Alman Eon, İspanyol Endesa'yı satın almak isteyince Avrupa'da 'milli enerji' kavramı öne çıktı. Ancak tartışmayı başlatan iki firma da Türkiye'de yakın zamanda başlayacak olan dağıtım ihaleleri için pusuda bekliyor.
Avrupa son günlerde 'enerjide milli sermayeyi' savunurken, kendileri 'milli kalmak için direnen' ülkeler Türkiye'yi mesken tuttu. Önümüzdeki günlerde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde bekleyen ve elektrik dağıtımında özelleştirme sürecini başlatacak olan yasa tasarısı öncesi Avrupalı dev enerji şirketleri Enerji Bakanlığı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'nın (ÖİB) kapısını aşındırdı. Üstelik bunlar arasında Avrupa'nın gündemine milli sermayeyi oturtan Alman Eon ile İspanyol Endesa başı çekiyor. Geçtiğimiz haftalarda önce Endesa'nın ardından da Eon'un Türkiye'ye gelerek elektrik dağıtımı ile ilgili bilgi aldığı ve özelleştirmeyi sorduğu belirtiliyor. Elektrik dağıtımı ihaleleri ile ilgili firmalar arasında, Fransız, İtalyan, İspanyol, Rus, Amerikan, Alman ve hatta Malezyalı şirketler bulunuyor. Yasanın çıkmasının ardından dağıtımda 21 bölgeye bölünen Türkiye'nin 20 bölgesinin kademeli olarak özelleştirilmesi gündemde. İlk etapta ise Trakya, İstanbul Anadolu Yakası, İstanbul Avrupa Yakası, Bolu-Düzce- Sakarya, Ankara Bölgesi ve Konya Meram'da dağıtımın işletme hakkı devri yöntemi ile 49 yıllığına devri söz konusu.
YERLİLERE ENGEL Dünya Bankası'nın önerileri ile dağıtımda başlatılacak olan enerji özelleştirmelerinde Türkiye'de yaşanan en büyük tartışma konusu da ÖİB tarafından hazırlanan ihale şartnamesinde yerli sermayenin önünün tıkanması. EPDK'nın doğalgazda dağıtım ihalelerinde olduğu gibi bir yöntem önermesine karşılık ÖİB tarafından hazırlanan şartnamede aranan sermaye gücü ve tecrübe şartları yerlilerin önünü kesiyor. Söz konusu şartnamede ihaleye katılabilmek için daha önce '3 yıl elektrik dağıtımı işini yapmış olmak' ya da 'talip olunan bölgede satılan elektrik kadar elektrik satıyor olma' şartını yerli firmaların tutturması mümkün görünmüyor. Bu arada kredi finansını sağlayacak olan şirketler de özelleştirilecek olan bölgelerin özellikleri konusunda bilgi almak için enerji kurumlarını dolaşıyor. Bunlar arasında Dünya Bankası'nın finas kuruluşu IFC, Alman ENB-W, BNP Paribas, City Group, Eurobank, yer alıyor.
