılanlardan, kira kazancının brüt tutarı 15 bin YTL'yi aşanlar, beyanname kapsamında bulunacak. Beyanname verme sınırı olan 15 bin YTL'nin aşılıp aşılmadığının tespitinde, gelir vergisi tevkifatına bağlı kira gelirleri ile mesken kira gelirinin vergiden istisna edilen tutarı aşan bölümü, birlikte değerlendirilecek.
Eş ve çocukların kira gelirleri, ayrı beyanname ile beyan edilecek. Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirinin vergilendirilmesinde, her bir ortak için 2 bin YTL'lik istisna ayrı ayrı uygulanacak. Birden fazla konuttan elde edilen kiralarda ise istisna bir defa geçerli olacak.Kira gelirinin hiç olmaması veya düşük olması durumunda, ''Emsal kira bedeli'' esas alınacak. Gayrimenkulun kira bedelinin emsal kira bedelinden düşük olması ve bedelsiz şekilde başkalarının kullanımına bırakılması hallerinde de emsal kira bedeli geçerli olacak.Bu arada beyan edilen kira gelirinin bildirilmemesi durumunda, mükellefe 2 kat birinci derece usulsüzlük cezası kesilecek.
MENKUL SERMAYE İRATLARI
Mart'ın ilk yarısında geçen yıl elde edilen menkul sermaye iratları için de beyanda bulunulacak.Menkul sermaye iratlarında indirim oranı yüzde 53,7 olarak uygulanacak. Gelirleri sadece menkul sermaye iratlarından ibaret olan mükelleflerin elde ettikleri menkul sermaye iratlarının gayri safi tutarının 15 bin YTL'yi aşmaması durumunda, vergi kesintisine tabi tutulmuş olanlar beyan edilmeyecek. Menkul sermaye iratlarının vergilendirilmesinde şu esaslar geçerli olacak:
-26 Temmuz 2001 tarihinden önce TL cinsinden ihraç edilen Devlet tahvili ve Hazine bonosu: Yüzde 53,7'lik indirim oranı uygulandıktan sonra kalan tutar 15 bin YTL'yi aşıyorsa, beyanname verilecek.
-26 Temmuz 2001 tarihinden itibaren TL cinsinden ihraç edilen Devlet tahvili ve Hazine bonosu: İndirim oranı ve 174 bin 33,88 YTL'lik istisna sonrası kalan tutar 15 bin YTL'yi aşıyorsa beyanda bulunulacak.
-26.7.2001 tarihinden önce ihraç edilen dövize, altına veya başka bir değere endeksli menkul kıymetler ile döviz cinsinden Devlet tahvili ve Hazine bonosu: İndirim oranı ve 174 bin 33,88 YTL'ye istisna uygulanmayacak. Elde edilen menkul sermaye iratlarının toplamı 15 bin YTL'yi aşıyorsa beyanname verilecek.
-26.7.2001 tarihinden sonra ihraç edilen dövize, altına veya başka bir değere endeksli Devlet tahvili ve Hazine bonosu: İndirim oranı uygulanmayacak, 174 bin 33,88 YTL'lik istisna uygulandıktan sonra kalan tutar 15 bin YTL'yi aşıyorsa, beyanname verilecek.
-Her nevi alacak faizleri: İndirim oranı uygulaması sonucu kalan tutarın 800 YTL'yi aşması halinde beyanname verilecek.
-Off-shore bankacılık: 800 YTL'lik tutarı aşması halinde tamamı için beyanda bulunulacak.
-Türkiye'de elde edilen kar payları: Elde edilen kar payının brüt tutarının yarısı gelir vergisinden istisna edilecek, kalan tutar 15 bin YTL'yi aşıyorsa, beyanname verilecek.
MÜKELLEF SAYILARI
Gelir İdaresi Başkanlığı verilerine göre, ülkemizde Ocak ayı itibarıyle 1 milyon 699 bin 764 faal gelir vergisi mükellefi bulunuyor.
Aynı dönem itibarıyle gayrı menkul sermaye iradı (GMSİ) geliri nedeniyle kira gelirlerinden vergi ödeyen faal mükellef sayısı da 574 bin 446 olarak belirleniyor.
Gelir vergisinde beyanname ayı
